به گزارش «اخبار خودرو»، تولید خودرو در کشور توسط شرکت‌های مختلف و به‌صورت مونتاژ یا استفاده از پلت‌فرم‌های اختصاصی هر شرکت انجام می‌شود. محصولات خارجی که در شرکت‌های خودروسازی داخلی مونتاژ می‌شوند، معمولا در شرایط تحریم با توقف تولید مواجه می‌شوند و عملا داخلی‌سازی قطعات آن‌ها هم صرفه اقتصادی ندارد. در این میان، شرکت‌هایی مانند ایران‌خودرو و سایپا با پلت‌فرم‌های هرچند قدیمی اما اختصاصی خود تولید خودرو را ادامه می‌دهند. در این شرایط شاید برای قطعه‌ساز صرفه اقتصادی وجود داشته باشد، اما باز هم میزان تولید هر شرکت در بهترین شرایط شاید به ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال برسد.
ضرورت استفاده از پلت‌فرم مشترک بین خودروسازان
استفاده از پلت‌فرم مشترک به‌منظور افزایش داخلی‌سازی و کم‌کردن هزینه‌ها موضوعی است که طی سال‌های اخیر مدام مطرح شده و تا پیش از این ظاهرا عزم جدی برای اجرایی کردن آن وجود نداشته است. پلت‌فرم مشترک نه‌تنها بین دو خودروساز بزرگ کشور بلکه باید بین سایر خودروسازان نیز وجود داشته باشد.
جزیره‌ای عمل کردن در صنعت خودرو باعث شده است تا زمینه خودکفایی و نوآوری این صنعت از بین برود. چراکه هر یک از خودروسازان با یکی‌دو شرکت خارجی همکاری می‌کند و تعداد محدودی از خودروهای آن‌ها را در داخل مونتاژ می‌کند و در نهایت با کمترین ارزش افزوده به فروش می‌رساند. درصورتی‌که اگر خودروسازان از پلت‌فرم مشترک استفاده کنند، می‌توانیم امیدوار به ایجاد نوآوری در شرکت‌های خودروسازی مختلف و ایجاد رقابت بیشتر و همچنین توسعه این صنعت باشیم.
پلت‌فرم مشترک؛ مرحله به مرحله در دستور کار وزارت صمت
میزان عملیاتی‌شدن طرح استفاده از پلت‌فرم مشترک، موضوعی است که از معاون صنایع وزارت صمت درباره آن جویا شدیم.
مهدی صادقی نیارکی در پاسخ به این پرسش «دنیای خودرو» که آیا بحث پلت‌فرم مشترک عملی می‌شود یا خیر؟ اظهار کرد: «پلت‌فرم مشترک در دستور کار وزارتخانه و سازمان گسترش و خودروسازان قرار دارد. اما اولویت ما خودروهای موجود و پلت‌فرم‌های موجود است تا خودروسازان بتوانند آن‌ها را با استفاده از قوای محرکه و اکسل مشترک تولید کنند.»
تقسیم کار ضمنی بین ایران‌خودرو و سایپا
معاون امور صنایع وزارت صمت با بیان این‌که بعد از این مرحله، بحث پاورترین مشترک را داریم تا با هزینه‌کرد بسیار پایین از پاورترین و قوای محرکه مشترک استفاده کنیم، تاکید می‌کند: «تقسیم کار ضمنی بین خودروسازان انجام شده است؛ تمرکز یکی از خودروسازان بیشتر روی گیربکس است و یکی دیگر باید به صورت تخصصی روی موتور کار کند.»
تولید موتور با ایران‌خودرو، تولید گیربکس با سایپا
آن‌طور که از این صحبت معاون امور صنایع وزارت صمت برمی‌آید ظاهرا قرار است در بخش موتور شرکت ایران‌خودرو سرمایه‌گذاری و تمرکز بیشتری داشته باشد و در بخش گیربکس نیز شرکت سایپا سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد. به این ترتیب اگر سیاست مطابق برنامه‌گذاری پیش برود، طی سال‌های آینده شرکت ایران‌خودرو موتور بسیاری از خودروها را تامین خواهد کرد و سایپا نیز به‌طور تخصصی به تولید گیربکس خواهد پرداخت. به این ترتیب، سایر خودروسازان بخش خصوصی نیز می‌توانند با استفاده از گیربکس و موتور این دو خودروساز اقدام به تولید محصولات اختصاصی خود کنند.
طراحی پایه و نمونه‌سازی و همکاری با زنجیره تامین
در این زمینه نیز صادقی نیارکی تصریح می‌کند: «مرحله بعدی پلت‌فرم مشترک است که به طراحی پایه برمی‌گردد. خودروسازان باید کار را از طراحی پایه شروع کرده و آن را با نمونه‌سازی به نمونه اولیه تبدیل کنند و در زنجیره تامین قرار دهند.»
وی می‌افزاید: «این پروژه بلندمدتی است که دو خودروساز درحال‌حاضر روی آن کار می‌کنند. فعلا آن‌چه از سال گذشته دنبال کرده‌ایم و سازمان گسترش هم جلسات آن را برگزار می‌کند، بحث خودروهای موجود است که آن‌هایی را که تا ۵۰ یا ۶۰ درصد بومی‌سازی شده‌اند و قطعه‌سازی و شبکه تامین آن‌ها وجود دارد، در مدار تولید داشته باشیم.»
قوای محرکه مشترک و در نهایت پلت‌فرم بومی
معاون امور صنایع وزارت صمت مراحل پایانی این طرح را پلت‌فرم ملی می‌داند و تصریح می‌کند: «عبور از این مرحله، قوای محرکه مشترک است و نهایتا طراحی پایه و پلت‌فرم ملی و بومی. هر کدام از شرکت‌ها درحال‌حاضر سه پلت‌فرم دارند که یکی از آن‌ها یعنی ایکس۱۰۰ فیس‌اوت شده است.»
وی تاکید می‌کند: «پلت‌فرم‌های دیگری برای خودروسازان وجود دارد که این پلت‌فرم‌های موجود قابلیت نصب آپربادی‌های مختلف دارند و هر دو شرکت هم پروژه‌های خود را دارند که به مرور و بعد از اطمینان از شبکه تامین و عمق ساخت داخل مناسب، رونمایی خواهند شد.»
به نظر می‌رسد سیاست‌گذاری وزارت صمت این است که خودروسازان با حرکت به‌سوی پلت‌فرم‌های مشترک بتوانند محصول اختصاصی خود را صرفا با قوای محرکه مشترک داشته باشند. در این صورت می‌توان امیدوار بود که روند خارج‌شدن خودروها و پلت‌فرم‌های قدیمی‌تر خودروسازان طی سال‌های آینده سرعت بیشتری بگیرد. بدین‌ترتیب احتمالا تا یکی دو سال آینده حداقل دو خودرو دیگر از خودروسازان از رده خارج می‌شوند و به پراید و پژو۴۰۵ جی‌ال‌ایکس می‌پیوندند.
