به گزارش «اخبار خودرو»،اخذ مالیات‌های جدید از خودروها و بحث مالیات مبتنی‌بر آلایندگی خودروهای داخلی در حالی مطرح شده است که مشتری داخلی حق انتخابی در نوع خودروها نداشته و اصولا خودرو غیرآلاینده و کم‌مصرف هم در بازار ایران وجود ندارد که مشتری بخواهد با انتخاب آن مالیات کمتری بپردازد یا معاف از مالیات شود. به‌نظر می‌رسد این نوع مالیات بیشتر از آنکه بر رفتار مصرف‌کننده تاثیر داشته باشد بر جبران کسری بودجه دولت موثر است. دولت حساب ویژه‌ای بر صنعت و بازار خودرو برای کسب درآمد و رفع کسری بودجه باز کرده است. ضمن این‌که بحث واردات خودرو نیز با هدف تامین 60هزار میلیارد تومان درآمد مطرح شد. کمیسیون تلفیق نیز با اختصاص‌ تعداد سهمیه درنظر گرفته‌شده برای واردات خودروهای سواری به خودروهای تجاری، درواقع درآمد دولت را از محل واردات خودرو با تغییر نوع این خودروها افزایش داد. بر این اساس، پیش‌بینی می‌شود میزان درآمد دولت از صنعت و بازار خودرو علاوه‌بر درآمدی که از محل واردات خودروهای تجاری وجود خواهد داشت، از محل مالیات‌ها نیز به حدود ۱۵هزار میلیارد تومان برسد.

مصرف‌کنندگان انتخاب دیگری ندارند-حسن قاضیان، فعال و کارشناس بازار خودرو

وضعیت بازار خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بازار خودرو درحال‌حاضر در کش‌وقوس احیای برجام قرار دارد. هرچند شرایط رکود در بازار دیده می‌شود، اما باتوجه به نزدیک شدن به پایان سال بسیاری در فکر تهیه خودرو هستند و از این رو معاملات خودرو در بخش خودروهای دست‌دوم انجام می‌شود. اما همچنان بسیاری در انتظار احیای برجام خرید نمی‌کنند. البته افرادی که احتمال کاهش قیمت را می‌دهند، حاضر به فروش خودرو هستند.
بحث مالیات برارزش افزوده در ماه‌های اخیر هم مطرح شده است؛ عوارض آلایندگی یا مالیات سبز. این بر بازار خودرو چه تاثیری می‌گذارد؟
اخذ مالیات باید باعث کاهش تقاضا برای خودرو به‌ویژه خودروهای پرمصرف و افزایش تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف، گازسوز، دوگانه‌سوز، هیبرید، پلاگین-هیبرید، تمام‌برقی و درنهایت تغییر رفتار مصرف‌کننده شود. اما در کشور که حق انتخابی برای مصرف‌کننده وجود ندارد، تنها خروجی این نوع مالیات، افزایش نرخ کارخانه و درپی آن افزایش قیمت بازار است. کمااین‌که در فروش‌های جدید خودروسازان این مالیات اضافه شده، به‌هرحال افزایش هزینه خودرو و عدم تزریق خودرو بیشتر به بازار سبب افزایش قیمت در بازار می‌شود. این در شرایطی است که بسیاری مردم قدرت خرید پایینی دارند و اضافه‌شدن ماه‌به‌ماه قیمت در کارخانه سبب کوتاه‌شدن دست افراد بیشتری از اقشار مختلف جامعه از خرید خودرو می‌شود. ازسوی‌دیگر، فاصله قیمتی کارخانه تا بازار نیز طی سال‌های اخیر به‌شکل عجیبی رشد کرده و به‌نظر می‌رسد بهتر است دولت مالیات را به سمت بازار خودرو حرکت دهد تا کارخانه. افزایش قیمت کارخانه نتیجه‌ای جز افزایش قیمت در بازار ندارد. به‌هرحال کشور با تورم مواجه است و اخذ مالیات بیشتر فشار بیشتری هم به مشتریان وارد می‌کند و عملا نفعی برای کارخانه ندارد.

ادامه این روند چه تاثیری بر بازار خودرو می‌گذارد؟
به‌هرحال در شرایط فعلی که بازار دچار رکود است، اقدامات باید به سمت افزایش رونق اقتصادی و تحریک بازار حرکت کند. ضمن این‌که باید اقداماتی انجام شود تا خودرو از یک کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی تبدیل شود. ضمن این‌که با افزایش تولید و باز شدن درهای واردات می‌توان به کاهش قیمت‌ها در بازار و نزدیک‌شدن قیمت کارخانه و بازار امیدوار بود. افزایش تولید و تسهیل خرید از کارخانه می‌تواند باعث شکسته‌شدن قیمت در بازار شود. دولت باید فکری به حال صنعت خودرو کند و صرفا به عنوان یک تامین‌کننده بودجه و کسب درآمد به آن نگاه نکند.

