درعین حال این مساله تخریب محیط‌زیست را نیز به‌دنبال دارد و بررسی‌ها نشان می‌دهد تاکنون نهادهای مختلف بابت غلبه بر این چالش متحمل هزینه‌های هنگفتی شده‌اند؛ اما صرف این هزینه‌ها نیز آن‌طور که باید کارساز نبوده است.
براساس گزارش‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص کیفیت هوا در روزهای اخیر اغلب در محدوده نارنجی (ناسالم برای گروه‌های حساس) قرار گرفته و در برخی موارد به قرمز (ناسالم برای همه) نزدیک شده است.
این پدیده فصلی که معمولا در نیمه دوم سال به‌دلیل کاهش دمای هوا و بالا رفتن تردد خودروها تشدید می‌شود، نه تنها سلامت عمومی را تهدید می‌کند، بلکه اقتصاد و زندگی روزمره میلیون‌ها نفر را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است.
هشدار پشت هشدار!
مدیرکل مدیریت بحران تهران با صدور هشدار زرد بابت آلودگی هوا در پایتخت گفته است:
«با توجه به انباشت نسبی آلاینده‌ها و افزایش شاخص‌های آلودگی جوی و کاهش کیفیت هوا در حد ناسالم برای گروه‌های حساس، از افراد دارای بیماری زمینه‌ای می‌خواهیم از تردد در فضای باز اجتناب کنند.»
کارشناسان مهم‌ترین دلیل آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ کشور را ذرات PM 2.5 می‌دانند که عامل مهم تنگی‌نفس، بیماری‌های قلبی-ریوی و سکته مغزی در سالمندان است.
۱۲.۶ درصد مرگ‌های زودرس در ایران به‌علت آلودگی هواست که بیشتر آن‌ها در ۲۷ کلان‌شهر کشور به‌ویژه تهران رخ می‌دهد.
در پژوهش‌های مستقلی که درخصوص آلودگی هوای پایتخت انجام شده، ۸۲ درصد منشأ آلودگی هوا از موتورسیکلت‌ها، خودروهای سواری و کامیون‌ها عنوان شده است.
منشأ ۱۸ درصد باقیمانده نیز خانه‌ها، کارخانه‌ها، معادن اطراف تهران و گرد و خاکی است که رو به‌افزایش است؛ بنابراین رفع معضل آلودگی هوا امکان‌پذیر نخواهد بود؛ مگر آن‌که نهادهای مربوطه به‌خصوص پلیس راهنمایی‌ورانندگی بر وضعیت تردد انواع وسیله‌نقلیه از موتورسیکلت گرفته تا خودروهای سبک و سنگین در معابر عمومی کشور نظارت دقیق‌تری داشته باشند.
درعین حال فعالان محیط‌زیست بر این باور هستند که توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی و ارتقای کیفیت آن می‌تواند سهم چشمگیری در کاهش استفاده از خودرو شخصی و به‌تبع آن بهبود کیفیت هوا در شهرهای شلوغ و پرجمعیت کشور داشته باشد.
در این راستا فرهنگ‌سازی و استفاده از دوچرخه برای پیمودن مسیرهای کوتاه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
درهمین راستا حسین آقاخانی، کارشناس محیط‌زیست عنوان کرده که ریشه آلودگی هوا را باید در فسادهای سیستماتیک جست‌وجو کرد.
زیرا حل مساله آلودگی هوا بسیار ساده و دست‌یافتنی است و به‌هیچ‌عنوان با یک مقوله پیچیده مواجه نیستیم.
درعین حال توجه به‌تجربیات کشورهای دیگر نیز در این زمینه می‌تواند تا حد زیادی راهگشا باشد.
به‌عنوان مثال بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان راه‌حل غلبه بر آلودگی هوا را توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی و فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب برای حمل‌ونقل پاک می‌دانند.
واقعیت آن است که ما عملا با انباشت مشکلات و معضلات حل‌نشده در این بخش مواجه هستیم.
درهمین رابطه تمرکز بر توسعه حمل‌ونقل عمومی و فراهم کردن زیرساخت‌ها با هدف استفاده از وسایل‌نقلیه برقی می‌تواند تا حد زیادی راهگشا باشد.
علیرضا اسماعیلی، رئیس اسبق پلیس راهور نیز دراین‌باره گفته است: «منابع آلاینده در تهران و سایر شهرهای بزرگ ترکیبی هستند و شامل تردد انواع خودرو و موتورسیکلت تا فعالیت نیروگاه‌ها و صنایع پیرامونی می‌شود. همچنین مصرف خانگی در فصل‌های سرد و استفاده از سوخت مایع یا جامد با هدف تامین گرما از دیگر عوامل بالا رفتن آلودگی هوا در کلان‌شهرهای کشور است.»
بنابراین با توجه به‌آن‌چه گفته شد، ترکیبی از احیا و نوسازی ناوگان، کنترل منابع ثابت و مدیریت مصرف سوخت خانگی راه‌حل مناسبی در این بخش به‌نظر می‌رسد.
