به گزارش «اخبار خودرو»، قیمتگذاری خودرو و آزادسازی قیمتها داغترین موضوع این روزهای صنعت خودرو است. موافقان افزایش قیمت بارها بر افزایش قیمت نهادههای تولید تاکید کردهاند و مخالفان نیز خودروسازان و سوءمدیریت را عامل اصلی وضعیت فعلی صنعت خودرو میدانند و معتقدند با افزایش قیمت نیز نمیتوان به تغییری در این صنعت دست یافت. همین مساله بحث مناظرهای بین نمایندگان مجلس و نمایندهای از صنعت قطعهسازی و یک کارشناس صنعت خودرو در شبکه یک سیما شد. نکته مهم درخصوص اینگونه مناظرات، غیبت همیشگی نمایندهای از خودروسازان و وزارت صمت است. ضمن اینکه معمولا مناظرات محلی برای اتهامزنی و بحثهای حاشیهای میشوند و عملا راهحل منطقی توسط هیچکدام از طرفین ارائه نمیشود. در این مناظره موافقان تاکیدشان بر افزایش قیمت بود و هیچ راهحلی برای خریدار که با افزایش شدید قیمتها مواجه میشود، ارائه ندادند. مخالفان نیز بر گرانفروشی خودروسازان تاکید میکنند و واقعیتهای جامعه و تورم و نوسانات شدید اقتصادی را در نظر نمیگیرند.
بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی
آزادسازی قیمتها در فضای انحصاری به افزایش کیفیت نمیانجامد
انتظار میرود در چنین مناظرهای زمانی که بحث قیمتگذاری خودرو و آزادسازی آن مطرح است، خودروساز نیز حضور داشته باشد اما جای خالی آنها در اینجا کاملا مشهود است. علاوهبر آن، موضوع مهم این است که آزادسازی باید با چه مکانیزمی صورت بگیرد. اگر با شرایط فعلی باشد، طرح موضوع اشتباه است. بهعبارتی در فضای انحصاری که تمام مرزها بسته شود و خودروسازان داخلی با خودشان قصد رقابت داشته باشند، این اقدام درست نیست که ٨٠میلیون را محکوم میکنیم که هر قیمتی که تعیین میشود، شما باید خودرو بخرید. زمانی که واردات مشمول پرداخت جریمه چندبرابری است، اگر آزادسازی قیمت مطرح باشد، این کار، عقلانی به شمار نمیرود.
آزادسازی قیمت خودرو باید مشابه کل دنیا انجام شود؛ به این معنا که صنایع خودرویی کشورهای مختلف با هم رقابت کنند و این رقابت، نرخ خودرو را به سمت کاهش پیش ببرد تا خودروسازان بتوانند مشتری جذب کنند. اما اگر شرایط فعلی در کشور ادامه یابد، کاملا نتیجه معکوس خواهیم گرفت چراکه احساس رقابت ایجاد نمیشود. بنابراین قیمت را تا جایی که میتوانند افزایش میدهند، ضمن اینکه خودروسازان محصولی عرضه نکردند تا ببیند بازار چقدر کشش دارد. شاید رانتخوار و دلال وجود ندارد و رانتخوار خود خودروساز باشد که الان نیز پیشنهاد نرخ 5درصد زیر قیمت بازار را ارائه داده است.
این امر نشان میدهد برنامهریزی از قبل بوده تا قیمت دوگانه بهوجود آید؛ بنابراین من مخالف این شیوه آزادسازی قیمت به بهانه حمایت از تولید، اشتغال یا هرچیز دیگر که باشد، هستم. آیا این آزادسازی در فضای کاملا انحصاری باعث افزایش کیفیت خودروهای ما خواهد شد؟ طبیعتا نخواهد شد. آیا این موضوع بهنفع مصرفکننده است و فضایی ایجاد خواهد شد که قیمتها پایین بیایند؟
طبیعتا اینگونه نیز نخواهد شد. بنابراین در چنین فضایی طرح این موضوع اشتباه و فریب افکار عمومی است اما اگر در فضای رقابتی باشد، کاملا میتوان موافق آزادسازی نرخ خودرو بود و از آن حمایت کرد.
