این خدمت اینترنتی نمونه‌ای بارز از به‌کارگیری علم و تکنولوژی برای رسیدن به حمل‌ونقل هوشمند و پیگیری سریع برای رفع اشکالات است. این مقوله آنلاین با فاصله کمی از حضورش در دنیا، به ایران هم رسید و در مدت کوتاهی با استقبال زیاد شهروندان مخصوصا ساکنان کلانشهرها مواجه شد.
این تاکسی‌یاب‌ها به‌سرعت فعالیت خودشان را گسترش دادند و در مدت کوتاهی توانستند به سوددهی قابل توجهی نیز دست پیدا کنند. فعالیت در شهرهای بزرگ، جذب رانندگان، تنوع خودروها، نرخ کرایه پایین‌تر از عرف، دسترسی آسان و تعیین مسیر، برخورد محترمانه و... مواردی بودند که به‌گسترش کار این اپلیکیشن‌ها کمک زیادی کرد.
شرایط بهتر شده است؟
قبل از ورود تاکسیهای اینترنتی به چرخه حمل‌ونقل، مردم بیشتر از طریق آژانس‌های تاکسی تلفنی امور خود را رفع و رجوع می‌کردند. بالا بودن قیمت‌ها، کم بودن تعداد خودروها و مدت‌زمان طولانی انتظار برای اعزام ماشین، تخلفات نسبتا بالای رانندگان و نظارت ضعیف بر عملکرد آن‌ها و پایین بودن کیفیت خودروهای فعال در شبکه آژانس‌ها، انتقادات زیادی را متوجه دست‌اندرکاران موسسات اتومبیل کرایه و تاکسیهای تلفنی می‌کرد.
اما گوش شنوایی برای رسیدگی به شکایات وجود نداشت. نهادهای مسئول نیز توجه چندانی به وضعیت خودروهای کرایه نداشتند و حالت باری به هر جهت بر شیوه کاری آن‌ها حاکم بود. در این هنگام بود که شرکت‌های تاکسی اینترنتی با دست گذاشتن روی این نقاط ضعف شروع به‌کار کردند. در این سال‌ها عملکرد این شرکت‌ها به‌گونه‌ای بوده که رضایت نسبی شهروندان را به‌همراه داشته است.
در این بین، رشد نرخ کرایه در برخی ساعات و روزهای خاص، نارضایتی برخی از مخاطبان این پلت‌فرم‌ها را به‌همراه داشته است. مردم ترافیک و شرایط جوی را دو عامل مهم افزایش تعرفه‌ها در این بخش می‌دانند؛ اما برخی از مسافران بر این باور هستند که میزان هزینه اضافه‌شده ناعادلانه بوده و یک رقم نامتعارف برای مسیر مورد نظر به‌حساب می‌آید.
نحوه محاسبه هزینه سفرهای انجام‌شده توسط تاکسیهای اینترنتی موضوعی است که همواره برای کاربران این استارت‌آپ‌ها سوال‌برانگیز بوده است. درعین حال افزایش هزینه سفر در روزهای بارانی و برفی در یک مسیر مشخص نسبت به‌روزهای عادی مورد اعتراض برخی مشتریان قرار گرفته و آن‌ها بر این باور هستند که هزینه سفرهای عصرگاهی نسبت به‌سایر زمان‌ها بیشتر است.
مشکل دیگر فعال نبودن ناوگان این اَپ‌ها در روزهای خاص (برخی تعطیلات، مناسبت‌ها و...) است که به سردرگمی و معطلی کاربران منجر می‌شود. افزایش ناگهانی نرخ کرایه نیز از جمله موضوعاتی است که نارضایتی‌هایی را در این بخش به‌همراه داشته است.
درعین حال از یک سو رانندگان این ناوگان که به‌صورت مستقیم و بدون واسطه با شهروندان در ارتباط هستند، با اشاره به‌حجم بالای ترافیک در برخی ساعات روز و افزایش مدت‌زمان سفر، بالا رفتن نرخ کرایه را امری طبیعی می‌دانند. از سوی دیگر تعداد کاربرانی که ترجیح می‌دهند از تاکسیهای اینترنتی استفاده کنند، پیوسته رو به‌افزایش است و همین امر نارضایتی‌هایی را بابت بالا رفتن نرخ کرایه به‌وجود آورده است.
امنیت و آرامش روانی
سفر امن و راحت از مسائلی است که برای شهروندان اهمیت زیادی دارد. امنیت در حمل‌ونقل عمومی تنها یک مساله فردی نیست؛ بلکه به‌طور مستقیم با کیفیت زندگی شهری گره خورده است.
بر این اساس، برخی گزارش‌های رسمی و غیررسمی از نامناسب بودن رفتار برخی رانندگان پلت‌فرم‌های اینترنتی با مسافران حکایت دارد که به‌نگرانی‌ها در این بخش دامن می‌زند. در مواردی نیز هویت جعلی، خودروهای ثبت‌نشده یا رفتارهای غیرحرفه‌ای به اعتماد شهروندان در این خصوص ضربه زده و می‌زند.
درعین حال باید به‌این نکته توجه داشت که پلت‌فرم‌های تاکسی اینترنتی با شعار شفافیت و خدمات نوین کار خود را در کشور آغاز کردند و به‌همین دلیل ضعف در فرآیند جذب رانندگان و عدم پاسخگویی شفاف به‌شکایات، به معضلی اجتماعی بدل شده و اعتبار و اعتماد گذشته به‌این پلت‌فرم‌ها را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است.
از دیگر انتقادهای پرتکرار در این بخش، نحوه جذب و نظارت بر رفتار رانندگان است. بارها رسانه‌ها گزارش داده‌اند که افرادی بدون آن‌که سوابق‌شان به‌طور دقیق بررسی شود یا صلاحیت حرفه‌ای آن‌ها تایید شود، تنها با ارائه چند مدرک اولیه موفق به‌فعالیت در این سامانه‌ها شده‌اند. همین خلأ، امکان بروز تخلفات را در این بخش افزایش می‌دهد.
بنابراین نظارت دقیق بر سوابق و صلاحیت رانندگان مشغول در بستر پلت‌فرم‌های اینترنتی امری ضروری است و باید بر آن تاکید شود. بر این اساس، با وجود حساسیت رسانه‌ها و شهروندان بابت نگرانی از تبعات احتمالی، انتظار از نهادهای مسئول بالاست.
دستگاههای ذیربط باید بیشتر بر عملکرد پلت‌فرم‌ها نظارت داشته باشند و این مسئولیت ایجاب می‌کند که سازوکارهای دقیق نظارتی بر عملکرد تاکسیهای اینترنتی تدوین و به‌طور جدی اجرا شود. تنها در این صورت است که اعتماد مسافران افزایش خواهد یافت و به‌تبع آن شاهد رشد و پیشرفت روزافزون در این بخش خواهیم بود.
