ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس سرانجام به‌همکاری خود با دولت دونالد ترامپ پایان داد. او که طی ماه‌های گذشته به‌عنوان مشاور ارشد و رئیس «وزارت کارآمدسازی دولت فدرال» با عنوان اختصاری DOGE مشغول فعالیت بود، چهارشنبه‌شب (۲۸ مه ۲۰۲۵ / ۷ خرداد ۱۴۰۴) رسما کناره‌گیری خود را اعلام کرد و به ۱۳۰ روز حضور پرحاشیه‌اش پایان داد؛ حضوری که با مناقشات فراوان و عدم‌تحقق اهداف مالی همراه بود.
استعفای ماسک در پی انتقادهای عمومی از لایحه بودجه‌ای مورد حمایت جمهوری‌خواهان صورت گرفت؛ لایحه‌ای که برخلاف ماموریت DOGE، منجر به‌افزایش قابل توجه کسری بودجه فدرال شد. این اتفاق، روابط پیچیده میان وابستگی‌های سیاسی، مسئولیت‌های شرکتی، و تاثیر چهره‌های برجسته بر بازارهای مالی نوظهور را پررنگ‌تر کرد.
تزلزل در رهبری و اعتماد سرمایه‌گذاران
طبق این گزارش، استعفای ماسک نقطه عطفی در بررسی‌ها و تردیدهای فزاینده درباره رهبری او و تاثیر آن بر تسلا محسوب می‌شود. درحالی که هدف از این اقدام، تمرکز دوباره بر شرکت تسلا بود، این تغییر نتوانست نگرانی سرمایه‌گذاران و افکار عمومی نسبت به‌تعهد واقعی ماسک به اهداف کلیدی شرکت یعنی نوآوری و پایداری را کاهش دهد.
برعکس، این خروج تنها بر مشکلات عمیق‌تری در تسلا نور انداخت؛ چراکه این شرکت همچنان با کاهش فروش و بحران اعتباری مواجه است. تقسیم تمرکز ماسک بر موضوعات مختلف، پرسش‌هایی جدی را در خصوص میزان پایبندی او به هدایت تسلا در این دوران تحول‌زا ایجاد کرده است. بر این اساس فشارها از سوی سهام‌داران برای بازگشت به‌اصول بنیان‌گذارانه تسلا هر روز بیشتر می‌شود.
جنبش جهانی علیه تسلا؛ با هشتگ TeslaTakedown
در اوایل سال ۲۰۲۵، هشتگ #TeslaTakedown در شبکه‌های اجتماعی مانند X به‌صورت گسترده ترند شد. این کمپین اعتراضی جهانی با هدف تحریم تسلا و شخص ایلان ماسک شکل گرفت. فعالان در ایالات‌متحده، کانادا، اروپا و استرالیا خواستار فروش خودروها و سهام تسلا توسط مردم و نهادها شدند.
این موج اعتراضی در پی تصمیمات جنجال‌برانگیز ماسک، به‌ویژه پیوستن او به DOGE آغاز شد؛ تصمیمی که به باور منتقدان استقلال تسلا را زیر سوال برد. حتی پیش از آغاز این اعتراضات جهانی، عملکرد سهام تسلا دچار بی‌ثباتی بود. در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵، سهام تسلا بیش از یک‌سوم ارزش خود را از دست داد و در میان ضعیف‌ترین عملکردها در شاخص S&P ۵۰۰ قرار گرفت.
رقابت شدید با خودروسازان چینی و کاهش سود تسلا
بخش عمده‌ای از این افت به‌واکنش منفی عمومی نسبت به سیاست‌های سختگیرانه کارایی تحت DOGE نسبت داده شد که فعالیت‌های تسلا را مختل کرده بود.
درهمین حین، خودروهای برقی تسلا در رقابت با برندهای چینی که بازارهای آسیایی و اروپایی را تسخیر کرده‌اند، دچار افت تقاضا شده‌اند. در نتیجه این رقابت، تسلا با کاهش تولید و اخراج دسته‌جمعی کارکنان مواجه شد.
این شرکت اکنون درحال کاهش بیش از ۱۰ درصد از نیروی کار جهانی خود است؛ بزرگ‌ترین تعدیل نیرو در چهار سال گذشته. حاشیه‌سود ناخالص تسلا در سه‌ماهه چهارم سال 2024 تنها ۱۷.۶ درصد بود؛ پایین‌ترین میزان از سال ۲۰۲۰ تاکنون.
خروج آمریکا از توافق پاریس و آسیب به تصویر زیست‌محیطی تسلا
با خروج رسمی دولت ترامپ از توافق پاریس، نگرانی‌ها درباره صداقت ادعای تسلا در زمینه پایداری محیط‌زیست افزایش یافت؛ به‌ویژه با در نظر گرفتن حضور ماسک در دولت. تسلا سال‌هاست که خود را پیشگام فناوری سبز و حمل‌ونقل بدون آلایندگی معرفی می‌کند و وعده داده تا کارخانه‌هایش را به‌طور کامل کربن‌خنثی کند. اما در سال ۲۰۲۲، حذف نام تسلا از شاخص ESG توسط S&P باعث شد این ادعاها زیر سوال رود.
ماسک در واکنش، سیستم ESG را «کلاهبرداری» خواند و به‌عنوان مثال اشاره کرد که برخی شرکت‌های دخانیات رتبه ESG بالاتری نسبت به‌تسلا دارند. دلیل حذف، اتهامات تبعیض نژادی و محیط‌کاری نامطلوب بود. پس از انتشار بیانیه‌ای از سوی تسلا در حمایت از برابری و ضدتبعیض، این شرکت مجددا به‌شاخص بازگشت.
شکاف میان اهداف پایداری و واقعیت‌های سیاسی
ترکیب نقش دولتی و تجاری ماسک موجب بروز تضادهایی آشکار شده است. از یک سو، اعتماد به خودروهای برقی تسلا که نقشی کلیدی در آینده‌ای پایدار دارند، در حال کاهش است و از سوی دیگر، سیاست‌های جدید آمریکا پس از خروج از توافق پاریس، شامل لغو یارانه‌های خودرو برقی، حمایت از سوخت‌های فسیلی و حذف قراردادهای DEI، همگی در تضاد با چشم‌انداز سبز تسلا هستند.
پس از این تغییرات، موجی از خروج سرمایه از صندوق‌های ESG ایجاد شد و تنها در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵، بیش از ۶.۱ میلیارد دلار از این بازار خارج شد؛ رقمی که پس از خروج ۴.۳ میلیارد دلاری در پایان ۲۰۲۴ بسیار معنادار است.
پایان بازی دوگانه؛ بازسازی اعتماد عمومی
درنهایت، کناره‌گیری ایلان ماسک از DOGE گامی اساسی در جهت ترمیم اعتبار برند تسلا محسوب می‌شود. بازگشت به‌ماموریت اصلی شرکت و جدا کردن کامل سیاست از کسب‌وکار، تنها راه نجات تسلا و احیای اعتماد عمومی است. کمپین جهانی #TeslaTakedown هشداری بود که ماسک نمی‌تواند نقش‌های متضاد سیاسی و تجاری را هم‌زمان ایفا کند. اگر ماسک نتواند مرز میان سیاست و فناوری را روشن‌تر ترسیم کند، آینده‌ای مبهم‌تر از همیشه پیش روی تسلا خواهد بود.
