به گزارش «اخبار خودرو»، در مقالات مختلف و به‌صورت مکرر، درخصوص استفاده از روغن‌های با کیفیت توصیه‌های زیادی شده است. باوجود اینکه در کنار تعویض روغن، همواره فیلتر روغن نیز تعویض می‌شود، اما کمتر به تاثیر کیفیت فیلتر روغن و مشکلاتی که می‌تواند به سیستم روانکاری و درنهایت بر سلامت موتور تحمیل کند، پرداخته شده است.
بارها با این مورد برخورد کرده‌ایم که هنگام تعویض روغن‌موتور، فروشنده بر اصل بودن فیلتر روغن ارائه‌شده تاکید داشته؛ اما در برخی مواقع حتی وی نیز از تقلبی بودن یا کیفیت پایین آن آگاه نبوده و استفاده از فیلتر نامرغوب، یکی از نگرانی‌های همیشگی دارندگان خودرو در زمان تعویض روغن به‌شمار می‌رود.
این نگرانی درشرایط فعلی که به‌دلیل مشکلات ارزی واردات قطعات یدکی به‌راحتی امکان‌پذیر نیست، بیشتر خود را نشان می‌دهد. درصورت استفاده از فیلترروغن نامناسب، حتی صرف هزینه زیاد برای انتخاب روغن‌موتور با کیفیت بسیار بالا نیز از بروز مشکل جلوگیری نمی‌کند.
در مقاله امروز در نظر داریم با نگاه دقیق‌تری به‌این قطعه مصرفی نگاه کنیم و بدانیم که باید بیشتر نگران بروز کدام‌یک از موارد زیر باشیم. گرفتگی فیلتر، ترک‌های فیلتر، کانالی شدن یا پارگی ماتریسی. هریک از این موارد علامت مختص به‌خود را دارند و به‌رغم اینکه هر 4 مورد خطرناک هستند، اما با روش‌های ساده می‌توان آن‌ها را تشخیص داد و از بروز آن‌ها جلوگیری کرد.
گرفتگی فیلتر
این مورد از ابتدایی‌ترین مشکلاتی است که در فیلترهای روغن رخ می‌دهد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که روغن در بازه زمانی طولانی‌مدت، بدون تعویض و هرگونه بررسی مورد استفاده قرار گیرد.
انباشت محصولات ناشی از احتراق، محصولات فرسایشی و رسوبات سبب گرفتگی فیلتر شده و این امر مشکلاتی را در چرخه روانکاری ایجاد کرده و موجب افت فشار روغن می‌شود. البته این مشکل با روشن ماندن طولانی‌مدت چراغ‌هشدار فیلترروغن خودرو قابل تشخیص است. درعین‌حال مشکلات ناشی از خرابی پمپ‌روغن نیز می‌تواند سبب افت فشار روغن شود و معمولا در تعمیرگاه‌های غیرحرفه‌ای، در نخستین‌گام پمپ‌روغن را تعویض می‌کنند. اما توصیه می‌شود در صورت بروز مشکلات مشابه، با تعویض فیلترروغن از صرف هزینه‌های بیشتر جلوگیری کنید.
ایجاد کانال
این حالت زمانی رخ می‌دهد که سطح فیلتر روغن در تماس با روغن‌موتور، آغشته به‌ذرات فلزی ریز ناشی از فعالیت موتور و همچنین دانه‌های ریز آلودگی‌های جامد شود. این ذرات به‌آرامی سبب فرسایش سطوح فیلتر شده و همچنین در منافذ فیلتر روغن رسوب می‌کند. افزایش رسوب این مواد سبب بازگشت آن‌ها به‌چرخه روانکاری شده و عملا مشکلات فرسایشی و خوردگی قطعات موتور را تسریع می‌بخشد. این مشکلات معمولا با بازبینی ساده آب‌بندها و گسکت‌ها قابل پیش‌گیری است. این مشکل از طریق افزایش مقدار و حجم ذرات موجود در روغن قابل شناسایی است.
شکست ناشی از خستگی در فیلتر
این مشکل به‌دلیل تنش‌های عملیاتی به‌عنوان مثال تنش‌های ناشی از تغییر فشار روغن و جریان آن که سبب تاب‌خوردگی بدنه فیلترروغن می‌شوند، ایجاد می‌شود. در برخی موارد، این مشکل را می‌توان با مشاهده ظاهر فیلترروغن تشخیص داد و در مواردی نیز با مشاهده مشکلات داخلی فیلتر قابل تشخیص است. این مورد سبب ایجاد محدودیت‌هایی در مسیر روانکاری موتور و ایجاد بای‌پس و درنهایت افزایش مشکلات خوردگی قطعات و نیز امکان خرابی پمپ می‌شود
پارگی فیلتر
این مشکل مانند مورد قبلی است؛ اما به‌جای تاب خوردن بدنه فیلتر، فشار جریان روغن سبب از بین رفتن ساختار داخلی فیلتر می‌شود. در این حالت علاوه‌بر آنکه ذرات عادی توسط فیلتر جذب نمی‌شوند، ذرات و آلودگی‌های جدیدی نیز به‌روغن اضافه می‌شود. به‌علاوه در این حالت، خطر آزاد شدن ذرات و آلودگی‌های قبلی که قبلا توسط فیلتر جذب شده بودند، وجود دارد.
به‌علاوه پارگی فیلتر، تنها حضور ذرات فرساینده مانند ذرات شن ناشی از گرد و خاک و همچنین ذرات فلزی را افزایش می‌دهد. علامت بروز این مشکل زمانی است که تغییری در فشار روغن مشاهده نشود؛ لیکن تعداد ذرات فرسایشی در روغن افزایش می‌یابد.
این مورد خطرناک‌ترین و دردسرآورترین مشکلی است که می‌تواند در سیستم رخ دهد و شناسایی آن به‌صورت فوری امکان‌پذیر نخواهد بود؛ مگر آنکه به‌دلیل مشکلات شدید در موتور، امکان استفاده بیشتر از موتور میسر نباشد.
اما با این حال با مشاهده و بازرسی‌های روزانه سطح روغن، استفاده از میله نشان‌دار موتور به‌منظور ارزیابی تغییرات شدید در رنگ روغن و همچنین صداهای ناگهانی در موتور در عین سالم بودن ظاهر فیلتر روغن برای شناسایی این مشکلات توصیه می‌شود.
با توضیحات ارائه‌شده، نقش فیلترروغن و روغن‌موتور غیرقابل تفکیک از هم بوده و با عنایت به‌تاثیر مستقیم آن‌ها بر کارکرد موتور، شاید اجرای استراتژی‌های هم‌افزایی به منظور مشارکت تولیدکنندگان داخلی روغن و سازندگان فیلترروغن سبب طراحی محصولاتی شود که باعث افزایش کارکرد محصولات روغنی و درنهایت سود مصرف‌کنندگان به‌عنوان ذینفعان اصلی شود.
