به گزارش «اخبار خودرو»،وضعیت خودروهای تجاری در کشور به‌رغم تمام مشکلاتی که در این صنعت وجود دارد، در یکی‌دو سال گذشته با بهبود نسبی همراه بوده است. آمارهای تولید منتشرشده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این مدت نشان از آن دارد که تجاری‌سازان داخلی با وجود وابستگی شدید به شرکت‌های خارجی و عدم همکاری بزرگان این صنعت با تولیدکنندگان داخلی، توانسته‌اند مسیر خود را تغییر دهند و به سمت افزایش تولید و کیفیت گام بردارند. با این حال سعید مدنی، کارشناس ارشد صنعت خودرو و مدیرعامل اسبق گروه خودروسازی سایپا بر این باور است هنوز این صنعت در مقایسه با نیاز و توان کشور کوچک است و باید با توسعه زیرساخت‌های لازم تجاری‌سازان کشور، گام‌های مهمی در این بخش برداشته شده و وابستگی به تولیدکنندگان خارجی کاهش یابد تا به‌معنای واقعی به یک خودروساز تجاری تبدیل شویم.
بهبود نسبی وضعیت تولید
سعید مدنی، مدیرعامل اسبق گروه خودروسازی سایپا در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» درخصوص شرایط حاکم بر صنعت خودروهای تجاری گفت: «وضعیت تولید خودروهای تجاری در ماه‌های اخیر تقریبا نسبت‌به یک‌دهه گذشته بهبود یافته است.» مدنی در ادامه اظهار کرد:‌ «با آن‌که فشارهای خارجی و محدودیت‌های داخلی و افزایش نرخ ارز، در این صنعت بیش از همیشه نمایان شده اما تولیدکنندگان در این بخش توانسته‌اند محصولات به‌روزی را تولید کرده و بخشی از نیز بازار را تامین کنند.» وی با اشاره به وابستگی این صنعت به شرکت‌های خارجی بیان کرد: «با این‌حال هنوز آن‌طور که از سابقه بیش‌از 50ساله این صنعت انتظار می‌رفته، تجاری‌سازان کشور نتوانسته‌اند وابستگی‌های خود را به تولیدکنندگان خارجی کاهش دهند و با هر فرازونشیبی نسبت‌به تولیدکنندگان سواری، مشکلات بیشتری را تجربه می‌کنند.»
عرضه تجاری‌ها در بورس به تبع عرضه خودروهای سواری
این فعال صنعت خودرو کشور در ادامه با اشاره به ورود خودروها به بورس اظهار کرد: «ورود خودرو به بورس کالا یک قدم در راه آزادسازی قیمت‌ها و نرخ‌گذاری براساس عرضه و تقاضا بود که تجاری‌ها هم از این روش تبعیت کردند.» وی در ادامه گفت:‌ «البته در مجموع قدم خوبی بود اما باید به این موضوع توجه داشت که کار بورس این نیست. قبلا هم اعلام شده بود بورس سازوکار لازم را برای این کار نداشت. اما واقعیت امر این است که در این میان چند ذی‌نفع وجود دارد که یکی از آن‌ها خودروساز و دیگری دولت و مصرف‌کننده است.» مدنی ادامه داد: «بورس مکانیزم و کانالی نیست که خودرو را به مصرف‌کننده واقعی برساند و فضای رقابتی بین مصرف‌کنندگان به وجود بیاورد.» وی افزود: «عرضه خودرو در بورس هم مانند قرعه‌کشی خودروسازان است؛ زمانی که برای 50هزار دستگاه خودرو، 9میلیون نفر ثبت‌نام می‌کنند، نشان از اختلاف قیمت دارد.» وی اظهار کرد: «این‌که چرا خودروهای تجاری در بورس عرضه شده‌اند، مشخص نیست؛ به طور معمول قیمت خودروهای تجاری سنگین بسیار بالاست و مشتریان خاص خود را دارد و نباید تفاوت قیمت چندانی بین بازار و کارخانه وجود داشته باشد. اگر تفاوت قیمتی بین کارخانه و بازار برای این خودروها هم وجود داشته باشد عرضه این خودروها در بورس را می‌توان پیرو بازار سواری‌ها دانست.»