محمدرضا منصوری، نماینده ساوه و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
شبهخودرو به مشتریان تحویل میدهیم نه خودرو
قبل از طرح موضوع ابتدا باید گفت طی ۵۰سال گذشته با صنعت خودرو چه کردهایم که امروز تبدیل به این ضایعه شده است. زمانی که نفت تحریم میشد، خودروسازی ما کمککننده بود و بودجه کشور را جبران میکرد. اما الان به جایی رسیده که با دست خودمان و با انحصار، صنعت خودرو نهتنها از بین رفته بلکه باعث بدبختی بسیاری از کسانی که در قطعهسازی مشغولبهکار بودند، شده است. طبیعی است زمانی که رقابت از هر جامعهای گرفته میشود، آن مجموعه از بین میرود.
ما در این سالها، مرزها را بستیم و ۱۴۰درصد تعرفه برای واردات خودرو گذاشتیم. همین موضوع باعث میشود روزبهروز کیفیت خودروها پایینتر بیاید. خودرویی که اکنون تولید میشود، همان خودرویی است که ٢۵ سال پیش از رده خارج شده بود.
چرا خودروهای ما در دنیا خریداری ندارد؟ میگویند خودرو تولید میکنیم. اسم اینها خودرو نیست بلکه شبهخودرو است. همه مردم دنیا خودرو میخرند و شبهخودرو خریداری نمیکنند. هر چیزی که چرخ داشته باشد و حرکت کند که خودرو نیست.
همهچیز در اختیار خودروسازان قرار گرفته است. قیمت برق، گاز و حتی نیروی انسانی، کمتر از سایر کشورهاست. سوال این است چرا با همه این امکانات در این سالها نتوانستهایم خودرویی تولید کنیم که صادر شود؟ اگر خودروساز محصول باکیفیت ساخته بود، میتوانست اقدام به صادرات کند و با برگشت پول آن از ورشکستگی نجات یابد. چرا در بحث مالی به جایی رسیدیم که خودروساز ما ۵٠هزار میلیاردتومان بدهی دارد؟ این فاجعه است. بنابراین هرچه زودتر باید جلوی این اتفاقات گرفته شود. چرا که سال قبل این بدهی 25هزار میلیارد بوده و در 4 سال آینده به 100هزار میلیاردتومان خواهد رسید.
محمدرضا نجفیمنش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعهسازی
تجربه موفق فروش خودرو در حاشیه بازار باید تکرار شود
من به نمایندگی از 1500واحد قطعهسازی با بیشاز 500هزار نفر شاغل، با مردم صحبت میکنم. درحالحاضر در شرایط بسیار نامناسبی قرار داریم. از ابتدای سال تا به الان و طبق آمارگیریهای مقطعی که انجام شده از ابتدای امسال تاکنون ۳۷درصد نیروهای قطعهسازی را بهخاطر اینکه نتوانستیم ادامه حیات و کار بدهیم، از دست دادهایم. اگر این روند ادامه پیدا کند، شاید یک تا دو ماه بیشتر طول نکشد که بهطور کل خودروسازی متوقف شود و در مقابل واردکنندگانی که در داخل در جهت اهداف خارج حرکت میکنند، خوشحال شوند و آمریکا که نخستین هدف خود برای تحریمها را صنایع خودروسازی و قطعهسازی ما قرار داده بود، بههدف خود برسد.
درحالحاضر چهار مشکل عمده علاوهبر دیگر مشکلات وجود دارد. نخست آنکه قیمت خودرو باتوجه به افزایش قیمت مواد اولیه و نرخ ارز که چندبرابر افزایش نرخ پیدا کرده، افزایش نیافته است. چه کسی پاسخگوی افزایش چندبرابری قیمت فولاد، آلومینیوم، مس و مواد پتروشیمی است؟ قیمت این مواد چندبرابر نرخ ارز افزایش پیدا کرده است.
