بر این اساس تردد و رفت‌وآمد شهروندان معلول و کم‌توان با ویلچر، واکر، عصای مخصوص و... در محیط‌های شهری که عملا برای این دسته از افراد به‌هیچ‌عنوان مناسب نیست، تا حد زیادی مشکل‌ساز است. بنابراین مناسب‌سازی معابر و فضاهای عمومی شهری برای تردد معلولان ضرورتی است که باید هرچه بیشتر به آن توجه شود.
متاسفانه معلولان ساکن کلان‌شهرهای کشور برای تردد روزانه با موانع متعدد و دردسرساز زیادی مواجه هستند که هر یک از آن‌ها می‌تواند تاثیرات منفی متعددی بر زندگی آنان داشته باشد. این موانع ممکن است باعث محدودیت در تردد و مشارکت معلولان در فعالیت‌های جمعی و به‌تبع آن سرخوردگی و افسردگی این قشر از جامعه شود. درعین حال تلاش‌های نهادهای متولی معلولان در ایران برای رفع این موانع قابل توجه است؛ اما هنوز کافی نبوده و نتوانسته‌اند نیازهای حداقلی شهری برای این قشر از جامعه را که نیاز به حمایت بیشتر دارند، فراهم کنند.
مشکلات معلولان برای جابه‌جایی در سطح شهر
معلولان حق برخورداری از زندگی مستقل و فرصت‌های برابر را دارند؛ اما موانع متعددی همچون عدم مناسب‌سازی فضاهای شهری مانع حضور آن‌ها در جامعه می‌شود. در ایران، اگرچه قوانین متعددی برای بهسازی این فضاها وجود دارد، اما مناسب‌سازی به‌صورت پراکنده و بدون برنامه‌ریزی منسجم اجرا می‌شود.
مشکلاتی نظیر نبود پله‌های برقی، تابلوهای راهنما و مسیرهای مناسب و همچنین عدم‌دسترسی به حمل‌ونقل مناسب، تاثیر منفی بر کیفیت زندگی معلولان دارد.
نارضایتی از کارآمدی نهادهای مسئول مانند شهرداری و عدم‌توجه به استانداردهای مناسب‌سازی، موجب کاهش اعتماد اجتماعی و مشارکت معلولان در فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. این وضعیت می‌تواند به انزوا، احساس بی‌قدرتی و افزایش استرس و نگرانی در افراد دارای معلولیت منجر شود که بر سلامت روان و رفاه اجتماعی آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
الهام ابراهیمی، کارشناس خدمات شهری دراین‌باره می‌گوید: «عدم‌مشارکت معلولان در تصمیم‌گیری‌های شهری از موانع مهم بر سر راه آن‌ها برای فعالیت‌های جمعی است.
بر این اساس معلولان به‌دلیل ناتوانی جسمی از فرصت‌های مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها محروم هستند و این موضوع نیازها و خواسته‌های آنان را نادیده می‌گیرد. نبود فرهنگ مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها و وجود موانع فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی از جمله دلایل عدم مشارکت آنان در تصمیم‌گیری‌های شهری است.»
ابراهیمی درباره استفاده معلولان و افراد کم‌توان از امکانات حمل‌ونقلی می‌افزاید: «نبود یک سیستم یکپارچه و هماهنگ برای حمل‌ونقل معلولان، باعث می‌شود آن‌ها برای جابه‌جایی بین مناطق مختلف شهر با مشکل مواجه باشند. علاوه‌بر این نبود اطلاعات کافی و دقیق درمورد مسیرها، زمان‌بندی‌ها و امکانات موجود برای معلولان در سیستم حمل‌ونقل عمومی آن‌ها را با مشکلات مضاعف روبه‌رو می‌کند.»
فعالان حوزه توانبخشی معلولان می‌گویند: «بارها مکاتبات مختلفی از سوی انجمن‌های حمایت از معلولان با شهرداری تهران و سازمان بهزیستی انجام شده و در این راستا کمپین‌های مختلفی هم شکل گرفته و نمایندگان این افراد در قالب بیانیه‌ها و اعلام مواضع صریح، نسبت به‌مناسب نبودن فضای پایتخت برای جامعه معلولان و همچنین درمورد مشکلات آن‌ها در شهر تهران اعتراض کرده‌اند؛ اما گویا به خواسته‌های آن‌ها توجه چندانی نشده است.»
بهینه‌سازی حمل‌ونقل عمومی را می‌توان یکی از جدی‌ترین حوزه‌هایی دانست که این گروه با آن درگیر هستند و تبدیل به‌چالشی بزرگ برای آن‌ها شده است؛ موضوعی که کمتر به آن پرداخته می‌شود. بسیاری از ایستگاه‌های مترو و اتوبوس، امکانات لازم برای تردد راحت افراد دارای ویلچر یا معلولیت‌های حرکتی ندارند. نبود رمپ مناسب، آسانسورهای خراب یا نبود علائم راهنما برای افراد کم‌بینا از جمله این مشکلات است. همچنین کمبود اتوبوس‌ها و تاکسی‌های مناسب یکی دیگر از مشکلات است که انگار قرار نیست برطرف شود.
تعداد اتوبوس‌ها و تاکسی‌های مجهز به‌امکانات ویژه برای معلولان خیلی کم است و این موجب می‌شود در استفاده از حمل‌ونقل عمومی با محدودیت زیادی مواجه باشند. عدم‌دسترسی به وسایل حمل‌ونقل عمومی مناسب، افزایش هزینه‌های زندگی معلولان برای جابه‌جایی را در پی خواهد داشت؛ چراکه مجبور می‌شوند از وسایل‌نقلیه شخصی یا تاکسی‌های ویژه استفاده کنند که این موضوع باعث افزایش هزینه‌های زندگی‌شان خواهد شد.
خواسته جامعه معلولان کاملا منطقی است؛ آن‌ها می‌خواهند مانند سایرین رفت و آمدهای روزانه داشته باشند و کارهای خودشان را انجام دهند و این امر نیازمند نگاه جامع به این مقوله اجتماعی است.
تمام ایستگاه‌های مترو و اتوبوس و وسایل‌نقلیه عمومی باید به امکانات لازم برای تردد راحت معلولان مجهز شوند و باید تعداد اتوبوس‌ها و تاکسی‌های مجهز به امکانات ویژه برای معلولان افزایش یابد. علاوه‌بر این باید به همه افراد جامعه آموزش داده شود که چگونه با افراد دارای معلولیت برخورد کنند و در مواقع نیاز به‌یاری آن‌ها بشتابند.
رفع مشکلات حمل‌ونقل عمومی برای معلولان نیازمند همکاری همه دستگاه‌های مسئول و همچنین مشارکت مردم است. هرکدام از افراد این جامعه می‌توانند با رعایت حقوق معلولان و کمک به آن‌ها، به ایجاد شهری که زندگی در آن برای همه اقشار جامعه راحت و مطلوب باشد، کمک کنند. قوانین و مقررات حمایتی نیز باید تصویب شود تا برای خدمات‌رسانی به این گروه، خلأ قانونی وجود نداشته باشد.
