به گزارش «اخبار خودرو»،صـنعت خــودرو نیـازمند ایـجاد تــحـولات بنیادی در ساختار مدیریتی و روش‌های بنگاه‌داری است. کارشناسان این حوزه معتقدند انجام اصلاحات ازسوی دولت به‌طور قطع ضروری است اما نباید محدود به یک یا دو موضوع باشد.

زیرا تنها برنامه‌های اصلاحی همه‌جانبه‌نگر و بهبود وضعیت تولید در تمامی جوانب حتی به میزان یک‌درصد، موجب ارتقای کیفیت مجموعه یک صنعت خواهد شد و در غیر این صورت نتیجه‌بخش نخواهد بود. یکی از این ابزارها که می‌تواند دولت را در تحقق تحولات مورد انتظار فعالان و مدیران صنایع خودروسازی موفق کند، به اجرا درآمدن طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو است.

هرچند در این طرح مواردی برای زنده نگه داشتن فضای رقابتی بازار گنجانده شده است، اما باز هم برخی کارشناسان معتقدند تا زمانی که موضوع واردات خودرو به کشور تعیین تکلیف نشود، این طرح نمی‌تواند جامعیت عمل برای صنعت و بازار داشته باشد. علی‌رضا قربانی‌نژاد، کارشناس فعال و حوزه خودرو در این خصوص گفت: «به‌رغم آن‌که موضوع واردات خودرو به‌واسطه طرح مجلس برای ساماندهی صنعت و بازار خودرو دوباره مورد توجه قرار گرفته است، متاسفانه باز هم خبرها حکایت از تداوم ممنوعیت واردات خودرو به کشور دارد. این طرح که قرار بود روز سه‌شنبه هفته جاری به دلیل جا ماندن از نوبت پیشین صحن علنی مورد بررسی قرار گیرد، باز هم نتوانست به دلیل تراکم کاری مجلس، مطرح شود و مورد بررسی قرار بگیرد.» وی افزود: «نکته حائزاهمیت این است که وزیر صمت در جدیدترین ابراز نظر خود اذعان داشته درحال‌حاضر برنامه‌ای برای آزادسازی واردات خودرو ندارد. با توجه به این موضع سکان‌دار وزارت صنعت، معدن و تجارت باید دید آیا پرونده طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو از نظر نمایندگان مجلس هم بسته شده است؟»

برخی کارشناسان معتقدند در صورت تصویب آزادسازی واردات خودرو از سوی مجلس در قالب طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو، رانت موجود در این بازار حذف می‌شود و می‌توان ضمن ساماندهی بازار، موج قیمت‌ها را آرام کرد. به نظر شما این مصوبه مجلس الزامی برای دولت به وجود خواهد آورد؟

متاسفانه در سال‌های گذشته شاهد بودیم مجلس و دولت همسو با یکدیگر نبودند و برنامه‌ها و طرح‌های مجلس به‌صورت مستقیم به بایگانی ادارات دولتی سپرده می‌شد. اما امیدواریم این بار قانون‌گذاران بتوانند دستورالعمل‌های فراقانونی و عملکردهای سلیقه‌ای را متوقف کنند. نمایندگان کمیسیون صنایع مجلس برای آزادسازی واردات خودرو، طرحی را پیشنهاد کرده‌اند که در انتظار تصویب است.

در اصلاحیه ماده ۴ این طرح مجلس که با تصویب اولیه در کمیسیون مربوطه، در فاز نهایی تصویب قرار گرفته و از آن با عنوان شوک جدید به بازار خودرو یاد می‌شود، ذکر شده است که هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو، قطعات خودرو، سایر کالاها یا خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه یا از طریق واردات بدون انتقال ارز نسبت به واردات خودرو تمام برقی، هیبرید یا بنزینی و گازسوز با برچسب انرژی B و بالاتر یا دارای شاخص ایمنی سه‌ستاره و بالاتر و براساس گواهی‌های استاندارد معتبر، به میزان معادل ارزش ارز صادراتی خود اقدام کند.

اعضای شورای نگهبان درخصوص طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو ایراداتی را وارد دانستند و در این خصوص کمیسیون صنایع اقدام به اصلاح طرح کرد. به نظر شما آیا تغییرات اعمال‌شده در ماده 4 طرح مذکور، آزادسازی واردات خودرو را به اما و اگرها نمی‌سپارد؟

آزادسازی واردات خودرو به ازای صادرات قطعه و خودرو ریسک‌های بی‌دلیلی برای شرکت‌های تولیدکننده قطعات و واردکنندگان تخصصی خودرو می‌کند؛ از یک‌سو شرکت‌های تولیدکننده قطعات خودرو، تخصصی در انتخاب و ترخیص محصولات خودروسازان جهانی نداشته و اطلاعات لازم در این سطح از بنگاه‌داری را ندارند و احتمال دچار زیان شدن این صنعت گران وجود دارد.

از سوی دیگر، شرکت‌های واردکننده خودرو توانایی صادرات قطعات خودرو را به‌دلیل تخصصی‌بودن صادرات قطعات ندارند. بدین ترتیب، این احتمال برای آن‌ها هم وجود دارد که در صورت ورود به این بازار ناشناخته دچار زیان گسترده شوند.

آیا تصویب و اجرای طرح ساماندهی صنعت و بازار خودرو می‌تواند بازار خودرو را بعد از چندسال آرام کند؟

با آزادسازی واردات خودرو به کشور، قطعا از بسیاری ویژه‌خواری‌ها جلوگیری خواهد شد، اما به شرط آن‌که واردات در جهت کنترل بازار و کاهش محسوس قیمت‌ها باشد. اگر اجرای این طرح موجب توزیع عادلانه فرصت‌ها شود، علاوه بر این‌که فرصت دستیابی مشتریان به خودرو باکیفیت متناسب با درآمد آن‌ها فراهم می‌شود، بازار خودرو نیز در سایه کاهش ۵۰ تا ۸۰درصدی پیش‌بینی‌شده برای خودروهای وارداتی متعادل خواهد شد.

وزیر صمت در آخرین اظهارنظر خود درباره احتمال آزادسازی واردات خودرو اعلام کرد دولت درحال‌حاضر برنامه‌ای برای واردات خودرو ندارد. به نظر شما احتمال دارد آقای فاطمی‌امین با توجه به برنامه‌هایی که ارائه کرده است، در این خصوص تجدید نظر کند؟

وزرات صمت برای صنعت خودرو کشور دو برنامه شش‌ماهه و دوساله مبتنی بر توان داخلی مشخص کرده است که هر دو برنامه به‌صورت همزمان از مهرماه امسال آغاز خواهد شد. برنامه کوتاه‌مدت با هدف رسیدن به اهداف تعیین‌شده تا پایان سال ترسیم شده است. طبق برنامه وزیر صمت، رسیدن به تولید سالانه 3میلیون دستگاه نیز برای افق چهارساله خودروسازی کشور ترسیم شده، صنعت خودرو و سیاست‌های آن، مقوله‌ای وسیع و چندوجهی است. پس باید منتظر ماند و روند پیشرفت این برنامه‌ها را در مراحل اجرایی دید و درحال‌حاضر نمی‌توان مشخصا گفت که این برنامه‌ها کامل هستند یا نقص‌هایی دارند.