به گزارش «اخبار خودرو»،خودروسازان بزرگ جهانی هرگاه که به تنگنای مالی می‌رسند، با همتایان خود هم‌پیمان می‌شوند و گاه کارشناسان برای عبور خودروسازان از شرایط سخت اقتصادی و رکود، اتحاد کارخانه‌های تولیدی را تنها راه چاره می‌دانند. به عقیده کارشناسان صنعت خودرو، اتحاد خودروسازان بزرگ، می‌تواند میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی برای آنها به ارمغان آورد. سعید مدنی، مشاور ارشد صنعت خودرو و مدیرعامل اسبق سایپا در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» درخصوص ظرفیت‌هایی که پس از تشریک مساعی در صنعت خودرو کشور به وجود خواهد آمد، گفت: «موارد تعیین‌شده برای همکاری ایران‌خودرو و سایپا همگی در کاهش هزینه تولید موثر هستند، ازجمله استفاده مشترک از مراکز تحقیقاتی، سایت‌های تولیدی، امکانات لجستیکی و حمل‌ونقل، توان فنی در بخش‌های مختلف ازجمله قوای محرکه، شبکه امداد و... و اما به‌رغم منافع قابل‌ملاحظه‌ای که اشتراک‌گذاری پلت‌فرم‌ها برای خودروسازان خواهد داشت، به دلیل چالش‌های مهمی که بر سر راه این امر وجود دارد، این طرح در دستور کار قرار نگرفته است. درحالی‌که به اذعان بسیاری از کارشناسان و بر اساس الگوی جهانی، استفاده خودروسازان از پلت‌فرم‌های مشترک می‌توانست سرآغازی برای خروج از سال‌ها زیان‌دهی، رکود و رخوت این دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور و نیز تحقق تولید مشترک یک خودرو اقتصادی ایمن و باکیفیت باشد.» وی در ادامه با اشاره به دلایل انباشت زیان در صنعت خودرو کشور، افزود: «قیمت‌گذاری خودرو باید آزاد شده و قیمت در حاشیه بازار تعیین شود، در این صورت بسیاری از تقاضاهای کاذب از بازار خودرو خارج خواهد شد و پس از مدتی با متعادل شدن بازار و عرضه کافی توسط خودروسازان نه‌تنها قیمت خودرو در بازار کاهش می‌یابد، بلکه خودروسازان مجبور خواهند بود فروش اقساطی برای جذب مشتری را از سر بگیرند.» پویا عباسیان، فعال و کارشناس تجارت بین‌الملل نیز با اشاره به ادغام برخی شرکت‌های بزرگ جهانی و ضرورت‌های تجمیع منافع کارخانه‌ها معتقد است: «برخی شرکت‌های بزرگ خودروسازی طی سال‌های گذشته اقدام به خرید سهام یکدیگر یا راه‌اندازی جوینت‌ونچر با همتایان خود کرده‌اند که نتایج مثبتی را به‌جای گذاشته است. کارخانه‌های فیات-کرایسلر و پژو-سیتروئن و نیز برندهای مشترک که خودروسازان چینی با خودروسازان اروپایی معرفی کرده‌اند، از نمونه‌های موفق این امر هستند.»
محصولات داخلی بدون سپر تعرفه در کشور هم رقابتی نیستند-پویا عباسیان، فعال و کارشناس تجارت بین‌الملل
هرچند حرف‌هایی از پلت‌فرم مشترک بین ایران‌خودرو و سایپا برای تولید یک سدان اقتصادی ایمن و باکیفیت زده می‌شود، اما چیزی به اسم پلت‌فرم مشترک هنوز در دستور کار تحقیقاتی بنگاه‌های خودروسازی نیست. بسیاری از فعالان این حوزه اذعان دارند که تنها از این مسیر می‌توان اهدافی مانند کاهش هزینه‌های تولید، تیراژ اقتصادی و بهبود کیفیت مد نظر مشتریان را پیش برد. در واقع، دغدغه‌های فعالان این حوزه اگر به طراحی پلت‌فرم مشترک میان دو خودروساز بزرگ کشور بینجامد، قابل‌تحقق است و می‌تواند سرمایه‌گذاری مشترک میان دو خودروساز بزرگ کشور را توجیه کند.
