این مهم خودروسازی کشور را نیز تحت‌تاثیر قرار داد. اما در این مسیر خودروسازانی موفق شدند که با استراتژی صحیح و رویکرد نوین خود توانستند از پس این چالش به‌خوبی برآیند؛ کرمان‌موتور به‌عنوان خودروساز موفق خصوصی کشور طی ۷ ماه اخیر با در نظر گرفتن گزارش رسمی از سوی وزارت صمت توانست به‌مقام سومین خودروساز بزرگ کشور دست یابد. این جایگاه تنها مبتنی بر استراتژی و رویکرد صحیح از سوی مدیران ارشد این خودروساز بوده که بتوانند کارنامه خود را درخشانتر از قبل کنند.
۱۴۰۴ مسیر پر تلاطم برای خودروسازان
طبق هر سال که وزارت صنعت، معدن و تجارت آمار و گزارش رسمی از عملکرد خودروسازان منتشر می‌کند، امسال نیز آمار و گزارش رسمی این بخش را منتشر کرد که تا پایان هفت‌ماهه نخست سال جاری، خودروسازی کشور مسیری پرتلاطم و درعین حال تولیدی معنادار را در پیش داشت. اگرچه در این بخش چالش‌هایی از جمله زنجیره تامین برای تمامی خودروسازان بسیار چشمگیر بوده، اما در این میان جابهجایی مهمی در جدول ردهبندی صورت گرفته است.
مهمترین مقوله در این تغییرات، صعود شرکت خودروسازی کرمان‌موتور است. به این معنا که کرمانیها مقام سومین خودروساز بزرگ کشور را از نظر تیراژ تولید از آنِ خود کردند؛ آن هم در شرایطی که افت شدیدی در تولید برخی از خودروسازان اتفاق افتاد؛ این مساله به معنای نجات خودروسازی در بخش‌خصوصی با رویکردی نوین و استراتژی صحیح است.
بازیگران اصلی خودروسازی کشور
با نگاهی دقیق به گزارش و آمار رسمی وزارت صمت در این خصوص درمی‌یابیم که ساختار فعلی بازار خودرو ایران به دو بخش کاملا مستقل از یکدیگر یعنی بخش دولتی و خصوصی تقسیم می‌شود. به‌عبارت دیگر دادههای تجمعی هفت ماهه نشان می‌دهد که کارزار بسیار جدی در این رابطه وجود دارد که بخش‌های دولتی و خصوصی برای ارتقای آن درحال رقابت هستند.
جایگاه بزرگان جاده‌مخصوص
باتوجه به گزارش رسمی وزارت صمت، جایگاه نخست و دوم همانند سالهای قبل با اختلاف زیاد در اختیار ایران‌خودرو و سایپا قرار دارد. شرکت ایران‌خودرو با تولید ۳۳۷ هزار و ۸۸۱ دستگاهی در صدر جدول بوده، اما از چالشها و مشکلات این صنعت در امان نبوده و در مقایسه با مدت مشابه در سال ۱۴۰۳؛ ۱.۹ درصد افت تولید را تجربه کرده است. اما از سوی دیگر سایپا شرایط نه‌چندان مناسبی داشته که با تولید این شرکت خودروساز ۱۸۰ هزار و ۳۷ دستگاه بوده که نسبت به‌مدت مشابه در سال ۱۴۰۳، ۳۳.۶ درصد افت تولید را به‌خود دیده است.
این افت شدید در تولید از یک طرف زنگ خطری برای حیات خودروسازی و از طرف دیگر هشداری به تغییر نگرش متولیان این صنعت است. چراکه بیش از یک سوم تیراژ تولید سایپا نسبت به سال قبل از دست رفته و زنگ خطری برای این خودروساز بوده که سهم بازار آن به‌شدت کاهش یافته است. جالب است بدانید که مجموع تولید ایران‌خودرو و سایپا به عنوان دو خودروساز بزرگ جاده‌مخصوص به حدود ۵۱۸ هزار دستگاه رسیده که به‌معنای چالش جدی در بازار است.
