ارزیابی مراحل گرمازدگی در خودرو
لیلا محسنیان، پزشک متخصص طب اورژانس، افراد سالمند، کودکان و مادران باردار را بیشترین گروههای در معرض خطر ناشی از گرمازدگی دانست و گفت: «بهویژه حضور این افراد در خودرو پارکشده در معرض گرما، یک خطر جدی برای بروز گرمازدگی و پیامدهای ناگوار آن است.»
بهگفته این پزشک متخصص طب اورژانس، ظرف مدت ۱۰ دقیقه، دمای خودرو پارکشده به بیش از ۵۰ درجه افزایش یافته و این شرایط برای کودکان میتواند با خطر مرگ همراه باشد که لازم است خانوادهها به این موضوع توجه جدی داشته باشند. وی افزایش دمای محیط به بالای ۳۲ درجه سانتیگراد و همچنین رطوبت بالای محیط را از دلایل ایجاد خطر بروز گرمازدگی در افراد عنوان کرده و بیان کرد که ممکن است سیستم خنککنندگی بدن در مواجهه با این شرایط قادر بهدفع گرما نباشد و بهعنوان یک موقعیت تهدیدکننده حیات، فرد دچار گرمازدگی میشود.
دکتر محسنیان با بیان اینکه در مورد گرمازدگی چهار مرحله قابل ارزیابی است، گفت: «این مراحل بهترتیب شامل استرس گرمایی، خستگی گرمایی، گرمازدگی و سکته گرمایی است.»
وی در ادامه گفت: «گرمازدگی ابتدا با نشانههایی شامل سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، گرفتگی عضلانی، رنگپریدگی، اسهال و استفراغ بروز میکند و در ادامه در صورت درمان نشدن، شاهد مواردی نظیر تنفس سریع، کاهش تعریق، پوست داغ و خشک در فرد هستیم. تشدید نشانههای گرمازدگی در صورت عدم دریافت مداخلههای درمانی، با کاهش سطح هوشیاری و به کما رفتن فرد همراه است؛ همچنین ممکن است بیمار دچار تخریب سلولهای عضلانی و نارسایی کلیوی شود.»
مرگ ۳۹ کودک آمریکایی در خودروهای داغ
براساس گزارش سازمان غیرانتفاعی ملی «کودکان و ایمنی خودرو» در آمریکا که دادههای مربوط به مرگ و میر ناشی از گرمای شدید در خودروها را جمعآوری میکند، تاکنون در سال جاری میلادی (۲۰۲۵)، ۹ کودک پس از رها شدن در خودروها در کالیفرنیا، فلوریدا، لوئیزیانا، مریلند، نیومکزیکو، نیوجرسی و کارولینای شمالی جان خود را از دست دادهاند و از این میان فقط پنج نفر در ماه ژوئن جان باختند. همچنین سال گذشته، ۳۹ کودک در ایالاتمتحده پس از رها شدن در خودروهای داغ جان خود را از دست دادند.
مدیر سازمان «کودکان ایمن» در این باره میگوید: «برای اینکه کودکی که در خودرو رها شده تحتتاثیر گرما قرار گیرد، لازم نیست دمای بیرون خیلی بالا باشد. فراموش نکنیم که دمای داخل خودرو میتواند سریعا بالا برود.»
مرگ و میر ناشی از خودرو داغ میتواند در هر زمانی از سال اتفاق بیفتد و از سال ۱۹۹۸، طبق گزارش شورای ملی ایمنی آمریکا، هر ایالتی به جز آلاسکا، مرگ و میر ناشی از خودرو داغ را گزارش کرده است. در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ میلادی، ۵۳ کودک پس از رها شدن در خودروهای داغ جان خود را از دست دادند که رکورد جدیدی محسوب میشود.
طبق دادههای جمعآوریشده توسط «جان نول»، هواشناس مشاور معتبر در دانشگاه ایالتی سنخوزه، حدود ۸۰ درصد از افزایش دما در داخل وسیلهنقلیه در ۳۰ دقیقه اول رها شدن کودک در خودرو اتفاق میافتد؛ زمانی که حداکثر دما میتواند از ۶۵ درجه سانتیگراد فراتر رود. بهگفته کارشناسان، کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان عرق میکنند و دمای داخلی بدن آنها میتواند سه تا پنج برابر سریعتر از یک بزرگسال افزایش یابد. بههمین دلیل مهم است همواره مراقب باشیم تا کودکان در وسیلهنقلیه رها نشوند؛ بهخصوص در این دمای رو به افزایش.»
خطر گرمازدگی برای کودکان زیر ۸ سال و افراد بالای ۶۰ سال بیشتر است
چندی پیش، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز با تاکید بر مراقبت از کودکان در هوای گرم و اجتناب از تنها گذاشتن کودکان در خودرو در این شرایط، از فوت یک کودک بر اثر عوارض گرمازدگی در پی تنها ماندن در خودرو خبر داد.
دکتر حبیب حیبر اظهار کرد: «اطفال و بزرگسالان در شرایط بد آب و هوایی و گرمای زیاد بهشدت آسیبپذیر هستند.» وی افزود: «گرما باعث بالا رفتن دمای بدن و بر هم خوردن تعادل آب و الکترولیت بدن میشود و این مساله منجر به اختلال در عملکرد کلیه، قلب، مغز و سایر ارگانهای حیاتی میشود.»
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز با اشاره به اینکه گرما حتی در مواردی میتواند منجر بهفوت شخص گرمازده شود، گفت: «متاسفانه پیشتر در یکی از شهرهای استان خوزستان موردی داشتهایم که کودکی دو و نیم ساله بعد از آنکه حدود دو ساعت در خودرو تنها مانده بود، دچار عوارض گرمازدگی شد و جان خود را از دست داد.»
دکتر سیدرضا حبیبزاده، عضو هیاتعلمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در خصوص اینکه چه افرادی بیشتر در معرض گرمازدگی هستند؟ بیان کرد: «دو طیف سنی یعنی کودکان زیر ۸ سال و افراد مسن بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض خطر گرمازدگی هستند؛ زیرا مکانیسمها و سازوکارهای مقابله با گرمازدگی یا در این افراد بهخوبی شکل نگرفته یا در افراد مسن و سالخورده کارایی خود را از دست داده است.»
وی با اشاره به خطرات رها کردن فرزندان خردسال و کودکان زیر ۸ سال در خودرو با درِ بسته و شیشههای بالا تصریح کرد: «رها کردن فرزندان خردسال و کودکان زیر ۸ سال در خودرو کار بسیار خطرناکی است. گاهی در سطح شهر مشاهده میشود که بهعنوان مثال والدین برای خرید، درِ خودرو را بسته و فرزند را بدون روشن بودن کولر یا پایین بودن پنجره در خودرو رها میکنند.»
حبیبزاده خاطرنشان کرد: «باید توجه داشت که دمای فضای داخلی خودرو بین ساعات ۱۰ تا ۱۴ میتواند در کمتر از ۶ دقیقه بهبالای ۵۴ درجه سانتیگراد برسد که برای کودک آزاردهنده است و میتواند باعث کاهش هوشیاری و حتی تشنج کودک شود. توصیه ما این است که تحت هیچ شرایطی حتی برای یک لحظه کودکان، مخصوصا کودکان نوپا و زیر ۸ سال را در داخل خودرو با شیشههای بسته در طول روز رها نکنیم.»