به گزارش «اخبار خودرو»،بازار خودروهای تجاری در شرایط عجیبی قرار دارد. از سویی شرکت‌ها صحبت از رونق و افزایش تقاضا می‌کنند و ازسوی‌دیگر فعالان بازار خودرو از رکود شکایت دارند. درحال‌حاضر شرکت‌ها توان پاسخگویی به نیاز مشتریان در بخش خودروهای کاروتجاری را دارند و در صورتی که دولت بتواند زمینه را فراهم کند، شرکت‌های مختلف می‌توانند نیاز بازار را تامین کنند. اما طی سال‌های اخیر عملا هیچ طرحی برای نوسازی ناوگان تجاری اعلام نشده و طرح کلیدبه‌کلید دولت قبلی هم چند سالی است که به محاق رفته، با کم‌اثر شدن تحریم‌ها، حالا شرکت‌های تولیدکننده صاحب کامیون و کشنده‌های به‌روزی هستند و اگر طرح جدیدی که گفته می‌شود نوسازی ۱۶۸هزار دستگاه خودرو کاروتجاری را نشانه گرفته است، اجرایی شود، شرکت‌ها می‌توانند نیاز مصرف‌کنندگان را برآورده کنند. در حال حاضر البته شرکت‌های تولیدکننده مدعی هستند که مشتریان خاص خود را دارند و بازار آن‌ها دچار رکود نشده است. اما درخصوص این‌که در حال حاضر بازار خودروهای تجاری چه وضعیتی دارد و بحث نوسازی ناوگان تجاری چگونه انجام می‌شود، با مهدی نیازی، فعال صنعت خودروهای کار و تجاری به گفت‌وگو پرداختیم.
باتوجه به افزایش تقاضا در بازار خودروهای تجاری، آیا می‌توان انتظار داشت بخشی از این تقاضا به سمت نوسازی ناوگان فرسوده کشور هدایت شود؟
آخرین طرح نوسازی که دولت اجرا کرد، موسوم به طرح کلید به کلید بود و مربوط به سال 97 می‌شد. متاسفانه این طرح چندان موفق نبود، به‌دلیل آن که حجم بسیار کمی از خودروهای تجاری در قالب این طرح واگذار شد. اخیرا اما زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی‌بر این که سازمان گسترش قصد دارد برنامه‌هایی را برای نوسازی ناوگان فرسوده تجاری معرفی کند که تا امروز این موضوع در فاز مطالعاتی بوده و معرفی درستی از آن انجام نشده است.
آیا افزایش تقاضا ارتباطی با طرح نوسازی ندارد؟
افزایش تقاضا در بازار خودروهای تجاری که در یک سال اخیر صورت گرفته، مربوط به تقاضای ذاتی بازار است و هیچ طرح نوسازی فعالی در صنعت به طور مشخص عملیاتی نشده که بتوان بخشی از این تقاضا را به آن مربوط دانست.
براساس طرحی که در دست مطالعه است، ظاهرا قرار شده ۱۶۸هزار دستگاه خودرو تعویض شود. این طرح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هم‌زمان با آغاز به کار دولت جدید قرار شد طرحی به‌منظور نوسازی 168هزار دستگاه انواع خودروهای تجاری تصویب و اجرا شود که متولی این طرح سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. این طرح، یک طرح مطالعاتی بسیار خوب است که براساس آمار و ارقام این صنعت برنامه‌ریزی شده اما برای اجرای آن باید ابتدا مصوبات هیات‌دولت گرفته شود. به همین دلیل این طرح همچنان در روند اخذ مصوبات دولتی است. اگر مصوبات تصویب و عملیاتی شود، این طرح‌ها اجرایی می‌شوند. البته باید به این موضوع هم اشاره کرد که طی سه‌سال گذشته هیچ طرحی برای نوسازی ناوگان فعال نبوده است.
درحال‌حاضر چه طرحی برای نوسازی ناوگان تجاری فرسوده اجرایی می‌شود؟
تنها طرحی که می‌توان به عنوان یک طرح فعال به آن اشاره کرد، جایگزینی ناوگان فرسوده از طریق واردات کامیون‌های دست‌دوم است. البته این طرح نمی‌تواند چندان عامل تعیین‌کننده‌ای در حجم بازار باشد. به‌رغم وارداتی که در این مدت انجام شده است، متاسفانه به دلیل مشکلات اجرایی این طرح، اثر موثری را در پوشش تقاضای بازار بگذارد یا حتی نتوانست تاثیری در کاهش قیمت یا حتی توقف افزایش قیمت داشته باشد.
چرا واردات خودروهای تجاری دست‌دوم با وجود پیش‌بینی‌های قبلی نتوانست بر بازار تاثیر بگذارد؟
واردات کامیون‌های دست‌دوم به دو دلیل نتوانست قیمت‌ها را در بازار تعدیل کند. بخشی از این عوامل مربوط به عامل خارجی است. کرونا در دنیا در دو سال گذشته اقتصاد را بسیار کوچک کرد و با وقفه‌های جدی مواجه کرد، شرکت‌های مادر تولیدی نتوانستند حجم زیادی از کالا را در بازار عرضه کنند.
به همین دلیل کمبود کامیون در بازار اروپا شکل گرفت و همین موضوع باعث شد کامیون‌های نو کمتری به بازار اروپا تزریق شود. کمبود کالا باعث شد که طی کمتر از دو سال قیمت کامیون‌های دست‌دوم در بازار اروپا تا 80درصد افزایش قیمت داشته باشد. اگر یک مدل در بازار اروپا پیش از کرونا 35 تا 40هزار یورو قیمت داشت در این دو سال به مرز 75 تا 80هزار یورو رسیده است.
این موضوع به واسطه کمبود عرضه از سوی شرکت‌های مادر است. یکی دیگر از دلایل گران شدن کامیون‌های وارداتی، طولانی شدن فرآیند ترخیص و شماره‌گذاری این کامیون‌هاست که باعث می‌شود خودروهای سرمایه‌گذار و واردکننده تا ۶ ماه یا بیشتر در گمرکات کشور بماند و موجب خواب سرمایه هنگفت می‌شود. ازسوی‌دیگر افزایش ارزش دلار در این بخش تاثیرگذار بوده است. همچنین برخی اقلام داخلی مانند خودروهای فرسوده که باید دراین طرح استفاده می‌شد، با افزایش ارزش همراه بوده است.
قیمت خودروهای فرسوده تجاری تا چه اندازه دستخوش تغییر قیمت شده است؟
اگر سال گذشته به‌دنبال خودروهای فرسوده بودید با 450میلیون تومان می‌توانستید یک مدل فرسوده خریداری کنید، در حالی که مشابه همین خودرو درحال‌حاضر به یک‌میلیارد و 100میلیون تومان رسیده است. تمام این موارد باعث افزایش قیمت کامیون‌های وارداتی دست‌دوم شده است. به همین دلیل نتوانست تاثیر قابل ملاحظه‌ای در کنترل و یا کاهش قیمت بازار داشته باشد.