بحث دیگر درخصوص پرداخت به قطعهسازان است. بهدلیل مشکل مالی که برای خودروسازان بهوجود آمده است و اجباری که برای فروش داشتهاند، فقط در ششماهه اول امسال، 5500میلیاردتومان شرکتهای خودروسازی زیان دیدهاند. علاوهبر این مشکل دیگری که ما قطعهسازان با آن روبهرو هستیم، تامین مواد اولیه چه خارجی و چه داخلی است. قبلا مواد اولیه داخلی را از بازار یا از شرکتهای تامینکننده همچون فولاد مبارکه و غیره تهیه میکردیم. اما اکنون همه این مواد را در بورس کانالیزه کردهاند و باید پول مواد را از قبل بدهیم. این موارد کار را متوقف کرده، حدود ۸۰درصد قطعات ما داخلی بوده و تنها 20درصد وارداتی است.
برای تهیه ارز برای واردات این 20درصد چنان مضیقه و سختی ایجاد شده که چندماه نیز زمان میبرد و در آخر هم مشخص نیست که این کار انجام میشود یا خیر. البته این موارد را به رئیسجمهور منعکس کردهایم. چهارمین مشکل ما بدهیهای قبلی است.
مواد اولیهای را که با قیمتهای قبلی خریداری کردیم، فروختیم و تحویل مردم دادهایم اما الان که موعد بازپرداختهاست، اعلام میشود باید با سهبرابر ارز آن زمان آنها بپردازید. این امر در حکم ورشکستگی قطعهسازان است. در مورد بحث انحصار نیز باید بگویم درحالحاضر ما 68 واحد تولیدی در کشور داریم که مشغول کار هستند. سال76 این تجربه را داشتهایم. در آن سال یک تصمیم عقلایی گرفته شد و قیمت را 5درصد زیر قیمت حاشیه بازار قرار دادند. بخشی از پولی که از طریق خودرو به فروش میرسید، به حساب خزانه دولت ریخته میشد. تا مدتها خودروسازان مابهالتفاوت را به حساب سازمان حمایت واریز میکردند. با این کار بهمدت 10سال تنها 13درصد قیمت خودرو رشد پیدا کرد. درصورتیکه شاخصهای دیگر تا 300درصد رشد پیدا کرده بود. این روشی است که قبلا از آن نتیجه گرفتهایم. حتی گاهیاوقات دیده شد قیمت خودرو در بازار آزاد از قیمت کارخانه هم پایینتر آمد. فراموش نکنید 95درصد کسانی که خودرو ثبتنام میکنند، برای مصرف خودشان نیست.
امیرحسین کاکایی، استاد دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت
قیمت خودرو تا 70درصد باید افزایش پیدا کند
ما در سال حمایت از تولید ملی هستیم و در عینحال وسط یک جنگ تمامعیار اقتصادی قرار داریم. در مورد صنعتی صحبت میکنیم که طبق آمار، از صنایع تاثیرگذار بر اقتصاد است. همزمان با تحریمهایی که از مرداد ماه سال جاری آغاز شد، اما واردات خودرو از دیدگاه طرف خارجی آزاد است.
اتفاقی که در چند سال گذشته نیز افتاد و باعث شد آمار واردات ما به شدت افزایش پیدا کند. وضعیت فعلی صنعت خودرو هرچه هست، نتیجه 40سال قانونگذاری و تصمیم گیریهای کلان در سطح کشور است. اما آنچه درحالحاضر مطرح میشود، روش بقا در صنعت خودرو است نه در مورد خوب یا خوبتر بودن یا آنکه این صنعت رقابتپذیر باشد یا خیر؟
من با صحبت دکتر پارسایی موافق هستم که در این وضعیت، در حاشیه بازار فروختن، دارای معانی بدی است اما این را هم میدانم که وضعیت موجود درواقع منجر به نابودی صنعت خودرو خواهد شد. بنابراین باید براساس واقعیتهای روز صحبت کرده و به یک راهحل منطقی دست پیدا کنیم.
خودروسازی صنعتی است که در زنجیره جهانی معنا پیدا میکند. در هیچ جای دنیا مواد اولیه و قطعات در داخل کشور تامین نمیشود.
اگر افزایش میانگین ۷۰درصدی قیمت تمام قطعات و مواد اولیه را در نظر بگیریم، حداقل باید ۷۰درصد قیمت خودرو بالا برود. اثبات این صحبت نیز قیمتی است که در کف بازار وجود دارد.