به گزارش «اخبار خودرو»، با تحلیل بازار در آبانماه درمییابیم که منحنی قیمت دربخش محصولات داخلی و خارجی و مونتاژی درمقایسه با مهرماه روند افزایشی داشته و این درشرایطی است که بازار خودرو با رکودی سنگین دستوپنجه نرم میکند و معاملات بهحداقل رسیده است. زیرا بسیاری از مردم با توجه بهبلاتکلیفی قیمت خودرو در کارخانه و همچنین سرانجام نامشخص مذاکرات برجام، خرید و فروش درمقطع فعلی را پرریسک میدانند و مصرفکنندگان خرید خودرو را بهزمان دیگری موکول کردهاند. از طرفی باید گفت متوسط قیمت خودروهای داخلی در ماه گذشته حدود چهار تا پنج درصد افزایش یافته که کاملا مشهود است و بهچشم میآید.
این درحالی است که کارشناسان بازار خودرو معتقدند افزایش قیمت در خودروهای وارداتی نیز وجود داشته و شاهد افزایش حدود دو تا 2.5 درصدی قیمت خارجیها در بازار خودرو کشور بودهایم. همچنین افزایش قیمت خودروهای مونتاژی نیز 2.5 تا سهدرصد در بازار خودرو کشور گزارش شده است. حال دراین میان این سوال مطرح میشود که از نیمه دوم مهرماه تا پایان آبانماه چهاتفاقی افتاده که سبب افزایش قیمت خودرو در بازار شده است؟
کارشناسان بازار خودرو بر این باورند که اصلیترین دلیل افزایش قیمت خودرو در آبانماه بهنسبت ماه جاری رشد قیمت ارز در کنار بلاتکلیفی قیمت کارخانهای خودروهای داخلی در بازار است. بازار خودرو بهخصوص طی سهسال گذشته همواره متاثر از انتظارات تورمی و قیمت ارز بوده و در آبانماه نیز با توجه بهبالا رفتن قیمت ارز، منحنی قیمت خودروهای داخلی و خارجی روندی صعودی بهخود گرفت. درکنار این موضوع، اعلام خبر افزایش قیمت کارخانهای خودروها نیز دیگرعامل صعود قیمت در بازار بود.
اواسط ماه گذشته بود که قیمت جدید خودروهای داخلی بهصورت رسمی توسط نهادهای مربوطه بهخودروسازان ابلاغ شد و آنها نیز بهای جدید خودروهای تولیدی خود را روی وبسایت فروش و در فضاهای مجازی قرار داده و بهمشتریان اعلام کردند. از طرفی گفته میشد قیمتها طوری تعیین شده که خودروسازان دیگر از محل تولید و فروش آنها زیان نکنند. با توجه بهاعلام قیمتهای جدید، بهای خودرو در بازار نیز رو بهافزایش رفت و این درحالی بود که رئیسجمهور کمتر از 48 ساعت پس از اعلام قیمتهای جدید، دستور لغو آنها را داد. گویا ستاد تنظیم بازار مصوبهای درمورد این افزایش قیمت نداشته است.
هرچند که با دستور رئیسجمهور افزایش قیمت بهحالت تعلیق درآمد، با این حال اعلام رسمی قیمت خودرو سبب شد بازار نیز روندی افزایشی بهخود بگیرد و درعین حال در اویل ماه جاری قیمتها تا حدی کاهش یافت؛ اما نهتنها بهسطح قبل از اعلام مصوبه افزایش قیمت نرسید، بلکه گاه شاهد افزایش قیمت خودرو نیز در بازار بودهایم.
مرور نرخ خودرو درماههای گذشته نشان میدهد این بخش از بازار متاثر از اتفاقات مختلف نوسان داشته و گاهی صعودی شده و گاهی هم نزولی بوده است.
بهگفته کارشناسان دراردیبهشتماه نسبت بهماه فروردین، متوسط قیمت خودرو حدود پنج درصد کاهش یافته که متاثر از گفتوگوهای برجامی بود و از آنجا که مذاکرات در دولت قبل بهنتیجه نرسید، بازارها در خرداد سیر صعودی بهخود گرفتند و متوسط قیمت خودرو نیز حدود دو درصد درمقایسه با اردیبهشتماه بالا رفت.
