این حوادث علاوهبر خسارتهای مالی، تهدیدی قابلتوجه برای حیاتوحش ارزشمند کشور محسوب میشود؛ بهویژه گونههایی که در خطر انقراض قرار دارند. درچنین شرایطی نقش بیمه و نحوه تعیین مسئولیت در تصادف، اهمیتی دوچندان پیدا میکند. مهدیه فریدوش، کارشناس حوزه بیمه خودرو در گفتوگو با «دنیایخودرو»، عدمتوجه بهروشنایی مسیرهای کشور را عامل پنهان در شکلگیری بسیاری از تصادفات شبانه توصیف کرد.
او گفت: «حیوانات چه اهلی و چه وحشی در ساعات خلوت شب بیشتر وارد جاده میشوند و رفتار آنها در مواجهه با نور شدید چراغ خودرو قابلپیشبینی نیست.»
وی افزود: «بسیاری از گونهها هنگام برخورد ناگهانی با نور چراغ، دچار حالت میخکوبی میشوند و امکان واکنش مناسب ندارند. نتیجه این وضعیت، افزایش احتمال برخورد در جادههایی است که روشنایی کافی ندارند یا فاقد علائم هشداردهنده هستند. این مساله در زیستگاههای حیوانات کمیاب و درحال انقراض، خسارتهای جبرانناپذیری به طبیعت کشور وارد میکند.»
او در ادامه توضیح داد: «تعیین مسئولیت بهشرایط حادثه بستگی دارد. اگر حیوان اهلی باشد و صاحب مشخص داشته باشد، در بسیاری از موارد کوتاهی صاحب حیوان در مراقبت از دام مطرح میشود. اما زمانی که برخورد با حیوانات وحشی رخ میدهد، موضوع متفاوت است؛ زیرا حیوان مالک انسانی ندارد و مسئولیت مستقیم برعهده فرد یا نهاد خاصی قرار نمیگیرد. با این حال، تاریکی جاده بهتنهایی نمیتواند دلیل سلب مسئولیت از راننده باشد. عواملی مانند سرعت غیرمجاز، بیتوجهی به تابلوهای هشدار یا واکنش دیرهنگام نیز ممکن است در گزارش پلیس مورد بررسی قرار گیرد.»
این کارشناس بیمه معتقد است: «نقش بیمه در این میان بسیار حیاتی است. بیمه شخصثالث در برخورد با دامهای اهلی، معمولا خسارت واردشده به حیوان را پوشش میدهد و ارزش دام طبق نظر کارشناس تعیین میشود. برای خودرو نیز درصورتی که بیمهگذار بیمه بدنه داشته باشد، امکان جبران خسارت وجود دارد؛ حتی زمانی که برخورد با حیوانات وحشی یا گونههای در حال انقراض رخ داده باشد. با این حال، برای بررسی خسارت، ارائه مدارک دقیق حادثه ضروری است؛ از جمله گزارش پلیس، عکسهای صحنه، نظر دامپزشکی در مورد دامهای اهلی و گزارش کارشناسان محیطزیست در موارد مربوط به حیاتوحش.»
فریدوش هشدار داد: «تاریکی جادهها در بسیاری از مسیرهای کشور، بهویژه جادههایی که از زیستگاههای مهم عبور میکنند، به تهدیدی جدی برای گونههای کمیاب تبدیل شده است. او معتقد است یکی از تاثیرگذارترین رویکردها برای کاهش این نوع تصادفات، ارتقای استاندارد روشنایی، نصب فنسهای حفاظتی در نقاط حساس و افزایش تابلوهای هشداردهنده است.»
او در پایان گفت: «ترکیب تاریکی، رفتار غیرقابلپیشبینی حیوانات و خطای انسانی، سه ضلع اصلی مثلث حادثه در تصادف با حیوانات هستند. نقش بیمه در جبران هزینهها انکارناپذیر است؛ اما در مورد گونههای درحال انقراض، هیچ بیمهای قادر نیست خسارت اصلی یعنی کاهش جمعیت حیاتوحش را جبران کند. این موضوع نیازمند برنامهریزی فوری و جدی از سوی دستگاههای متولی، از وزارت راه تا سازمان حفاظت محیطزیست است تا از جان انسانها و سرمایه طبیعی کشور محافظت شود.»
