قطعهسازان کشور روزهای دشواری را میگذرانند؛ واحدهای تولیدی زیر فشار کمبود نقدینگی، مشکلات تامین ارز و محدودیتهای بانکی، تلاش میکنند چراغ تولید را روشن نگه دارند. کاهش ظرفیت تولید، تاخیر در تامین مواد اولیه و دشواری در پرداخت حقوق کارکنان، این بخش حیاتی را با نگرانیهای جدی روبهرو کرده است. اکنون انتظار میرود دولت با اقداماتی فوری، مسیر تنفس و تداوم فعالیت را برای این صنعت مهم فراهم کند تا از بروز پیامدهای گسترده جلوگیری شود.
صنعت قطعات زیر بار فشار کمبود نقدینگی بیسابقه
احمدرضا رعنایی، عضو هیاتمدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو استان مرکزی در پاسخ به وضعیت واحدهای قطعهسازی استان به «دنیای خودرو» گفت: «آسمان همهجا یکرنگ شده و قطعهسازان استان مرکزی نیز متاسفانه در حالت احتضار هستند. دلیل این وضعیت، مشکلات گسترده نقدینگی و بیپولی خودروسازان است. حتی 2 بسته ۲۰ همتی که تخصیص داده شده نیز هنوز عملیاتی نشده و امیدواریم هرچه سریعتر این تسهیلات وارد مرحله اجرا شود تا قطعهسازان بتوانند تولید را ادامه دهند.»
وی اضافه کرد: «قطعهسازانی که با ایرانخودرو همکاری دارند وضعیت بهتری را تجربه میکنند، اما آنهایی که با خودروساز دولتی در تعامل هستند در عمل ۱۰۰درصد گرفتارند و امکان ادامه فعالیت برایشان بسیار دشوار شده است.»
رعنایی درباره محدودیتهای بانکی نیز تصریح کرد: « از طرفی بانکها گویی تعطیل هستند؛ چرا که هیچ قطعهسازی امکان دریافت تسهیلات مستقل و معمول بانکی را ندارد. تنها امید موجود، همان تسهیلات هدایتشدهای است که بانک مرکزی وعده آن را داده، اما هنوز هیچ بخشی از آن به دست قطعهسازان نرسیده است.»
تولید با یکسوم ظرفیت
رعنایی درباره مشکلات تامین مواد اولیه نیز اظهار داشت: «قطعهسازانی که برای ادامه تولید نیازمند واردات کالای واسطهای هستند، با بحران جدی در تامین ارز مواجه شدهاند. نتیجه این وضعیت آن است که بسیاری از محمولهها یا اصلا وارد کشور نشده، یا در مسیر متوقف مانده و یا به دلیل نبود منابع مالی در انبارها بلاتکلیف ماندهاند. این شرایط بسیاری از واحدهای تولیدی را ناچار به تعدیل نیرو کرده و برخی را به فعالیت با تنها یکسوم ظرفیت رسانده است.»
وی درباره تبعات کاهش تولید برخی قطعهسازان به یکسوم ظرفیت، اضافه کرد: «این موضوع بهشدت خطرناک است و تولید خودرو، بازار لوازم یدکی و حتی آینده صنعت خودرو را تهدید میکند.»
عضو هیاتمدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو استان مرکزی با اشاره به سابقه مشکلات انرژی نیز بیان داشت: «از سال گذشته و همزمان با آغاز قطع برقهای اجباری، بسیاری از قطعهسازان علیرغم زیانها تلاش کردند نیروهای خود را حفظ کنند؛ اما مشکل ناترازی برق حل نشد. واحدهایی که سه شیفت کار میکردند، امسال مجبور شدند به یک شیفت کاهش دهند و زیانهای سنگینی را متحمل شوند.»
وی افزود: «این خلأ در درازمدت نهتنها در بازار لوازم یدکی خودش را نشان میدهد، بلکه بازار کار را نیز تحتتاثیر قرار خواهد داد. کاهش نیروها تبعات اجتماعی جدی به همراه دارد و متاسفانه میتواند به افزایش آسیبهای اجتماعی، درگیریهای فردی و حتی رشد پروندههای قضایی منجر شود.»
فشار نهادها؛ ضربه بر پیکر نیمهجان صنعت
عضو هیاتمدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو استان مرکزی در پاسخ به نگرانیها نسبت به رسیدن صنعت قطعات به یک «زمستان سیاه» اظهار داشت: «وضعیت بهقدری دشوار است که نهتنها در آستانه این زمستان قرار نداریم، بلکه درعمل وارد میانه آن شدهایم و به مراحل پایانیاش نزدیک میشویم. امروز صنعت چنان درگیر بحران شده که گویی توان و حرکت آن از سرما بیحس شده و به مرحلهای بسیار نزدیک به انجماد کامل رسیدهایم.»
