به گزارش «اخبار خودرو»،تولید درایران با چالشهای بسیاری مواجه است و بههمین دلیل هزینه دراین بخش بهشدت بالا میرود و کل فرآیند بهشدت زمانبر میشود. این مساله سبب میشود شرکتها با مشکلات بسیاری مواجه شوند و اگر نتوانند برنامهریزی مناسبی برای تامین مواداولیه خود داشته باشند، خیلی سریع با توقف تولید مواجه میشوند. یکی از صنایعی که بهتامین مواداولیه بهخصوص موادی که در داخل تولید نمیشود وابسته است، صنعت تولید لنت ترمز در کشور است و شرکتهای تولیدکننده در ایران طی سالهای اخیر دراین بخش پیشرفت قابل توجهی داشته و نیاز کشور را برطرف کردهاند. یکی از شرکتهای قدیمی در این حوزه، شرکت «ایرانلنت» است که بهصورت تخصصی روی لنت خودروهای سنگین کار میکند. هرچند لنت برخی مدلهای سواری را نیز تولید میکند. درخصوص چالشها و مشکلات صنعت لنتترمز با دکتر محمدتقی قشقایی، نایبرئیس هیاتمدیره شرکت «ایرانلنت» بهگفتوگو پرداختیم. وی معتقد است فرآیند طولانیمدت ثبت سفارش کالا، تامین ارز و خرید مواداولیه خارجی ممکن است تا هشت ماه زمان ببرد و همین مساله هزینه تولید را در ایران افزایش داده است.
وضعیت تولید لنتترمز درکشور و البته در شرکت ایرانلنت بهچهصورت است و اصولا چالشهای موجود بر سر راه تولید لنتترمز درکشور چیست؟
لنتترمز یک محصول فوقایمنی بهشمار میرود و با نگاه بهدستهبندی محصولات تولیدی در کشور درمی یابیم که برخی محصولات مایحتاج مردم بهشمار میروند و برخی دیگر تولیدات معمول جامعه هستند؛ مانند لوازمخانگی. اما برخی محصولات در قطعات خودرو فوقایمنی محسوب میشوند. یعنی نهتنها شامل استانداردهای اجباری هستند بلکه درهمان استانداردهای اجباری نیز بحث مربوط بهایمنی و کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که با جان آدمّها سروکار دارد. بنابراین درتولید این قطعه باید دقت فراوانی داشت. البته برای تولید این محصول فوقایمنی علاوهبر چالشهای کلی که شامل تمام محصولات میشود با چالشهای خاصی نیز مواجهیم. از جمله چالشهای عام بالا بودن قیمت تمامشده محصول در کشور ماست. درواقع درمورد هزینه تمامشده محصول باید قیمت مواداولیه، دستمزدی که بابت تولید بهکارگران پرداخت میشود و درنهایت هزینههای سربار در صنایع را محاسبه کرد. مجموعه این سهعنصر هزینهیابی بهای تمامشده یک محصول است. متاسفانه در کشور ما هزینه تمامشده بسیار بالاست و این درحالی است که در کشوری مانند ژاپن با حدود۲۰۰ میلیون جمعیت، ۴۵۰ هزار حقوقبگیر دولتی وجود دارد اما ایران با ۸۰ میلیون جمعیت پنجمیلیون نفر حقوقبگیر دولتی دارد. بنابراین هزینه تولید درایران بسیار بالاست. خوشبینانهترین حالت دربخش دولتی این است که هر شش نفر جای یک نفر کار میکنند؛ اما حقوقشان را ماهبهماه دریافت میکنند.
موانع پیش روی تولید در کشور چیست؟
مورد دیگر بحث قوانین سهلالوصول برای تولید است و میبینیم در کشورهای حاشیه خلیجفارس همچون امارات که از پایه یک کشور تولیدی محسوب نمیشود، اما قوانین آسانی برای تولید در نظر گرفته شده است. اما درایران شرایط تا حدی برعکس است. درواقع موانع بر سر راه تولید آنقدر زیاد است که گاه تولیدکننده از خیر آن میگذرد. مهمترین چالشی که فرآیند تولید در کشور با آن مواجه است نیز بحث متورم بودن قوانین و بوروکراسی اداری است. چالش بعدی بر سر راه تولید لنتترمز بحث تامین مواداولیه است و این درحالی است که بخشی از مواداولیه مورد نیاز این صنعت وارداتی بوده و ناگفته پیداست که درشرایط موجود تامین این بخش از مواداولیه با چهمشکلاتی همراه است.
دراینباره مشکل دقیقا چیست و آیا در تامین ارز و انتقال ارز مشکل وجود دارد یا در ترخیص کالا از گمرک؟
دراین میان ما ابتدا باید درسامانه جامع تجارت سفارشمان را ثبت کنیم و بعد بانکمرکزی از طریق سیستم بانکی بهما ارز بدهد. پس از آن باید معادل ریالی آن را تامین کنیم و از طریق سیستم بانکی ارز را برای تولیدکنندگان خارجی ارسال کنیم. نکته اینجاست که این فرآیند دربهترین حالت و کمترین زمان سهماه بهطول میانجامد؛ یعنی از زمانی که ثبت سفارش انجام دهید تا زمانی که ارز تخصیص پیدا کند و مواد خریداری و وارد کشور شود، سهماه زمان خواهد رفت. همچنین از پنج ماه قبل مواد مورد نیازمان برای ماه آذر را تدارک دیدهایم. بنابراین این پروسه بین سه تا شش ماه زمان میبرد.