ادامه مونتاژکاری تجاری‌سازان به دلیل تعامل ضعیف خارجی
مدنی با توجه به سیاست‌های داخلی کشور و تاثیر روابط بین‌الملل بر صنعت خودرو گفت:‌ «باتوجه به آن که ارتباطات ما در دنیا کم است و در انتخاب شرکت‌ها، محدودیت داریم، مجبوریم انتخاب‌های محدود را در کشور مونتاژ کنیم که مشکلاتی را برای صنعت خودرو در تمام بخش‌ها به همراه دارد که متاسفانه این وضعیت در صنعت تجاری‌ها با توجه به وابستگی بیشتر، نمایان‌تر است.»
اهمیت شرکت‌های ایدم و چرخشگر برای صنعت خودروهای تجاری
مدیرعامل اسبق سایپا اظهار کرد: «درحال‌حاضر خودروسازی در کشور داریم، اما در بخش تجاری کمی عقب‌تر هستیم. اگر قرار است این فاصله را جبران کنیم، باید سیاستگزاری‌ها در این بخش را اصلاح کنیم.» وی گفت: «در کشور شرکت‌هایی مانند ایدم و چرخشگر وجود دارد که تاسیس آن‌ها نشان می‌دهد برنامه‌ریزی درستی برای تولید خودروهای تجاری شده بود.» وی اظهار کرد «با توجه به این که کشور وسیعی داریم و نیاز به توسعه دارد، باید تولید خودروهای تجاری را در اولویت قرار داده و این شرکت‌ها را توسعه دهیم. باید برنامه‌ریزی را به سمت زیربنای این صنعت برد تا کارخانه تولید موتور یا گیربکس و قطعات اصلی خودروهای سنگین را داشته باشیم و براساس آن بتوانیم تولید خودروهای تجاری را ارتقا دهیم و به سراغ تولید مدل‌های داخلی برویم.» مدنی در پایان بیان کرد: «گرچه این اتفاق تنها راهکار خروج صنعت خودروهای تجاری کشور از رکود و افزایش تیراژ آن‌هاست، اما متاسفانه در شرایط فعلی کشور این سرمایه‌گذاری‌ها صرفه اقتصادی ندارد.»
فرصت‌سوزی برای توسعه با کم‌کاری در توسعه ساخت داخل
وی ادامه داد: «بهترین روش‌، روش‌هایی است که در گذشته در صنعت خودرو کشور وجود داشت، اما در آن‌ها هم کم‌کاری کردیم. باید خودروهایی را وارد کرده و با 20 تا 30درصد ساخت داخل کار را آغاز می‌کردیم و بعد از دو تا سه سال حجم داخلی‌سازی را به 60درصد می‌رساندیم. بعد از آن خودرو را توسعه می‌دادیم و روی پلت‌فرم‌های دیگر تعریف و خودرو را به‌روز می‌کردیم. این همان کاری است که کره‌ای‌ها هم انجام دادند و به نتیجه رسیدند. از خودروسازان غریبه، سودی نصیب کشور نمی‌شود و در بزنگاه‌ پشت صنعت خودرو را خالی می‌کنند.»
عدم صرفه داخلی‌سازی تجاری‌ها در شرایط فعلی
سعید مدنی همچنین درخصوص داخلی‌سازی صنعت خودروهای تجاری گفت: «متاسفانه داخلی‌سازی خودروهای سنگین با تیراژهای فعلی صرفه اقتصادی ندارد. به دلیل سیاست‌های داخلی، به شرکت‌های چینی وابسته شده‌ایم.» وی بیان کرد: «در خودروهای سواری‌ مدل‌های بسیاری را به‌صورت CKD و CBU وارد کشور کرده‌ و با کمی داخلی‌سازی عرضه می‌کنیم. در خودروهای تجاری عمدتا همین موضوع وجود دارد و تا زمانی که نتوانیم این وابستگی را کاهش دهیم، به خودروساز واقعی تبدیل نخواهیم شد.»