رعنایی با اشاره به اصلیترین مانع پیشروی صنعت، اضافه کرد: «در حال حاضر مشکل اصلی ناترازی انرژی نیست، هرچند این موضوع بهزودی دوباره بروز خواهد کرد. اکنون بزرگترین چالش، کمبود نقدینگی و نبود سرمایه در گردش است. این وضعیت بحران جدی در پرداخت حقوق پرسنل ایجاد کرده و واحدها را با چالشهای متعدد روبهرو ساخته است.»
وی ادامه داد: «درحالیکه تولیدکنندگان در دو سال گذشته به دلیل ناترازی انرژی چند بار چند سکته سنگین را رد کردهاند و اکنون دوران نقاهت را در آیسییو میگذرانند، متاسفانه اکسیژن این آیسییو قطع شده است.»
این مقام صنفی با اشاره به فشارهای سازمانهای دولتی و شبهدولتی افزود: «سازمانهایی مانند دارایی، مالیات، تامین اجتماعی و محیطزیست هیچ نگاهی به شرایط تولیدکنندگان ندارند و بدون تعامل، فشارهای سنگینی وارد و حقوق دولتیشان را مطالبه میکنند. در چنین فضایی تولیدکنندگان روزبهروز ضعیفتر میشوند.»
قطعهسازان حتی در پرداخت حقوق کارکنان ماندهاند
رعنایی با اشاره به تشدید مشکلات نقدینگی در ماههای پیشرو به «دنیای خودرو» گفت: «به دوره اوج پرداختهای پایان سال نزدیک میشویم و برخلاف سالهای گذشته، امروز واحدهای تولیدی با معوقات سهماهه، چهارماهه و حتی ششماهه حقوق کارکنان مواجه هستند. از سوی دیگر، چکهای مربوط به خرید مواد اولیه و خدمات نیز برگشت خورده و مدیران شرکتهای خصوصی در شرایط بسیار دشواری قرار گرفتهاند.»
عضو هیاتمدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو استان مرکزی با هشدار نسبت به پیامدهای ادامه این روند تصریح کرد: «اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند و دولت برای کل بخش تولید ـ نه فقط صنعت قطعه ـ تصمیمی جدی و عملی اتخاذ نکند، بهزودی با شرایطی بازگشتناپذیر روبهرو خواهیم شد. چین سالهاست آرزو دارد واحدهای تولیدی ما از کار بیفتند و اگر این اتفاق رخ دهد، این کشور با هر قیمت و به هر شیوهای که بخواهد در بازار ایران تاختوتاز خواهد کرد.»
این مقام صنفی با اشاره به پایداری کمنظیر فعالان فعلی صنعت افزود: «نسل امروز تولیدکنندگان، عاشقان تولیدند؛ کسانی که با وجود همه سختیها، ماندند و مقاومت کردند. اما نه فرزندانشان، نه همکاران و شرکایشان و نه نسل جوان امروز که به نسل زد معروفاند، هیچکدام حتی یک لحظه حاضر نیستند چنین سختیهایی را تحمل کنند یا وارد شغلهای سخت و پرریسک تولیدی شوند. ادامه این شرایط یعنی قطع شدن مسیر انتقال تجربه و از بین رفتن انگیزه ورود نسل جدید به تولید.»
خطر خاموشی واحدهای تولیدی
عضو هیاتمدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازان خودرو استان مرکزی در پاسخ به این پرسش که آیا چراغ برخی واحدهای تولیدی ممکن است در سه ماه آینده خاموش شود؟ تایید کرد: «نه فقط برخی، بلکه خاموشی در انتظار چراغ اکثریت واحدهای تولیدی صنعت قطعات است.»
رعنایی درباره انتظارات تولیدکنندگان از دولت اظهار داشت: «موضوع کاملا روشن است. وقتی دولت و مجموعه تصمیمگیر یکشبه تصمیم میگیرند رقم کلانی را برای جلوگیری از ریزش بورس وارد بازار سرمایه کنند، در حالیکه بورس فقط واسطهگری است و نه ارزش تولید دارد، نه شأن خودکفایی و نه نقشی در پیشرفت واقعی کشور، طبیعی است که تولیدکننده احساس بیپشتوانگی میکند.»