تعیین مالیات و عوارض سبز؛ اقدام عجیب در بازار انحصاری!-فربد زاوه، فعال و کارشناس صنعت خودرو

بحث مالیات و عوارض سبز در مورد خودروها مطرح شده است. بسیاری معتقدند این مالیات نباید حداقل از خودروهای داخلی اخذ شود. ارزیابی شما از این نوع مالیات چیست؟
اخذ مالیات بابت آلایندگی خودرو در بسیاری از کشورها مرسوم است و مردم کشورهای دیگر نیز نسبت‌به پرداخت آن اقدام می‌کنند. اما این‌که چنین مالیاتی در ایران گرفته شود، جای تعجب دارد. چراکه بازار و صنعت خودرو ایران قابل‌مقایسه با بازار کشورهای اروپایی نیست. زیرا در کشورهای اروپایی و پیشرفته شما به‌عنوان مشتری حق انتخاب دارید. یعنی این‌که چه نوع خودرویی را با چه مصرف سوختی انتخاب می‌کنید، بستگی به توان مالی یا فکر اقتصادی شما دارد؛ این‌که خودرو پرمصرف سوار شوید و مالیات آلایندگی آن را بپردازید یا خودرویی با سوخت پاک یا کم‌مصرف سوار شوید و اصلا مالیات ندهید، موضوعی است که به مشتری بستگی دارد و مشتری است که بین چندین مدل حق انتخاب دارد. اما شرایط در بازار خودرو ما این‌گونه نیست.

بر این اساس آیا اخذ مالیات آلایندگی در شرایط فعلی ایران اصولا شأنی دارد؟
درحال‌حاضر صنعت و بازار خودرو کشور وضعیت خاصی دارد؛ از یک طرف خودروهای داخلی پرمصرف هستند و آلایندگی بالاتری نسبت به تولیدات کشورهای دیگر دارند و از طرف دیگر چند سالی است که واردات خودرو به دلایل مختلف ممنوع است. در این شرایط، مطرح‌کردن بحث دریافت مالیات آلایندگی محلی از اعراب ندارد. زیرا زمانی دولت می‌تواند براساس میزان آلایندگی خودروهای صفرکیلومتر مالیات تعیین و اخذ کند که مشتریان حق انتخاب داشته باشند و از مدل‌های مختلف خودرویی که در بازار وجود دارد بتوانند براساس اولویت‌های خود مثلا قدرت و شتاب خودرو و میزان مصرف و پیمایش آن با هر بار سوخت‌گیری، محصول موردنظرشان را برگزینند و با توجه به نوع و مدل خودرو، مالیات آلایندگی آن را نیز بدهند. بنابراین در وهله اول این مالیات به هیچ‌عنوان باتوجه به سازوکاری که در کشورهای دیگر برای آن وجود دارد، در ایران قابلیت اجرایی ندارد و مشتریان بازار خودرو به دلیل نداشتن حق انتخاب بین انواع خودرو با سوخت‌ها و مصارف متفاوت، نباید چنین مالیاتی را بپردازند. اما در وهله دوم فارغ از این‌که این مالیات‌ها گرفته شوند یا نه، محل هزینه‌کرد آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.

به‌طور کلی در کشورهایی که چنین مالیاتی اخذ می‌شود، مالیات دریافتی صرف چه اقداماتی می‌شود؟
این نوع مالیات را در کشورهای دیگر صرف اصلاح سبد سوختی خودرو یا به عبارت دیگر هزینه تحقیق و توسعه در صنعت خودرو می‌کنند. این مالیات همچنین در توسعه حمل‌ونقل عمومی و ایجاد زیرساخت‌های استفاده از انرژی‌های نو، پاک و تجدیدپذیر استفاده می‌شود. اما به نظر نمی‌رسد در ایران مالیات دریافتی صرف حمل‌ونقل عمومی یا سرمایه‌گذاری در حوزه سوخت پاک و صنعت خودرو شود، بلکه دولت به‌نوعی برای جبران کسری بودجه خود انواع و اقسام مالیات‌ها را افزایش می‌دهد تا بتواند کسری بودجه خود را جبران کند.
در این زمینه عملکرد دولت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اصولا صنعت خودرو برای دولت در مورد تامین کسری بودجه تا چه اندازه اهمیت دارد؟
صنعت و بازار خودرو همواره درآمد مناسبی در اختیار دولت‌ها قرار داده اما شرایط درحال‌حاضر متفاوت از سال‌های گذشته است. متاسفانه دولت‌ها به‌دلیل عملکرد ضعیف اقتصادی، باعث خلق تورم و نقدینگی بسیار زیاد طی سال‌های گذشته شده‌اند که این موضوع هزینه‌های زیادی را بر مردم تحمیل کرده، این در حالی است که در بودجه سال آینده نیز دولت درآمدهای مالیاتی را با افزایش ۶۱درصدی در نظر گرفته و در این زمینه برای صنعت و بازار خودرو نیز جایگاه ویژه‌ای به منظور اخذ هرچه بیشتر مالیات از مردم تعریف شده است.

موضوع اخذ مالیات از خودروهای لوکس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این هم جزو مالیات‌های بسیار عجیب است. چون در هیچ جای دنیا خودروهایی را که اقتصادی هستند، لوکس محسوب نمی‌کنند. به‌عنوان‌مثال سانتافه یا خودروهایی از این قبیل در دنیا لوکس محسوب نمی‌شوند اما در ایران به دلیل افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی لوکس به حساب می‌آیند. بهای این خودروها درحال‌حاضر به بالای یک میلیارد تومان افزایش یافته اما موضوع این است هزینه این ناکارآمدی را مردم نباید بپردازند، اما دولت به‌دلیل جبران کسری بودجه می‌خواهد این هزینه از جیب مردم پرداخت شود.