بنا به همین ملاحظات طی سال‌های گذشته موضوع کاهش مصرف بنزین خودرو مطرح بوده است. یکی از این راهکارها استفاده گسترده از سوخت سی‌ان‌جی و دوگانه‌سوز کردن خودروهاست طرحی که پس از سال‌ها خاک خوردن، دوباره قرار است زنده شود
توسعه خودروهای دوگانه‌سوز به روش تولید کارخانه‌ای و تبدیل کارگاهی
از رده خارج کردن خودروهای فرسوده از سال گذشته شدت گرفته؛ اما باز هم به میزانی نیست که مشکل مصرف بالای بنزین در کشور را حل کند. خودروهای برقی نیز گرچه ترند جهانی هستند اما برای استفاده در ایران با چالش‌هایی مواجه هستند؛ از جمله این‌که کمبود جدی برق در کشور وجود دارد و زیرساخت‌های این خودروها نیز در کشور ایجاد نشده است.
اما به‌نظر می‌رسد منطقی‌ترین راه، تولید خودروهای کم‌مصرف است که باز هم برای اجرای آن مشکلاتی در میان است. تولید این دست از خودروها نیاز به تکنولوژی بالاتری دارد که به‌نظر می‌رسد خودروسازان داخلی به تکنولوژی مورد نیاز آن دسترسی چندانی ندارند. گرچه در این مورد، طی سال‌های گذشته وعده‌های زیادی داده شده اما هنوز خبری از تولید خودروهای کم‌مصرف نیست.
چند روز پیش مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده که برنامه نهاد مذکور این است که با توسعه هر دو روش تولید کارخانه‌ای و تبدیل کارگاهی، تعداد خودروهای دوگانه‌سوز در کشور را افزایش دهد و تاکید کرد طبق قراردادی که به‌تازگی با ایران‌خودرو منعقد شده، ۲۵ هزار خودرو دوگانه‌سوز تولید خواهد شد.
وی دراین‌باره گفت: «این قرارداد به ارزش ۱۵میلیون‌دلار با شرکت ایران‌خودرو امضا شد که بر اساس آن ۲۵ هزار دستگاه خودرو از همان ابتدا به‌صورت دوگانه‌سوز تولید و به بازار تحویل داده می‌شوند که از این تعداد، حدود ۲۰ هزار دستگاه وانت و ۵ هزار دستگاه سواری است که سبب صرفه‌جویی سالانه حدود ۱۵۰ میلیون لیتر بنزین در کشور می‌شود. افزون بر این قرارداد ۲۵ هزار دستگاهی، پیش‌تر نیز قراردادی با شرکت خودروساز زامیاد امضا شد که بر اساس آن ۳۰ هزار دستگاه وانت به‌صورت دوگانه‌سوز تولید می‌شود. به این ترتیب، فقط با این دو قرارداد در مجموع ۵۵ هزار دستگاه خودرو به ناوگان دوگانه‌سوز کشور اضافه می‌شود که سالانه حدود ۳۳۰ میلیون لیتر صرفه‌جویی در مصرف بنزین ایجاد می‌کند.»
به گفته ویس کرمی علاوه‌بر خودروسازان، دوگانه‌سوز کردن کارگاهی نیز
مدنظر است.
تبدیل خودرو بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز هزینه‌ای برای مردم ندارد
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران همچنین از آغاز ثبت‌نام تبدیل رایگان خودروهای شخصی بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز با مدل ۱۳۹۷ به‌بالا خبر داد و گفت: «بیش از ۱۱۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) در حدود ۲۰ سال گذشته در کشور عرضه شده که این معادل صرفه‌جویی ۱۱۰ میلیارد لیتر بنزین در کشور است.»