رقابت سخت و نفسگیر و پیروزی افتخارآفرین کرمانیها
اگرچه در آمار و گزارش منتشرشده وزارت صمت به افت تیراژ اشاره شده و این گزارش بازیگران اصلی بازار خودرو را مشخص کرده، اما جذابترین بخش این گزارش مربوط به رتبه‌های سوم تا پنجم است. زیرا سه بازیگر اصلی بخش‌خصوصی یعنی کرمان‌موتور، مدیران‌خودرو و گروه بهمن رقابت سخت و نفسگیری را تجربه کردند که برای رسیدن به جایگاه بالاتر تنها یک قدم با یکدیگر فاصله داشتند. بر این اساس ردهبندی تا پایان مهرماه ۱۴۰۴ به‌شرح ذیل است:
کرمان‌موتور با تولید تجمعی خود ۳۵ هزار و ۷۳۸ دستگاه، گروه بهمن با تولید تجمعی خود ۳۴ هزار و ۹۸۰ دستگاه و مدیران‌خودرو با تولید تجمعی خود ۳۴ هزار و ۳۴۰ دستگاه را در کارنامه خود به‌ثبت رساندند. این آمارها به‌معنای اختلاف میان کرمان‌موتور در جایگاه سوم و گروه بهمن در جایگاه چهارم بوده که تنها ۷۵۸ دستگاه اختلاف داشتهاند. در مقابل گروه بهمن و مدیران‌خودرو با اختلاف ۶۴۰ دستگاهی به‌چنین جایگاهی دست یافته‌اند.
در مجموع، فاصله میان جایگاه سوم (کرمان‌موتور) و رتبه پنجم (مدیران‌خودرو) تنها یک‌هزار و ۳۹۸ دستگاه در طی ۷ ماه اخیر بوده است. این اختلاف ناچیز به‌خوبی نشان می‌دهد که جایگاه سوم بسیار چالش‌برانگیز بوده و هرگونه توقف در خط‌تولید به صورت کوتاه‌مدت یا بلندمدت سبب افزایش تیراژ در یکی از سه شرکت مذکور شده و به سرعت ردهبندی را تا پایان سال جاری دستخوش تغییرات قرار می‌دهد. لازم به‌ذکر است که شرکت آرین‌پارس‌موتور با تولید ۷ هزار و ۷۶۳ دستگاهی در رتبه ششم قرار گرفته که برای چنین خودروسازی آمار مناسبی محسوب می‌شود.
صعودی که نیاز به سقوط دارد
در این آمار صعود و ارتقای جایگاه کرمان‌موتور به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور، مساله مهمی را نشان می‌دهد که در مقایسه با مدت مشابه در سال ۱۴۰۳، نه تنها حاصل استراتژی صحیح و پایداری تولید کرمان‌موتور بود، بلکه نتیجه مستقیم سقوط و کاهش جدی تولید رقیب آن یعنی مدیران‌خودرو بوده است. چراکه بزرگترین مساله در این بخش عملکرد مدیران‌خودرو است.
این خودروساز تا پیش از این، جایگاه سوم را به‌خود اختصاص داده بود؛ اما با کاهش تولید و سقوط ۵۹.۶ درصد همراه شده که این افت قابل توجه تقریبا ۶۰ درصدی به معنای نصف شدن تولید آن نسبت به سال گذشته است و به‌تنهایی عامل اصلی جابهجایی در ردهبندی جدول بخش‌خصوصی بوده است. پارامترهای بسیاری در این مهم اثرگذار بوده؛ از آن جمله میتوان به چالش زنجیره‌تامین با شریک چینی (چری) و چالش مربوط به تخصیص ارز و تغییرات در سبد محصولات اشاره کرد. اما از سوی دیگر کرمان‌موتور به‌لطف عملکرد مثبت و حفظ پایداری در تولید توانست به‌چنین جایگاهی دست یابد که این شرکت افت تولید ۱۰.۸ درصدی را نیز تجربه کرد تا تیراژ تولید آن در هفت ماهه ۱۴۰۳ که ۴۰ هزار و ۶۶ دستگاه بود، طی سال جاری به ۳۵ هزار و ۷۳۸ دستگاه در مدت مشابه برسد.
