این صنعت که از دهه ۸۰ بهعنوان بازوی اصلی مدیریت مصرف سوخت طراحی شده بود، امروز با کاهش شدید مصرف، افت تعداد خودروهای دوگانهسوز و مشکلات ساختاری روبهروست، از همین رو محسن جوهری، رئیس انجمن صنفی CNG کشور به بررسی دلایل این وضعیت و راهکارهای بازگشت صنعت CNG به نقش استراتژیک آن پرداخت.
آمار مصرف CNG کاهش چشمگیری داشته، دلیل این افت چیست؟
ظرفیت مصرف CNG در کشور حدود ۴۰ میلیون مترمکعب در روز است، اما مصرف واقعی به ۱۵.۸ میلیون مترمکعب رسیده. این رقم نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۳۵ درصد کاهش یافته. مصرف در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۴.۵ میلیون مترمکعب بود، سال ۱۴۰۳ به ۱۹.۵ میلیون رسید و امسال به این عدد فعلی رسیده است. این کاهش نتیجه چند عامل از جمله کاهش تعداد خودروهای گازسوز، افت انگیزه مردم و نبود سیاستهای حمایتی است.
این کاهش در حالی است که واردات بنزین هزینه زیادی به کشور تحمیل میکند. صنعت CNG چقدر میتواند کمک کند؟
صنعت CNG میتواند بدون یک ریال هزینه، روزانه ۲۰ میلیون لیتر مصرف بنزین را کاهش دهد. ما حدود ۱.۵ میلیون خودرو فعال CNG سوز داریم و بیش از ۲۲۰۰ جایگاه در کشور فعال است که بسیاری با مشکلات اقتصادی روبهرو هستند و این ظرفیت عظیم بلااستفاده مانده است.
تعداد خودروهای دوگانهسوز طی سالهای اخیر به شدت کم شده، علت چیست؟
بله، تعداد خودروهای فعال از ۴.۲ میلیون دستگاه به ۱.۵ میلیون رسیده؛ یعنی کاهش حدود ۶۵ درصدی. بخشی از خودروهای دهه ۸۰ اسقاط شدهاند، مخازن بسیاری منقضی شده و مالکان توان تعویض ندارند. تولید خودروهای دوگانهسوز تقریبا متوقف شده و طرحهای تبدیل کارگاهی نیز کاهش یافته است.
اشاره کردید به مخازن فرسوده، این موضوع چه پیامدی دارد؟
عمر مخزن CNG حدود ۱۵ سال است، اما بسیاری از مخازن فعلی فرسوده شدهاند. قیمت هر مخزن بیش از ۲۰ میلیون تومان است و مالکان توان تعویض ندارند. اگر دولت طرح تعویض رایگان مخزن را اجرا کند، هم ایمنی افزایش مییابد و هم شرکتهای تولید مخزن از رکود خارج میشوند.
طرح بزرگ تبدیل رایگان سال ۱۳۹۸ چه شد؟
قرار بود ۱.۵ میلیون خودرو رایگان CNG سوز شوند اما فقط ۳۰۰ هزار دستگاه تبدیل شد. اگر طرح کامل اجرا میشد، امروز ۱۸ میلیون مترمکعب به مصرف CNG اضافه و ۹ میلیون لیتر صرفهجویی روزانه در بنزین ایجاد میشد؛ یعنی عملا نیازی به واردات نداشتیم. اما طرح بهدلیل نبود بودجه، ضعف سامانه، مقاومت خودروسازان و نبود نگاه راهبردی متوقف شد.
راه نجات صنعت CNG چیست؟
ایجاد ردیف بودجه پایدار، الزام خودروسازان، رفع مشکلات سامانه، تمرکز بر کلانشهرها، اجرای طرح تعویض مخزن و ارائه مشوق قیمتی. اگر این اقدامات انجام شود، صنعت CNG میتواند نقش اصلی خود را در امنیت انرژی ایفا و کشور را از واردات بنزین بینیاز کند.