یکی از مشکلات بزرگ و قابل‌توجه صنعت خودرو کشور، تحمیل نیروی انسانی از سوی نهادهای مختلف به این بنگاه‌ها است که خود را در قالب رشد هزینه‌های تولید نشان می‌دهد. طبق صورت‌های مالی، بیش‌از 90هزار نفر فقط در بخش تولید در شرکت ایران‌خودرو و سایپا مشغول فعالیت هستند و حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند که این مقدار از نظر تعدادی ۳برابر میانگین جهانی است و اگر هم خودروسازان ادعا می‌کنند که این تعداد نیروی انسانی بر اساس الگوهای جهانی سهم متعارفی در قیمت تمام‌شده خودروهای داخلی دارند، به‌خاطر ارزان‌بودن نیروی کار در ایران است، نه بهره‌وری بالای منابع انسانی. بنا بر گفته‌های کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، ۲۵هزار نفر نیروی مازاد توسط دولتی‌ها، مجلس و دیگر افراد با نفوذ به این صنعت تحمیل شده است که سالانه هزینه هنگفتی را به خودروسازان بزرگ کشور تحمیل می‌کند. صنعت خودرو مبتلا به بیماری دولتی بودن و دولتی اداره‌شدن است. اگر بخش خصوصی هم با سبک دولتی مدیریت شود، ورشکست می‌شود، اما اگر بنگاه دولتی با مدیریت خصوصی اداره شود، موفق خواهد شد.
این یک موضوع اثبات‌شده در اقتصاد جهان است. همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد، اگر با توجه به تعداد نیروی انسانی فعال در صنعت خودرو بسنجیم که چه تعداد خودرو تولید می‌شود، به‌طور قطع، بسیار کمتر از استاندارد جهانی است و هزینه‌های آن روی قیمت تمام‌شده سرشکن می‌شود. اما با تمام معایب موجود، باید صنعت خودرو حفظ شود. هرچند اگر به‌جای این صنعت؛ قطعه‌سازی قوی داشتیم، می‌توانستیم به‌جای تولید خودروهایی که بدون برخورداری از سپر تعرفه حتی در داخل کشور با محصولات خارجی قابل‌رقابت نیستند، قطعاتی تولید کنیم که فرصت رقابت در عرصه جهانی و ارزآوری بدون دغدغه داشته باشند. اگر قطعه‌سازان تامین‌کننده قطعات بین‌المللی می‌شدند، امروز به‌جای دغدغه برای تولید خودرو برقی با هزینه بالا، قطعات رقابتی صادر و با خودروهای برقی تهاتر می‌کردیم. اما وقتی می‌خواهیم تمام قطعات را بدون درنظر گرفتن توجیه اقتصادی آن در داخل تولید کنیم، وضعیت صنعت خودرو از این بهتر نمی‌شود.
افزایش تولید خودرو در گرو حمایت دولت است-سعید مدنی، مشاور ارشد صنعت خودرو و مدیرعامل اسبق سایپا
اصلی‌ترین معضل خودروسازان بزرگ کشور، دولتی بودن ایران‌خودرو و سایپاست که با سیاست‌گزاری‌های دستوری و تحمیلی دست مدیران اجرایی را برای اتخاذ تصمیم‌های بزرگ بسته است. چالش بعدی که یکی از نقاط ضعف صنعت خودرو ایران برشمرده می‌شود، نداشتن پلت‌فرم است که در این سال‌ها تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی برای رفع آن انجام شده است. بدین ترتیب، ایران‌خودرو و سایپا درحال‌حاضر با مصائب و چالش‌های بسیاری روبه‌رو هستند. متاسفانه بنگاه‌های بزرگ خودروسازی طی چند سال گذشته در مسیر توسعه قرار نگرفته‌اند و براساس آمارهای منتشرشده زیان خودروسازان بزرگ از 77هزار میلیارد تومان عبور کرده که بیش‌از 20هزارمیلیارد تومان آن مربوط به امسال است. شرایط امروز صنعت خودرو در ایران در هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای قابل قبول نیست. هم ایران‌خودرو و هم سایپا تا وقتی که توسط بخش خصوصی اداره نشوند، دستشان برای تولید محصولات به اصطلاح اقتصادی و دارای سطح کیفی مناسب، چه به‌تنهایی و چه در قالب همکاری مشترک بسته است. صنعت خودرو کشور دارای مشکلات اساسی است و با آزادسازی یا ممنوعیت واردات خودرو هم اتفاق خاصی در بازار رخ نمی‌دهد. البته ضرورت دارد برای تامین نظر و ذائقه‌های گوناگون متقاضیان واردات خودرو آزاد شود. اما باید فکری برای محصولات اقتصادی کرد که طیف وسیعی از مردم متقاضی آن هستند. در این خصوص، خودروسازان باید برای تولید خودروهای اقتصادی مورد حمایت قرار گیرند؛ زیرا با توجه به این‌که با زیان انباشته بسیار زیادی روبه‌رو هستند، نمی‌توان به یک‌باره انتظار تحول عمیق از آنها داشت یا انتظار داشت در کوتاه‌مدت یا حتی میان‌مدت تولید خود را دو برابر کنند، در این زمینه دولت باید خودروسازان را به نوعی دریابد و به آنها کمک کند.
