استارت از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

اولین گام عیب‌یابی شناخت اجزای استارت است. سیستم استارت اکثر خودروها در ایران شامل پنج بخش اصلی است:

آشنایی با این تقسیم‌بندی به شما کمک می‌کند از روی نشانه‌ها سریع‌تر ریشه مشکل را پیدا کنید.

عیب‌یابی از روی صدای استارت

برای پی بردن به اینکه علائم خرابی استارت خودرو چیست؟ باید در مرحله اول صدای استارت را به دقت گوش دهید:

• صدای کلیک: سلنوئید عمل می‌کند اما موتور نمی‌چرخد.
• کلیک‌های پشت‌سرهم: ولتاژ باتری کافی نیست و در لحظه استارت افت می‌کند.
• صدای سایش ممتد: دنده استارت با فلایویل درگیر نشده و آزاد می‌چرخد.
• سکوت کامل: مشکل از باتری و اتصالات آن است. در حالت دوم اتوماتیک استارت یا حتی مغزی سوئیچ مشکل دارند.
• چرخش کند: مقاومت مدار بالا رفته یا باتری ضعیف است.

باتری؛ متهم ردیف اول

اولین موردی که بعد از استارت نخوردن باید سراغش بروید، بررسی سلامت باتری است. حتی در صورت سالم بودن باتری سولفاته زدن بست‌ها، شل بودن کابل‌ها یا زنگ‌زدگی در نقطه اتصال کابل ولتاژ را به قدری پایین می‌آورد که جان کافی برای استارت موتور باقی نمی‌ماند.

راهکار:

• بست‌های باتری و اتصال بدنه را با برس سیمی تمیز و محکم کنید.
• وضعیت باتری را با ولت متر بررسی کنید تا از سلامتش مطمئن شوید.

اتصالات و سیم‌کشی

در کنار باتری سیم‌کشی و اتصالات استارت هم نقش مهمی دارند. گاهی یک سیم فرسوده یا اتصال ضعیف کل سیستم استارت را از کار می‌اندازد.

این مشکل در خودروهایی که مدت‌ها در معرض رطوبت یا گردوغبار بوده‌اند، بیشتر دیده می‌شود.

راهکار:

• بررسی دقیق سیم‌کشی و اطمینان از سلامت اتصالات.
• افت ولتاژ را از قطب مثبت باتری تا استارت اندازه بگیرید؛ اگر بیش از نیم ولت افت دارید، مسیر کابل را تمیز یا تعویض کنید.

خرابی موتور استارت

موتور استارت قطعه‌ای است که تا زمان خرابی کسی به آن فکر هم نمی‌کند. خرابی زغال‌ها، گیر کردن آرمیچر یا حتی سوختن سیم‌پیچ داخلی باعث می‌شود موتور واکنشی به چرخاندن سوئیچ نشان ندهد.

در این شرایط استارت‌های طولانی‌ و پشت‌سرهم یکی از بدترین بلاهایی است که می‌توانید سر ماشین بیاورید. اگر هر بار بیش از ۱۰–۱۵ ثانیه استارت می‌زنید، سیم‌پیچ‌ها تا ۱۵۰ درجه داغ می‌شوند و لاک عایق می‌سوزد. روغن نفوذ کرده از کاسه‌نمد میل‌لنگ هم دشمن خاموش آرمیچر است و با ایجاد جرقه روی کالکتور، خوردگی را تسریع می‌کند.

• راهکار: تعویض کامل یا سیم‌پیچی مجدد.

ایراد در قطعات مکانیکی

یکی دیگر از دلایل استارت نخوردن خودرو ایراد در قطعات مکانیکی از جمله بوش‌ها، دنده فلایویل و چنگک است. اگر بعد از استارت صدای خراش یا سایش می‌شنوید ولی میل‌لنگ نمی‌چرخد، به درگیر نشدن دنده استارت یا خوردگی دنده فلایویل شک کنید.

راهکار:

• با باز کردن پوسته کلاچ دنده‌های فلایویل را چک کنید.
• دنده خورده شده یا لب‌پریده را تعویض کنید.
• بوش و دنده استارت را با گریس نسوز روانکاری کنید.

خرابی سوئیچ و رله

گاهی مشکل نه از باتری یا استارتر، بلکه از سوئیچ یا رله استارت است. این قطعات نقش واسطه دارند و اگر درست عمل نکنند، فرمان استارت به مقصد نمی‌رسد.

خرابی رله یا فرسودگی سوئیچ با علائمی مثل قطع و وصل شدن برق یا استارت نخوردن ناگهانی همراه است. این شرایط می‌تواند باعث سفت‌شدن یا حتی گیر کردن کلید شود.

در این حالت هیچ صدایی حتی صدای تق‌تق هم شنیده نمی‌شود. روش شناسایی این مشکل و راه‌حل آن را در مطلب علت گیر کردن سوئیچ خودرو توضیح داده‌ایم.

مشکلات سیستم سوخت‌رسانی و جرقه

گاهی همه‌چیز سالم است؛ باتری، استارت و اتصالات مشکلی ندارند اما خودرو روشن نمی‌شود. در این شرایط باید سراغ سیستم سوخت‌رسانی و جرقه رفت.

خرابی پمپ بنزین، گرفتگی فیلتر سوخت یا مشکل در کوئل و شمع‌ها گاهی باعث می‌شود موتور حتی یک لحظه هم روشن نشود. این مشکلات اغلب با علائم دیگری مثل بد کار کردن موتور یا خاموش شدن ناگهانی همراه می‌شوند.

راهکار:

• رسیدن برق به پمپ بنزین را بررسی کنید.
• اگر مدت زیادی از تعویض فیلتر سوخت می‌گذرد، ممکن است کثیف شده باشد.
• از مکانیک بخواهید کوئل و شمع‌ها را بررسی کند.

قفل شدن موتور

ترسناک‌ترین و البته نادرترین سناریو قفل شدن موتور است. اگر موتور به دلیل یک مشکل مکانیکی جدی مثل یاتاقان زدن یا شکستن شاتون قفل شده باشد، استارت هرچقدر هم سالم باشد، زورش به چرخاندن آن نمی‌رسد.

در این حالت با تلاش برای استارت، چراغ‌های پشت آمپر به شدت کم‌نور می‌شود. صدای «تق» بسیار سنگینی از استارت شنیده شده و سپس همه چیز قطع می‌شود.

جدول مشکلات استارت خودرو

مشکل استارت خودرو را آگاهانه حل کنید

زنجیره مشکلات استارت خودرو مجموعه‌ای از عوامل به هم پیوسته است. تشخیص عجولانه و تعویض بی‌دلیل قطعات، بدون درک این زنجیره فقط به معنی هدر دادن پول و وقت است.

این کار شبیه درمان سردرد بدون پرسیدن این سؤال است که آیا بیمار به اندازه کافی آب نوشیده یا استراحت کرده است. پس اول ریشه مشکل را پیدا کرده و سپس سراغ رفع و رجوع آن بروید.