کرامت ویس‌کرمی با تاکید بر این‌که مردم هیچ هزینه‌ای بابت تبدیل کارگاهی خودرو نمی‌پردازند، اما هم خودرو آن‌ها دوگانه‌سوز می‌شود و هم سهمیه سوخت آن‌ها بر اساس شرایط جدید تنظیم می‌شود، بیان کرد: «خودروهای عمومی از جمله تاکسی‌ها، وانت‌ها و خودروهای فعال در حوزه حمل‌ونقل اینترنتی می‌توانند از طریق سامانه gcr.niopdc.ir ثبت‌نام کنند. پس از ثبت‌نام، این خودروها به‌یکی از ۳۴۰ کارگاه تبدیل فعال در کشور معرفی و عملیات تبدیل آن‌ها به‌صورت رایگان انجام می‌شود. همچنین افزون بر خودروهای عمومی، مالکان خودروهای شخصی با مدل ۱۳۹۷ به‌بالا نیز می‌توانند در سامانه ثبت‌نام کنند.»
وی تصریح کرد: «شرایط ظرفیت عرضه بسیار مطلوب است و می‌توانیم روزانه بیش از ۳۵ میلیون مترمکعب سی‌ان‌جی در جایگاه‌های عرضه سوخت تحویل دهیم.»
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران بیان کرد: «این تبدیل‌ها هزینه‌ای برای مردم ندارد و هزینه آن از محل صرفه‌جویی در مصرف بنزین تامین می‌شود. برای نمونه، یک خودرو سواری بنزینی ماهانه ۶۰ لیتر سهمیه بنزین یارانه‌ای دریافت می‌کند که پس از تبدیل به دوگانه‌سوز، این سهمیه به ۳۰ لیتر کاهش می‌یابد و همان ۳۰ لیتر صرفه‌جویی محاسبه شده و هزینه تبدیل خودرو از این محل پرداخت می‌شود.»
رئیس انجمن سی‌ان‌جی کشور نیز چندی پیش در گفت‌وگویی تصریح کرد: «تعداد دوگانه‌سوزها در کشور حدود ۴.۲ میلیون دستگاه است؛ اما بسیاری از این خودروها به‌دلایل مختلف فعال نیستند. مهم‌ترین دلیل، فرسوده شدن مخازن است.»
محسن جوهری در ادامه بیان کرد: «هزینه تعویض مخزن خودرو بسیار بالاست و بسیاری از مالکان توان پرداخت این هزینه را ندارند. البته در مصوبه جدید، درخواست شده که این هزینه‌ها توسط دولت پرداخت شود.»
وی افزود: «قرار بود ۱/۵ میلیون دستگاه خودرو به‌صورت رایگان به مخزن سی‌ان‌جی مجهز شوند، اما تاکنون درصد بسیار کمی از این تعداد تحقق یافته است. در فاز اول، خودروهای عمومی باید به‌صورت رایگان تبدیل شوند، اما درخواست شده که خودروهای شخصی نیز جزو اولویت‌ها قرار بگیرند.»
جوهری با بیان این‌که مشکلاتی در اجرای مصوبه وجود داشته که منجر به توقف پروژه‌ها شده است گفت: «یکی از این مشکلات، عدم پرداخت به پیمانکاران بوده که باعث شده پروژه‌ها در زمان مقرر پیش نروند.» وی تاکید کرد: «در سال‌های گذشته، قراردادها و تفاهم‌نامه‌های زیادی بسته شده، اما در عمل پیشرفت چندانی در صنعت سی‌ان‌جی مشاهده نشده است.»
کارشناسان چه می‌گویند؟
در این میان برخی کارشناسان معتقدند بدون اصلاحات اساسی، این بار نیز ممکن است سیاست جدید به‌سرنوشت طرح‌های قبلی دچار شود. آن‌ها می‌گویند دولت اگر قصد دارد مصرف بنزین را مهار و جایگاه سوخت‌های دیگر را در سبد انرژی کشور تقویت کند، باید دو اقدام موازی را در دستور کار قرار دهد؛ نخست، ایجاد زیرساخت کافی و قابل‌اعتماد برای استفاده از سوخت‌های جایگزین و دوم، طراحی مشوق‌های اقتصادی و قیمتی برای مصرف‌کنندگان. به اعتقاد این کارشناسان، بدون بازنگری در قیمت‌گذاری انرژی و بدون سرمایه‌گذاری در شبکه توزیع گاز و برق، هرگونه افزایش تولید خودروهای دوگانه‌سوز یا برقی تاثیر محدودی در وضعیت ناوگان خواهد داشت.