به‌عبارت ساده تر کرمان‌موتور کمتر از مدیران‌خودرو افت تولید را تجربه کرده و همین به‌معنای مدیریت صحیح در شرایط بحرانی صنعت و برد در ردهبندی است. اما مسالهای که در میان پنج خودروساز بزرگ وجود دارد، عمکرد گروه بهمن بوده که با رشد ۱.۶ درصدی خود در حفظ جایگاه و وضعیت خود اثر مثبتی داشته است. همین موضوع سبب شده است رقیب جدی برای کرمان‌موتور برای تصاحب جایگاه سوم باشد.
چگونگی عملکرد کرمان‌موتور
کرمان‌موتور در فصل‌های تابستان و پاییز ۱۴۰۴ با ثبت روندی صعودی در تولید، توانست جایگاه خود را در میان خودروسازان داخلی حفظ کرده و ارتقا دهد. این عملکرد در شرایطی به‌دست آمده که صنعت‌خودرو کشور با چالش‌هایی همچون ناترازی انرژی و محدودیت‌های زنجیره‌تامین مواجه بوده است.
روند صعودی تولید کرمان‌موتور در تابستان و پاییز ۱۴۰۴ طبق آمار منتشرشده از سوی وزارت صمت از مرز ۳۵ هزار دستگاه عبور کرد. بررسیهای بیشتر نشان می‌دهد که این شرکت موفق خودروساز خصوصی کشور در پایان مهرماه ۱۴۰۴ نسبت به آمار تولید تیرماه، رشد ۲۸ درصدی را تجربه کرده است؛ به‌طوری که تیراژ تولید از ۴ هزار و ۲۷۹ دستگاه در تیرماه به ۵ هزار و ۵۳۰ دستگاه در مهرماه افزایش یافته است.
این روند درحالی ثبت شده که تولید در بسیاری از خودروسازان کشور با افت همراه بوده است. همچنین کرمان‌موتور در حال حاضر با بیش از ۵۹۰ هزار دستگاه خودرو در حال تردد در کشور و شبکه گسترده نمایندگیها، یکی از بازیگران اصلی بازار خودرو ایران به‌حساب میآید. این شرکت بیش از ۱۱ هزار فرصت شغلی مستقیم و غیر مستقیم دارد که نقش قابل توجهی در اشتغالزایی و رونق اقتصادی مناطق جنوب شرق کشور ایفا می‌کند.
تحلیل عملکرد این شرکت نشان می‌دهد که مدیریت زنجیره‌تامین، بهبود فرآیندهای تولید، تمرکز بر ثبات در برنامه‌ریزی صنعتی و تولید خودرو بومی از عوامل اصلی رشد اخیر آن بوده است.
کرمان‌موتور در سال ۱۴۰۴ با هدف توسعه سبد محصولات خود، برنامه‌هایی برای عرضه مدل‌های جدید و ارتقای سطح داخلی‌سازی قطعات تدوین کرده است؛ اقداماتی که می‌تواند در بلندمدت به کاهش وابستگی به واردات و افزایش رقابت‌پذیری داخلی منجر شود. استمرار این روند و حفظ ثبات در تولید می‌تواند موقعیت کرمان‌موتور را به‌عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور تثبیت کند.
این شرکت با تکیه بر ظرفیت‌های تولیدی و برنامه‌ریزی منسجم، مسیر رشد و توسعه صنعتی را در شرایط دشوار اقتصادی ادامه داده و توانسته میان چالش‌های بازار و اهداف توسعه‌ای خود تعادل برقرار کند
