به گزارش «اخبار خودرو»،درحالی که ورود LPG به سبد سوخت خودروها برخلاف قوانین بالادستی، غیراقتصادی، هزینه‌بر، ناایمن و خطرآفرین است اما برخی درحال تلاش برای تصویب یک بند در قانون بودجه سال آینده هستند تا بر مبنای آن LPG به سبد سوخت خودروها وارد شود. در قانون بودجه سال 1400، بندی به‌عنوان تکلیف قانونی آمده است که برمبنای آن «وزارتخانه‌های نفت و کشور موظفند امکان احداث جایگاه‌ها و زیرساخت‌های استفاده قانونمند از سوخت گاز مایع (LPG) در ناوگان حمل‌ونقل با اولویت ناوگان عمومی و حمل‌بار را به کمک بخش‌های خصوصی و عمومی تا سقف مجموع دو میلیون تن در سال فراهم کنند.» این بند از قانون بودجه نه در دولت دوازدهم و نه در دولت سیزدهم اجرایی نشد. دلیل آن نیز، قابل‌اجرا نبودن و درواقع غیرکارشناسی بودن آن اعلام شد. درحال‌حاضر، برخی افراد در رسانه‌ها، صنعت و حتی مجلس به دنبال تکرار این بند غیرکارشناسی در بودجه 1401 هستند.

مقایسه گاز CNG و LPG
گاز مایع یا LPG (Liquefied Petroleum Gas)d از فرآورده‌های بسیار سبک برج تقطیر اتمسفری در پالایشگاه و عمدتا شامل هیدروکربن‌های دارای 3 یا 4 اتم کربن، یعنی پروپان و بوتان است. ازسوی‌دیگر گاز طبیعی یا CNG (Compressed Natural Gas)d از هیدروکربن‌های سبک متان و اتان با یک و دو اتم کربن تشکیل شده است. این گاز نیز به‌صورت مستقیم از منابع زیر زمینی برداشت می‌شود، البته از فرآورده‌های برج تقطیر و دیگر واحد های پالایشگاه نیزبه دست آید. در گاز مایع‌شده LPG مقادیری هیدروکربن‌های سبک‌تر و سنگین‌تر وجود دارد اما به علت مقرون‌به‌صرفه نبودن جداسازی آنها، در ساختار LPG باقی می‌مانند.گاز LPG در دما کمتر از 21درجه سانتی‌گراد و فشار 780 KPa به حالت مایع بوده اما در دماهای بالاتر یا فشارهای کمتر به صورت گاز است. به همین‌دلیل این گاز در کپسول‌های تحت‌فشار که دمای پایینی دارند، نگهداری می‌شود تا حالت مایع خود را از دست ندهد. این در حالی است که سوخت CNG همواره به حالت گازی بوده و در همان فاز گاز در کپسول ذخیره می‌شود. سوخت‌های CNG و LPG هرکدام دارای کاربردهای متفاوت در صنایع مختلف هستند. از آنجا که این دو سوخت به‌عنوان جایگزین بنزین در خودروها و وسایل نقلیه استفاده می‌شوند، بررسی آنها برای تعیین مطلوبیت بسیار مهم است. ارزش حرارتی گاز CNG و LPG هر دو در مقایسه با بنزین کمتر است. این بدین معناست که مقدار برابر این سوخت‌ها در مقایسه با بنزین انرژی کمتری تولید می‌کند. یک خودرو با مصرف بنزین قدرت و شتاب بیشتری خواهد داشت. ساختار بنزین با CNG و LPG تفاوت‌های اساسی دارد اما اگر بخواهیم دو گاز CNG و LPG را باهم مقایسه کنیم، باید گفت ارزش حرارتی LPG 3 تا 4 برابر CNG است و از این لحاظ LPG به CNG برتری دارد. به‌همین دلیل خودروهای دوگانه‌سوز در شیب‌های تند و مسیرهای سخت با استفاده از CNG دچار مشکل می‌شوند زیرا خودرو توان کمی دارد. به طور کلی با بررسی شتاب و قدرت خودرو باید گفت LPG از CNG دارای عملکرد بهتری است ولی هر دو از بنزین ضعیف‌تر هستند.

تکرار یک تجربه شکست‌خورده!
اگر دولت موظف به وارد کردن LPG به سبد سوخت شود، نخستین مساله، ایجاد زیرساخت‌های توزیع است. چند جایگاه استاندارد عرضه LPG در کشور وجود دارد اما برای ساخت هر جایگاه جدید چقدر هزینه نیاز است و چقدر زمان نیاز داریم که زیرساخت‌های مناسب عرضه LPG را ایجاد کنیم؟ در این خصوص حاجی‌محمدی (کارشناس انرژی) می‌گوید: «اولین‌بار نیست تجربه ورود گاز مایع و LPG به سبد سوخت خودروها در ایران مطرح می‌شود. در سال 1370 نیز این موضوع در بخش‌های کلان مطرح و اجرایی هم شد ولی متاسفانه شکست خورد. برخی افراد دوباره می‌خواهند مسیری را که قبلا رفتیم و شکست خورده‌ایم، تکرار کنند. سبد سوخت خودرو مستقیما با سبد معیشتی مردم ارتباط دارد، در واقع این تصمیم، بر معیشت مردم تاثیرگذار است. ساخت هر جایگاه جدید LPG بدون احتساب هزینه زمین، 12 تا 13میلیارد تومان خواهد بود. بنابراین ساختاری برای ورود LPG به سبد سوخت خودروهای کشور وجود ندارد؛ یعنی باید از صفر اقدام به طراحی زیرساخت برای اجرای این طرح کنیم. اگر سالانه 2میلیون تن LPG به سبد سوخت خودروها وارد شود، باید حداقل 200 جایگاه در کشور احداث شود تا به خودروها سرویس‌دهی کنند. درواقع به یک سرمایه‌گذاری گسترده نیاز دارد.» وی ادامه داد: «موضوع بعدی، انتقال سوخت گاز مایع است. برخلاف بنزین و گاز طبیعی که از طریق خط لوله قابل‌انتقال هستند اما گاز مایع این قابلیت را ندارد. بنابراین اگر چنین طرحی اجرایی شود، باید LPG با ناوگان خودروهای سنگین با ظرفیت 20 تا 22 تن منتقل شود، برای انتقال این حجم، باید 600 تا 650 تانکر روزانه در جاده‌های کشور تردد کنند. قطعا اضافه شدن 600 کامیون تانکر به ناوگان فعلی حمل‌ونقل با توجه به ماهیت، سنگین بودن و چگالی گاز مایع خطرات قابل‌توجهی را در برخواهد داشت. در این زمینه پلیس راهور تجربیاتی داشته است. در مجموع می‌توان گفت زیرساخت عرضه LPG برخلاف بنزین و CNG در کشور وجود ندارد.» این کارشناس انرژی معتقد است: «درحال‌حاضر در کشور ۹۵درصد جمعیت به شبکه گاز طبیعی دسترسی دارند. با برخورداری از این زیرساخت توانسته‌ایم روزانه ۲۰میلیون مترمکعب CNG را جایگزین سوخت بنزین کنیم. برای LPG نیز باید این مسیر طی شود و ببینیم آیا LPG هم به سبد سوخت خودروها وارد می‌شود یا خیر.»