بحث ورود اتوبوس‌های دست‌دوم خارجی به کشور داغ است اما این طرح همچنان موافقان و مخالفان زیادی دارد. در حالی‌که برخی مسئولان در شهرداری و شورای شهر تهران با این طرح موافق هستند، اما مجلسی‌ها نگاه مثبتی به این مقوله ندارند. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع می پردازیم.
هزینه بازسازی یک دستگاه اتوبوس بی‌کیفیت برابر با هزینه واردات یک دستگاه اتوبوس باکیفیت است
آبان‌ماه ۱۴۰۱ شهردار تهران از دریافت مجوز از شورای عالی امنیت ملی برای واردات اتوبوس‌های دست‌دوم خارجی خبر داد. البته رئیس کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی ضمن بیان مخالفت مجلس با خرید اتوبوس‌های دست‌دوم خارجی گفت: «اگر ظرفیت داخل جوابگو نباشد، حتما باید اتوبوس‌های نو از خارج خریداری کنیم.»
عزت‌اله اکبری‌تالارپشتی در ادامه بیان کرد: «اگر قرار است اتوبوسی به کشور وارد شود، باید نو باشد تا از کمپانی ذی‌ربط بتوان امتیازاتی گرفت.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه واردات اتوبوس دست‌دوم شناسنامه، خدمات پس از فروش، قطعه و ... ندارد، ادامه داد: «نباید فقط به ظرفیت داخل فکر کنیم؛ کشور ما مانند یک چهارراه بین‌المللی است پس می‌توانیم به بسیاری از کشورهای دنیا سرویس بدهیم، تولید کنیم و به سایر کشورها نیز صادرات داشته باشیم.»
از طرفی معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران که موافق واردات اتوبوس‌های دست‌دوم است، گفت: «با وضع فعلی که ۶۵درصد سفرهای درون‌شهری با خودرو شخصی انجام می‌شود، نارضایتی مردم روزبه‌روز بیشتر شده و چاره‌ای نداریم جز آنکه اتوبوس‌های فاقد کیفیت و یورو صفر را بازسازی کنیم و به خطوط بازگردانیم؛ اما وقتی می‌خواهیم اتوبوس‌های یورو ۴ و یورو ۵ وارد کنیم، مانع می‌شوند و می‌گویند فقط می‌توانید اتوبوس یورو ۶ وارد کنید! یعنی مجاز هستیم از اتوبوس‌های بی‌کیفیت، فاقد یورو و بازسازی‌شده استفاده کنیم، اما اجازه نداریم از اتوبوس‌های یورو۴ و یورو ۵ استفاده کنیم. هزینه بازسازی یک دستگاه اتوبوس بی‌کیفیت برابر با هزینه واردات یک دستگاه اتوبوس باکیفیت است.»
معاون شهردار تهران همچنین بیان کرد: «در حوزه اتوبوسرانی، حتی اگر بخواهیم همه نیازهای خود را از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین کنیم، آنها اتوبوس آماده به تعداد مورد نیاز ما ندارند که تحویل دهند.»
موافقت هیات‌دولت با مصوبه واردات اتوبوس دست‌دوم
چند روز قبل، نایب‌رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر ضرورت تشکیل جلسه با سازمان‌های ممانعت‌کننده از ورود اتوبوس دست‌دوم، گفت: «مسئولانی که با نظرات خود موانعی بر سر واردات اتوبوس درست می‌کنند باید بدانند چه ضرری را به مردم شهر وارد می‌کنند.»
پرویز سروری در واکنش به گزارش معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با تاکید بر اینکه وضعیت اتوبوس‌های تولید داخلی مطلوب نیست، ادامه داد: «در زمان خدمت در سنگر مجلس شورای اسلامی، در زمینه حمایت از تولید داخلی پیشتاز بودیم، اما متاسفانه از این موضوع برداشت‌ها و سوءاستفاده‌های نابخردانه‌ای صورت می‌گیرد.»
وی با ابراز خرسندی از موافقت دولت با ورود اتوبوس‌های کم‌کارکرد افزود: «خوشبختانه چندی است در این خصوص اتفاق خوبی افتاده و توانستیم از هیات‌دولت مصوبه واردات اتوبوس دست‌دوم را بگیریم، اما برخی سازمان‌ها همچون استاندارد و محیط‌زیست نظراتی دارند که مانع موضوع است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود جلسه‌ای با حضور ذی‌نفعان و دستگاه‌های مرتبط با این موضوع برگزار و استدلال‌های خود را مطرح کنیم و ضمن تشریح ابعاد کمبود یا نبود اتوبوس و افزایش چالش‌های حمل‌ونقل عمومی، ذهنیت‌ها روشن شود تا مسئولان امر، عمق این مقوله را بدانند و درک کنند نظرات آنها چه ضرری به مردم شهر تهران وارد می‌کند.»
نایب‌رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: «این اقدام می‌تواند کمکی به شهرداری باشد تا خودروهایی با استاندارد بالا وارد کنیم و تا زمان تولید خودرو داخلی، بتوانیم اتوبوس‌های خارجی را در ناوگان داشته باشیم.»
می‌توانیم از کشورهای خارجی اتوبوس نو وارد کنیم
اما در شورای شهر تهران هم مخالفانی برای واردات اتوبوس های دست‌دوم وجود دارد. رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران یکی از این مخالفان است.
سیدجعفر تشکری‌هاشمی در پاسخ به این سوال که با توجه به این که تولید اتوبوس‌های شهری در شرکت‌های داخلی بیش از ۱۰سال متوقف شده بود، آیا ظرفیت کنونی تولید اتوبوس در این کارخانه‌ها به اندازه‌ای است که بتواند پاسخگوی نیاز شهرداری تهران و سایر شهرداری‌ها برای رفع معضل کمبود اتوبوس در ناوگان حمل‌ونقل عمومی درون‌شهری کشور باشد، گفت: «فلسفه ورود اتوبوس دست‌دوم برای ما هم مشخص نیست و نمی‌دانیم چرا ممکن است عده‌ای برای انجام این کار اصرار داشته باشند، زیرا درحال‌حاضر امکان تولید اتوبوس‌های شهری در کشور وجود دارد و حتی اگر ضرورت داشته باشد و ظرفیت تولید کارخانه‌های داخلی پاسخگو نباشد، می‌توانیم از کشورهای خارجی اتوبوس نو وارد کنیم.»
وی در ادامه افزود: «در دنیا مواردی هست که اتوبوس‌ها بدون این که از آنها استفاده شده باشد، در انبارها مانده‌اند و ممکن است از زمان تولید آنها دو یا سه سال گذشته باشد، اما هیچ استفاده‌ای از آنها نشده و عملا صفرکیلومتر به حساب می‌آیند. از نظر ما واردات چنین اتوبوس‌هایی مانعی ندارد، اما وقتی یک اتوبوس سال‌ها در یک کشور کار کرده و موتور، گیربکس و حتی اتاق آن دچار آسیب شده است، عقل حکم می‌کند که پول خودمان را برای خرید چنین اتوبوس‌هایی دور نریزیم و از واردات آنها پرهیز کنیم.»
وی در پایان تصریح کرد: «باتوجه به جمیع ظرفیت‌هایی که برای تولید اتوبوس‌های شهری در کشور یا تولید مشترک با شرکت‌های خارجی یا واردات اتوبوس نو از خارج وجود دارد، نیازی به واردات اتوبوس‌های شهری دست‌دوم نداریم و بهتر است مدیریت شهری تهران هیچ‌گاه سراغ این اقدام نرود.»
