از اجرای قانون ممنوعیت واردات خودرو به‌صورت رسمی چند سالی می‌گذرد و وضعیت بازار خودرو هر روز بدتر از قبل می‌شود. بسیاری از افراد معتقدند؛ ممنوعیت واردات یکی از مهم‌ترین دلایل وضعیت امروز بازار خودرو است؛ بازاری که با قیمت‌های نجومی، تنوع پایین و خالی از برندهای بزرگ و مطرح در سطح جهانی، پاسخ مناسبی برای متقاضیان خود ندارد. این در حالی است که سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر از آزادسازی واردات خودرو طی دو ماه آینده داده و اعلام کرده است: «دولت آیین‌نامه و شرایط لازم برای واردات خودرو را فراهم کرده است و قانون مجلس هم قیدی دارد؛ با این عنوان که واردات خودرو باید با فناوری پیوند بخورد و باید مقدمات این کار نیز فراهم شود.»
وی تاکید کرده است: «شرکت‌های مجاز به واردات خودرو باید وارد عمل شوند تا بتوانیم دوماه آینده سوار بر خودروهای صفر کیلومتر خارجی در کشور شویم.»
در همین زمینه، مهدی دادفر؛ دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «شرایط اقتصادی و سیاسی کشور به‌گونه‌ای نیست که بتوان به این زودی‌ها منتظر خودروهای وارداتی بود.»
وی افزود: «با وجود انتشار اخبار مختلف درباره واردات خودرو، اما به نظر می‌رسد فعلا زمان مشخصی برای ورود خودروهای خارجی وجود ندارد.»
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو ادامه داد: «دستورالعمل واردات خودرو بدون حضور فعالان این عرصه تنظیم شد و بسیاری از موانعی که در مسیر اجرای آن وجود دارد، به دلیل عدم مشورت با اهل فن در این حوزه است. همان‌طور که شاهد بودید؛ ایراداتی که مجلس به این دستورالعمل مطرح کرد، قبلا توسط انجمن واردکنندگان هم عنوان شده بود، اما موردتوجه مسئولان قرار نگرفت.»
وزیر صمت از باز شدن سامانه ثبتارش خبر می‌دهد. آیا این بدان معناست که به‌زودی شاهد واردات خودروهای خارجی به کشور خواهیم بود؟
واردات خودرو پس از کش‌وقوس‌های فراوان سرانجام تصویب و ابلاغ شده و اکنون نیز واردکنندگان مورد تایید وزارت صمت قرار است واردات خودرو را انجام دهند. اما ثبت سفارش خودروهای خارجی، به معنای واردات خودرو به کشور نیست؛ پیوند موضوعات مختلف به واردات خودرو نمی‌گذارد شاهد ورود محصولات باکیفیت خارجی به کشور باشیم. واردات خودرو زیر 10هزار یورو که انتقال تکنولوژی را هم به همراه داشته باشد، جای تامل دارد و به خودی‌خود دچار تناقض است. از طرفی مرحله بعد از ثبت‌سفارش خرید محصول است که نیازمند تخصیص ارز می‌شود و این امر هم تعیین تکلیف نشده است.
پیوند موضوعات مختلف به واردات خودرو مشکل‌ساز است؛ از یک‌سو شرط واردات خودروهای زیر 10هزار یورو که انتقال تکنولوژی هم به همراه داشته باشد، به خودی‌خود دچار تناقض است. ازسوی‌دیگر، مرحله بعد از ثبت‌سفارش، خرید محصول است که نیازمند تخصیص ارز است و این موضوع تعیین تکلیف نشده است
با توجه به محدودیت‌های درنظر گرفته‌شده آیا فرصتی برای حضور برندهای اول دنیا در بازار ایران وجود دارد؟
بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند؛ ممنوعیت واردات یکی از مهم‌ترین دلایل وضعیت امروز بازار خودرو است که گریبان همه ما - از متقاضیان تا خودروسازان - را گرفته است. محدودیت‌ها موجب شده محصولات باکیفیت از لیست خودروسازان خط بخورند. اما سخنگوی وزارت صمت، از احتمال واردات خودروهایی مانند هیوندای اکسنت، هیوندای آی۱۰، میتسوبیشی میراژ، چانگان سی‌اس۳۵، ام‌جی۳ و ام‌جی۶، سیتروئن۳ و محصولی از شرکت فولکس‌واگن (سئات) خبر داده است. معتقدم؛ این دستورالعمل فرصتی برای واردات خودروهای چینی به کشور است که پیش‌تر در کشور مونتاژ شده‌اند.
وزیر صمت معتقد است؛ دولت وظیفه خود در زمینه واردات خودرو را انجام داده و الان نوبت فعالان اقتصادی است که وارد عرصه شوند. نظر شما در این خصوص چیست؟
از اعتماد ایشان به بخش خصوصی باید سپاسگزار بود. اما 12 شرکتی که اجازه واردات خودرو دارند هم موانعی بر سراهشان است و جاده همواری پیش رو ندارند تا بتوانند پاسخگوی نیاز متقاضیان خودرو باشند. نباید توپ را در زمین دیگری انداخت. شرکت‌های واردکننده خودرو در این دستورالعمل سهمی نداشتند، درحالی‌که تمایل داشتند از حقوق خود و کسب‌وکارشان حفاظت کنند.
آن‌طور که مشخص است، دولت بازهم با عقب انداختن واردات خودرو می‌خواهد زمان بخرد تا بتواند شدت برخی مشکلات و مصائب بازار رقابتی برای خودروسازان را کاهش دهد. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟
متاسفانه برخی کارشناسان وزارت صمت بیشتر جنبه علمی موضوع واردات خودرو را دنبال می‌کنند و از نظر عملی نه‌تنها تجربه‌ای در این عرصه ندارند، بلکه واردات خودرو را یکی از تهدیدات به حساب می‌آورند. طرفداران ممنوعیت واردات همیشه دلایلی برای ادامه یافتن این روند دارند که مهم‌ترین آن‌ها، ارزبری واردات است. اما به‌راستی آیا مضیقه ارزی دلیل اصلی ممنوعیت واردات بوده است؟
اگر چرخ واردات خودرو به کشور به حرکت درآید، منتظر حضور چه گروه محصولاتی می‌توان بود؟
مطابق آیین‌نامه، خودروهای شاسی‌بلند، بنز و تویوتا را نخواهیم داشت.
12 شرکتی که می‌خواهند به واردات اقدام کنند، هم‌اکنون خودروهای چینی را مونتاژ می‌کنند و بعید به‌نظر می‌رسد بتوانند خودروهای تولیدی در برندهای اول جهان را وارد کنند. البته این چرخ به‌سختی به حرکت در خواهد آمد، زیرا شرکت‌های منتخب برای واردات هم تجربه کافی ندارند و در نهایت برخی برندهای چینی از طریق خودروسازان به بازار تزریق خواهند شد.
این محصولات با تبلیغات خودروسازان داخلی برایشان مخاطب‌سازی شده و طی سال‌های اخیر برای مصرف آن‌ها در کشور بازارسازی شده است.
