در شرایطی که بازار موتورسیکلت در ایران بی‌سروسامان است، بحث‌ها در مورد استفاده از موتورسیکلت‌های برقی در کشور هم ادامه دارد.درحالی‌که آمارهای رسمی نشان می‌دهند حدود ۸۰درصد موتورسیکلت‌های کشور فاقد بیمه شخص‌ثالث هستند اما مراجعه به مراکز معاینه فنی از سوی راکبان موتورسیکلت تقریبا به صفر میل می‌کند.
موتورسیکلت‌های فرسوده یکی از سه عامل اصلی آلودگی هوای شهرهای بزرگ هستند و تا همین چندی پیش آماری مبنی‌بر رسوب حدود ۸۳۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در پارکینگ‌های سراسر کشور اعلام شده بود، به‌نظر می‌رسد برقی شدن موتورسیکلت‌ها در ایران ممکن است این کلاف سردرگم را پیچیده‌تر کند.
طرح برقی شدن موتورسیکلت‌ها در ایران چند سالی است روز میز مسئولان قرار دارد، اما به‌نظر می‌رسد عدم توجه به راکبان موتورسیکلت (اقشار فرودست و عمدتا در شهرهای کوچک)، طرح تولید یا واردات موتورسیکلت های برقی اساسا به در بسته بخورد. این در حالی است که رئیس اتحادیه فروشندگان موتورسیکلت به «دنیای خودرو» می‌گوید تخصیص یک «جایزه‌اولیه» برای خریداران موتورسیکلت برقی، می‌تواند مشوق خوبی برای توسعه بازار این موتورسیکلت‌ها در ایران باشد.
قرار بود استفاده گسترده از موتورسیکلت‌های برقی چند سال پیش و با استفاده از تسهیلات بانکی برای جایگزین کردن موتورسیکلت‌های بنزینی با این موتورسیکلت‌ها آغاز شود اما خیلی زود به بایگانی رفت. در یکی دو سال اخیر بازار موتورسیکلت‌های وارداتی ایران، با خروج شرکت‌های‌هندی، به‌دست چینی‌ها افتاد و اکنون نمونه‌هایی از موتورسیکلت‌های برقی چینی در بازار موجود هستند. بااین‌همه، مشکل نه در این موتورسیکلت‌های بازار ایران، بلکه در جای دیگری است.
از نبود ایستگاه شارژ تا قیمت بالای باتری ها
کارشناسان و فعالان حوزه موتورسیکلت می‌گویند مشکل اصلی در زمینه موتورسیکلت‌های برقی، قیمت بالای این موتورسیکلت‌هاست که عمدتا به قیمت باتری آنها ارتباط دارد، علاوه‌بر این، ساز و کار شارژ این باتری ها هم به‌هیچ‌وجه مشخص نیست. روز گذشته، یک کارشناس و فعال بازار خودرو در همین زمینه به تسنیم گفت: «درحال‌حاضر یک باتری شارژی معمولی که بتواند حدود ۶۰کیلومتر مسافت را در روز طی کند، حدود ۵۰۰دلار قیمت دارد.»
عمادالدین جعفری گفت: «عمده هزینه موتورسیکلت های برقی به باتری آنها مربوط است و امکان تولید سایر قطعات آن در ایران وجود دارد.»
وی با بیان اینکه باتوجه به افزایش نرخ ارز، هزینه باتری‌ها نیز افزایش یافته است، ادامه داد: «باتری‌هایی که با حداقل قیمت خریداری می‌شوند، دوام چندانی ندارند و هر از چندگاه هزینه‌ای روی دست مصرف‌کننده می‌گذارند. این در حالی است که مثلا در تهران، به غیر از مناطق‌مرکزی، سایر مناطق دارای شیب است و دوام باتری آنها به میزان سرعت، شیب و حتی دمای هوا نیز بستگی دارد. اگر مردم تهران نیز مانند شهرهای کشور چین که اکثرا دارای موتورسیکلت‌های برقی هستند، به استفاده از این دسته از موتورها روی بیاورند، هیچ ایستگاه شارژی برای آنها وجود ندارد.»
او ادامه داد: «تولید موتورسیکلت برقی کار پیچیده ای نیست و درحال‌حاضر موتورهای هوندا۱۲۵ را برقی می‌کنند، اما به‌رغم بودن زیرساخت تولید در ایران، شرایط عرضه وجود ندارد.» جعفری با بیان اینکه اگر افراد از برق ساختمان محل سکونت برای شارژ باتری استفاده کنند به‌دلیل مشاع بودن با مشکلاتی مواجه می‌شوند، گفت: «مهم‌ترین مانع توسعه موتورهای برقی به جز باتری، مساله شارژ است و باید این نکته را در نظر داشت. به عنوان مثال، یک پیک موتوری که روزانه حدود ۱۰۰ کیلومتر طی می‌کند، به دو بار شارژ باتری در روز نیاز دارد.»
قیمت، همچنان مساله اصلی
مشکلات فنی دیر یا زود حل می‌شوند اما چالش قیمت، همچنان به بازار موتورسیکلت جهت خواهد داد. محمدخادم‌منصوری، رئیس اتحادیه فروشندگان موتورسیکلت در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» گفت: «قیمت موتورسیکلت‌های برقی بالاست و فکر نمی‌کنم نمونه‌ای از این موتورسیکلت‌ها در بازار ایران با قیمت کمتر از ۳۵ میلیون تومان موجود باشد. این نمونه‌ها هم احتمالا بسیاری از مشتریان را راضی نخواهند کرد.»
او ادامه داد: «در واقع، مهم‌ترین مساله‌ای که موجب شده است این موتورسیکلت‌ها تقاضای چندانی نداشته باشند، قیمت است. تا چند سال پیش، افراد موتورهای هوندا ۱۲۵ را با ۱۰ چک می‌خریدند، اما همین موتورسیکلت‌های معمولی هم حالا حدود ۲۵میلیون تومان قیمت دارند و از دسترس بخش بزرگی از اقشار کم‌درآمد خارج شده‌اند.»
منصوری ادامه داد: «ازسوی‌دیگر، واردات باتری موتورسیکلت‌های برقی به کشور به شدت محدود شده و این محدودیت سبب می‌شود تولیدکنندگان داخلی به سمت تولید این باتری‌ها بروند. تا زمانی که دولت تنها در مورد این موتورسیکلت‌ها حرف می‌زند و عمل نمی‌کند، انگیزه‌ای برای مصرف‌کننده هم وجود نخواهد داشت. این در حالی است که دولت می‌تواند یک «جایزه اولیه» یا یک تسهیلات اولیه برای خریداران موتورسیکلت‌های برقی در نظر بگیرد و در این صورت، می‌توان امیدوار بود تقاضا برای موتورسیکلت‌های برقی به تدریج شکل بگیرد.