وی با انتقاد از نبود تصمیمهای حمایتی موثر افزود: «اگر دولت در حوزه سیاستگزاری اقتصادی وارد میدان نشود و بانکها را ملزم نکند بر اساس چند معیار مشخص ـ شامل پیشینه تولیدکننده، میزان استراتژیک بودن محصول، تعداد نیروی شاغل و توانمندی کارخانه برای ایجاد اشتغال جدید ـ در مورد تسهیلات تصمیم بگیرند و اگر سرمایه در گردش واحدهای تولیدی بدون بوروکراسی تامین نشود، باید گفت که تصمیمگیران فعلی در عمل نقش قاتل تولید کشور را ایفا میکنند.»
هشدار درباره تبعات تعطیلی واحدهای تولیدی
رعنایی با اشاره به پیامدهای گسترده و فراتر از حوزه اقتصاد تعطیلی واحدهای تولیدی، اظهار داشت: «پیشنهادم این است که اگر صدای ما به گوش تصمیمگیران میرسد، بدانند جلوگیری از تبعات اجتماعی تعطیلی واحدهای تولیدی از نان شب واجبتر است. تعطیلی این واحدها فقط مشکل اقتصادی ایجاد نمیکند؛ بلکه مدیران و مسئولانی که امروز تصمیم میگیرند باید بدانند خانوادههای خودشان نیز در معرض آسیب قرار میگیرند.»
این مقام صنفی با اشاره به شرایط سخت کارآفرینان گفت: «تولیدکنندگان تمام زندگیشان را پای تولید گذاشتهاند؛ از خانه و کارخانه تا کوچکترین دارایی شخصی را وثیقه بانکها کردهاند و تا جایی که توانستهاند در برابر ناملایمات، ناترازی انرژی و فشارهای مالیاتی ایستادهاند. با اینکه درآمد مالیاتی دولت در سال جاری پنج برابر بودجه فروش نفت بوده، بیشترین فشار باز هم بر تولیدکنندگان وارد شده است؛ چون شفافترین بخش اقتصادند و تمام فعالیتشان قابل ردیابی است. بعد از کارمندان و حقوقبگیران، سنگینترین بار مالیاتی بر دوش تولیدکنندهها قرار گرفته است.»
وی با اشاره به ضرورت اقدام فوری مسئولان برای نجات صنایع تولیدی کشور، تصریح کرد: «اگر دولت در کوتاهترین زمان ممکن بخش اورژانس اقتصادی خود را فعال نکند و ظرف یک ماه آینده به کمک صنعت و تولید نرسد، امکان احیای این بیمار از بین خواهد رفت. امروز با یک حمایت اندک میتوان سرمایه عظیمی را که تولیدکنندگان با عشق در اختیار کشور گذاشتهاند حفظ کرد. این افراد میتوانستند وارد دلالی، خرید و فروش ارز، ملک یا سرمایهگذاری خارج از کشور شوند، اما ترجیح دادند در این سرزمین تولید و برای ۱۰ تا بیش از ۱۰۰ هزار نفر اشتغال ایجاد کنند.»
تولیدکنندگانی که با عشق ایستادهاند
این مقام صنفی با اشاره به اینکه اگر حمایت صورت نگیرد، چراغ پرنور تولید کمکم رو به خاموشی میرود و تبعات اجتماعی آن، با توجه به گرانی، تورم و هزینههای رو به افزایش، نگران کننده است، به دنیای خودرو گفت: «من به عنوان یک ایرانی هیچ توقعی برای منافع شخصی ندارم. واحد تولیدی خودم را تنها به خاطر نیروهایی که ۴۰ سال در آن کار کردهاند و به خاطر دانشگاه و هنرستانی که برای فرزندان این سرزمین ایجاد کردهام سرپا نگه داشتهام تا تحصیل آکادمیک و تجربه صنعتی را کنار هم داشته باشند. همه تولیدکنندگان همینگونهاند؛ با عشق چراغ تولید را روشن نگه داشتهاند و حاضر نیستند پشت به این کشور کنند یا سرمایه خود را به جای دیگری ببرند. اما ادامه این شرایط یعنی اینکه بهزودی دیگر سرمایهای برای مقاومت نخواهد ماند.»
رعنایی در پایان تایید کرد: «اگر حمایت فوری رخ ندهد و تولیدکنندگان خود را تنها و رها شده در بیابان برهوت ببینند؛ جایی که فقط شن داغ و توفان شن نصیبشان میشود، دیر یا زود محکوم به شکست خواهند شد.»