آیا کاهش زمان در این پروسه منجر بهکاهش هزینهها میشود؟
بله؛ دراین صورت هزینههای ما بهشدت کاهش مییابد و بهعنوان مثال در گذشته یک تاجر افغانستانی برای خرید بهما مراجعه کرد و جالب اینجاست که میتوانست با گوشی تلفنهمراه خود ارز را منتقل کند! یعنی میتوانست هرنوع ارزی را بههر کشوری که تمایل داشت منتقل کند و این درحالی است که کافی بود معادل پول خودشان درحساب بانکیاش موجودی باشد! باید توجه داشت که ما قبل از تحریم نیز این ویژگی را دراختیار نداشتیم. اما همانطور که گفته شد این مساله هزینه تمامشده را تا حد زیادی کاهش میدهد. درعین حال درترکیه برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان جایزههای صادراتی بسیاری درنظر گرفتهاند و در ایران این رقم بهحدی ناچیز است که بیشتر تولیدکنندگان از خیر آن میگذرند. درعین حال وزارت صمت بهتازگی بهواردات یکی از موادی که بیش از ۴۰ سال است آن را بهکشور وارد میکنیم، ایراد گرفته است و بهما گفته شده که باید برای خرید این مواداولیه طرح توجیهی داشته باشید. احتمالا رد شدن از این مرحله ۴۰ روز زمان میبرد و بعد از آن پروسه مربوط بهبانکمرکزی بیش از دو ماه زمان نیاز دارد و درنهایت با تخصیص ارز واردات امکانپذیر میشود و تولید صورت میگیرد. پروسهای که بهنظر میرسد تنها باید از محل تولید مواداولیه تا ایران چیزی حدود یک ماه زمان ببرد، درشرایط فعلی بهچیزی بین شش تا هشت ماه زمان نیاز دارد. جالب است که از این پروسه بیش از شش ماه مربوط بهمعطلیهای داخل کشور است. بخشی از این معطلی در وزارت صمت، بخشی در بانکمرکزی و بخشی نیز در گمرک خواهد بود. این مساله سبب افزایش هزینههای تولید میشود.
یکی از مشکلات صنعتقطعه که سبب کاهش کیفیت قطعه میشود قدیمی بودن خطوط تولید است. شرکت ایرانلنت برای بهروزرسانی خطوط تولید خود چهاقداماتی کرده است؟
شرکت ایرانلنت نخستین شرکت تولیدکننده لنت در ایران است. با این حال تجهیزات این شرکت کاملا بهروز است و سالها براساس شرایط و نیاز بازار تکنولوژی این شرکت تغییر کرده است. همین حالا تکنولوژیهایی دراختیار داریم که با تکنولوژی روز دنیا برابری میکند. ماشینآلاتی که بهمرور کهنه شده در طول این سالها بهروزآوری شده و همپای تکنولوژی روز دنیا فرآیند تولید در ایرانلنت هم دستخوش تغییر شده است. درحال حاضر یکسری خطوط تولید جدید نیز برای تولید لنت کلاچ در دست ساخت داریم.
بهلحاظ کیفی و درمقایسه با نمونههای خارجی، لنتهای ایرانی چهجایگاهی دارند و آیا توان صادراتی داریم و اگر چنین چیزی درست است چرا صادرات انجام نمیشود؟
ما درگذشته صادرات داشتهایم و درحال حاضر هم چند کشور از ما نمونهمحصول دریافت کردهاند و تقاضای کالا دارند. یکسری کشورها برای خرید لنتهای ایرانلنت متقاضی هستند اما مشکلاتی در این حوزه وجود دارد. این مشکلات ریسک و خطر انتقال پول را برای ما افزایش میدهد و بخشی از این مشکلات مربوط بهتحریم است. در دنیا پول نقد جابهجا نمیشود و چون کشورمان باید جزو چندسازمان خارجی از جمله افایتیاف میشده اما این اتفاق رخ نداده عملا از سیستم بانکی دنیا خارج شدهایم. این مسائل باعث افزایش ریسک ما میشود. این درحالی است که ترکیهایها بهراحتی بازارهای منطقه را تصرف کردهاند و دلیل آن هم ارتباطشان با همه دنیاست. دراین میان باید بهاین نکته توجه داشت که کشورمان بهلحاظ زیرساختی بسیار پیشروتر از ترکیه بوده است. اما ارتباطات ترکیه سبب شده است بهراحتی بازارهای منطقهای را در اختیار داشته باشد. اینکه درسالهای اخیر صادرات نداشتهایم نیز همین مساله ارتباطات بانکی است.
لنتترمز جزو قطعات آلاینده یک خودرو است و شرکتهای بزرگ بهسمت تولید محصولاتی بدون آلایندگی رفتهاند. آیا درکشورمان نیز شرایط برای تولید لنتهای غیرآلاینده مهیاست؟
آلایندگی مربوط بهچند مادهاولیهای بود که در لنت استفاده میشد که مهمترین آنها آزبست است. شرکت ایرانلنت از حدود ۱۵ سال پیش تاکنون آزبست را از فرمولاسیون خود حذف کرده و طی سالهای اخیر درتولید محصولات ایرانلنت چند فلز سنگین مضر مثل سرب و دو فلز سنگین دیگر استفاده نشده است؛ چراکه در فرمولاسیون ایرانلنت جایی ندارند. ما بهجرأت میتوانیم بگوییم که لنت ارگانیک تولید میکنیم. یعنی لنتهای ایرانلنت، لنت ارگانیک بازار است و دربحث خودروهای سنگین و نیمهسنگین برند نخست بازار است. ایرانلنت سعی کرده در طول زمان فرمولاسیون خود را بهروز کند.