اما نرخ رشد در تیرماه سال جاری پایین آمد و با این حال روند صعودی قیمت در بازار خودرو با افزایش یکدرصدی نسبت بهخردادماه ادامه پیدا کرد. درمردادماه نیز چیزی حدود 10 درصد بهبهای خودرو اضافه شد که کاهش تولید و عرضه بهدلیل چالش قطعی برق، یکی از دلایل آن توسط خودروسازان اعلام شده بود. درشهریور و در آخرین ماه تابستان نیز بازار خودرو با توجه بهپالس آزادسازی واردات خودرو توسط مصوبهای که مجلس شورایاسلامی تصویب کرد با کاهش قیمت مواجه شد که البته ریزش اصلی دربازار وارداتیها حدود شش درصد بود که اتفاق قابل توجهی بود؛ اما در بازار داخلیها کاهش قیمت کمتر و حدود دو درصد بود. در مهرماه نیز متوسط قیمت خودرو درمقایسه با شهریور تقریبا ثابت بود و کمتر از یک درصد افزایش داشت.
اینکه چرا بازار خودرو اینچنین در رکود فرو رفته است، بیش از هر مساله دیگری با دو عامل ازسرگیری مذاکرات برجام و بلاتکلیفی قیمت خودرو درکارخانه درارتباط است.
اتفاقات این روزهای بازار خودرو البته چندان هم جدید نیست و درگذشته نیز بارها رخ داده است. از اواخر آبان سال گذشته و پس از آنکه جو بایدن درانتخابات ریاستجمهوری آمریکا بر دونالد ترامپ غلبه کرد و راهی کاخ سفید شد، زمزمههای احیای برجام شنیده شد و در این مدت، هرگاه احتمال مذاکره و احیای برجام بالا رفت، انتظارات تورمی و نرخ ارز کاهش یافت و بهتبع آن، قیمت در بازار خودرو نیز روند کاهشی بهخود گرفت. درعین حال درکنار مسائل سیاسی مانند برجام، اخبار مربوط بهتغییرات بها و شیوه قیمتگذاری نیز بروضعیت بازار خودرو تاثیر مستقیم داشته و سبب افتوخیز بهای محصول شده است.
معمولا وقتی از افزایش قیمت کارخانهای خودرو سخن بهمیان میآید، ترس از گران شدن و بهتبع آن تقاضا برای خرید خودرو افزایش مییابد؛ اما از طرفی میل بهفروش نیز کم میشود. زیرا در سمت عرضه این تردید بهوجود میآید که با افزایش قیمت درکارخانه، قیمت در بازار هم بالا میرود و بهاین ترتیب شاهد بیمیلی فروشنده برای هرگونه معاملهای در این بازار لااقل تا مشخص شدن قطعی قیمتها هستیم.
درنهایت طی یک سال گذشته گره خوردن قیمت خودرو در بازار آزاد با مسائل سیاسی، بهنوعی سمت عرضه و تقاضا را دچار سردرگمی کرده است. بهعنوان مثال گاهی با فراهم شدن شرایط برای افزایش قیمت در بازار خودرو میل بهفروش نیز صعودی بوده و با این حال مطرح شدن موضوع مذاکرات سیاسی و احیای برجام، انتظارات تورمی را کاهش داده و سبب شده است روند افزایش قیمت متوقف شود. گاهی اما برعکس این موضوع نیز رخ میدهد؛ بهنحوی که مطرح شدن مساله احیای برجام، روند کاهش قیمت را ایجاد کرده، اما انتشار اخبار مربوط بهافزایش قیمت کارخانهای، سرعت آن را برای اعمال کاهش قیمتها در بازار کاهش داده است.
درحال حاضر نیز مذاکرات برجامی در وین از سر گرفته شده و ستاد تنظیم بازار نیز مشغول بررسی اسناد و مدارک خودروسازان برای تعیین قیمت جدید خودروهاست. بهعبارت بهتر، بازار خودرو این روزها در بلاتکلیفی محض قرار دارد؛ زیرا فعلا نه تکلیف قیمت مشخص است و نه مذاکرات برجامی. دراین بین هرچند بیشتر گمانهزنیها بر موافقت ستاد تنظیم بازار با افزایش قیمت خودرو تاکید دارد، با این حال اظهارات اخیر معاون وزیر صمت بهتردیدها در این مورد دامن زده است.
البته در روزهای اخیر شایعاتی مبنی بر اینکه شاید ستاد تنظیم بازار اصلا بهافزایش قیمت خودرو رای مثبت ندهد و قیمتها فعلا ثابت بمانند نیز وجود داشته که باید دید چقدر صحت دارد و میتوان بهآن اطمینان کرد یا نه. در باب مذاکرات برجامی نیز فعلا هیچچیز مشخص و قطعی نشده و این درحالی است که اگر برجام احیا شود، نقش مهمی در کاهشی شدن قیمت خودرو در بازار خواهد داشت.
بهاعتقاد کارشناسان، احیای برجام سبب کاهش انتظارات تورمی خواهد شد؛ ضمن آنکه قیمت را نیز بهاحتمال فراوان نزولی میکند. این دو مولفه تاثیر زیادی در بازار خودرو خواهد داشت و سبب میشود منحنی قیمت نزولی شود.