صنعت بیمه در دنیا در حال پوست‌اندازی است. دیگر نمی‌توان با یک مدل نرخ‌گذاری ثابت و کلیشه‌ای برای همه رانندگان، خدمات موثر ارائه داد. بیمه کیلومتری یکی از مدل‌های نوین در این زمینه است که در آن راننده به‌اندازه میزان استفاده‌اش از خودرو، حق بیمه پرداخت می‌کند. این مدل بیمه‌ای در کشورهای پیشرفته به‌سرعت فراگیر شده و نه‌تنها عدالت بیشتری ایجاد کرده، بلکه باعث بهبود رفتار رانندگی و کاهش خسارت‌ها نیز شده است.
در ایران نیز، گرچه هنوز در ابتدای مسیر است، اما زمزمه‌های ورود آن از سوی برخی شرکت‌ها به‌گوش می‌رسد.
فرزاد مرزانی، کارشناس حوزه بیمه خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» به مزایا، معایب و آینده بیمه کیلومتری در ایران پرداخته است. مرزانی درباره تعریف این نوع بیمه می‌گوید: «در بیمه کیلومتری، شما به‌جای پرداخت نرخ ثابت سالانه، بر اساس کیلومترهایی که رانندگی کرده‌اید هزینه می‌پردازید. این مدل به‌شدت برای کسانی که خودرو کم‌کارکرد دارند، مقرون‌به‌صرفه است.»
وی افزود: «در مدل سنتی، راننده‌ای که سالانه ۵ هزار کیلومتر می‌رود، همان اندازه می‌پردازد که راننده‌ای با ۳۰ هزار کیلومتر کارکرد پرداخت کرده است. این بی‌عدالتی است. بیمه کیلومتری با پیوند هزینه به میزان واقعی رانندگی، پرداخت‌ها را منطقی‌تر می‌کند.» او در ادامه گفت: «در برخی نسخه‌ها، بیمه‌گر فقط بر مبنای کیلومتر محاسبه نمی‌کند، بلکه رفتار رانندگی هم معیار است. یعنی ترمز ناگهانی، سرعت غیرمجاز یا رانندگی شبانه، نرخ را بالا می‌برد. این موضوع، مردم را به رانندگی مسئولانه‌تر ترغیب می‌کند.»
مرزانی گفت: «مردم همیشه می‌پرسند چرا بیمه‌شان این‌قدر گران است. در بیمه کیلومتری، چون همه چیز بر اساس داده و رفتار است، نرخ‌گذاری شفاف می‌شود و مشتری حس بهتری از عدالت و آگاهی خواهد داشت.» وی اشاره کرد: «ما هنوز ابزار دقیق و همه‌گیر برای ثبت داده‌های رانندگی نداریم. اپلیکیشن‌ها یا دستگاه OBD می‌توانند این اطلاعات را بدهند، اما دسترسی عمومی به این‌ها محدود است و مردم هنوز با آن آشنا نیستند.»
وی گفت: «وقتی بیمه‌گر بداند شما چه ساعتی، با چه سرعتی و در کدام مسیر رانندگی کرده‌اید، این سوالات پیش می‌آید: این داده‌ها کجا ذخیره می‌شوند؟ چه کسی به آن‌ها دسترسی دارد؟ آیا می‌توان به این فرآیند اعتماد کرد؟»
او تصریح کرد: «بیمه کیلومتری هنوز به‌طور رسمی در چارچوب‌های بیمه مرکزی تعریف نشده. اگر اختلافی بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار پیش بیاید، مرجع قانونی روشن نیست. این مسئله مانع اعتمادسازی است.»
مرزانی معتقد است این مدل در صورت برنامه‌ریزی صحیح، می‌تواند یکی از موفق‌ترین الگوها برای تحول صنعت بیمه در ایران باشد و گفت: «ما اگر بتوانیم اعتماد عمومی ایجاد کنیم، ابزار دیجیتال را فراهم کنیم و مقررات روشنی داشته باشیم، بیمه کیلومتری می‌تواند نه‌تنها منصفانه‌تر، بلکه به‌صرفه‌تر و هوشمندتر از مدل فعلی باشد.»
وی در پایان افزود: «بیمه کیلومتری، الگویی نو و قابل‌توجه برای آینده صنعت بیمه خودرو در ایران است. مدلی که می‌تواند با شخصی‌سازی هزینه‌ها، رفتارهای پرخطر را کاهش دهد و هزینه‌های مردم را منطقی‌تر کند. با این حال، برای توسعه واقعی آن، باید روی زیرساخت فنی، مقررات قانونی و آموزش عمومی سرمایه‌گذاری جدی شود.»
