برخی کارشناسان بازار خودرو، آزادسازی واردات این کالا را مسیری دو سر برد برای دولت تلقی می‌کنند؛ زیرا خودروهای وارداتی هم به ساماندهی بازار کمک می‌کنند و هم به‌واسطه تعرفه گمرکی و دیگر عوارض و مالیات مترتب بر آن، محل درآمدی برای دولت هستند. این درحالی است که عده‌ای دیگر احتمال عملیاتی‌شدن دستورالعمل واردات خودرو را به‌کل غیرقابل باور می‌دانند و معتقدند دولت در راستای اخباردرمانی‌های پیشین، بازار را به سمت رکود هرچه بیشتر هدایت می‌کند تا با این روش برخی خریداران را از حضور در بازار منصرف کند. در همین ارتباط، گفت‌وگویی با حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق انجام دادیم.
وی در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای خودرو» ضمن تبریک به عباس علی‌آبادی برای کسب رأی اعتماد از نمایندگان مجلس برای تصدی پست وزارت صمت، اظهار کرد: «یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های سکاندار وزارتخانه صمت، افزایش رفاه مردم است. اما برای افزایش رفاه، ابتدا باید فضای اقتصادی کشور رقابتی باشد.» وی افزود: «رشد صنایع کشور با رویارویی و رقابت صنعتی، حمایت از تولید و ایجاد ثبات مالی برای تولیدکنندگان به وجود می‌آید.»
حسینی با اشاره به نوسانات نرخ ارز گفت: «گرچه با انتشار اخبار توافق نیم‌بند با کشورهای غربی، قیمت ارز در بازار به‌صورت نسبی کاهش می‌یابد، اما این کاهش قیمت شکننده است و با کوچک‌ترین تلنگر قیمت‌ها به جایگاه پیشین برمی‌گردد.»
به نظر شما دلایل خروج سرمایه‌های سرگردان از بازار خودرو و حتی انصراف متقاضیان محصولات داخلی و مونتاژی در سامانه یکپارچه فروش خودرو چیست؟
وقتی ۲۰درصد متقاضیان محصولات ایران‌خودرو و سایپا و ۵۰درصد متقاضیان خودروهای مونتاژی بعد از تصویب کلیات واردات خودرو دست‌دوم در مجلس، پول‌های خود را پس گرفتند و انصراف دادند، این ذهنیت در بازار تشدید شد که قیمت خودرو پایین می‌آید. اما مطمئن باشید که قیمت خودرو از یک عدد مشخص پایین‌تر نمی‌آید، به‌ویژه آن‌که با اعلام نتایج ثبت‌نام در سامانه یکپارچه مشخص شد به برخی افراد خودرویی تخصیص نیافته یا موعد تحویل خودرو تخصیص‌داده‌شده به آن‌ها زمستان ۱۴۰۳ است. متاسفانه در یک‌سال‌ونیم گذشته با خبردرمانی یا اخبار بد قیمت خودرو در نوسان است و با ارز ۷۰هزار تومانی محاسبه می‌شود. این در حالی است که هیچ اقدام بنیادین اقتصادی صورت نگرفته و چند روز اخیر نیز با پمپاژ اخبار، قیمت ارز به زیر ۵۰هزار تومان برگشته است. به عقیده من این موارد، مهم‌ترین دلایل خروج سرمایه‌های سرگردان از بازار خودرو است.
با توجه به آن‌که بانک مرکزی از اختصاص ارز به واردات خودرو ابراز نگرانی می‌کند، آیا امکان واردات خودرو طی سال جاری وجود دارد؟
نگرانی تامین ارز برای خودرو، دغدغه اکثر کارشناسان اقتصادی است و این نگرانی در وضعیت تحریم‌های همه‌جانبه به دلیل احساس مسئولیت کارشناسان دولتی نسبت به وظایف کلان آن‌هاست. اما برای هموار شدن مسیر واردات، با اصلاح تعرفه‌ها می‌توان از این تهدید به‌عنوان فرصتی برای بازگشت آرامش به بازار خودرو بهره گرفت. افزایش تعرفه‌ها در مصوبه اصلاح سود بازرگانی واردات خودرو مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته است. درحالی‌که این امر می‌تواند سرآغازی برای رفع ممنوعیت واردات تلقی شود. با افزایش روند واردات و ترخیص، این تصمیم اثر مثبت خود را در بازار و درآمدهای دولتی نشان خواهد داد.
برخی کارشناسان معتقدند دولت برای تامین نیاز بازار باید حمایت از واردات خودروهای اقتصادی را در دستور کار قرار دهد. آیا آزادسازی وادات خودروهای بالای ۲۵۰۰سی‌سی، کمبود ارز برای واردات خودرو را تشدید می کند؟
کمبود منابع ارزی مانع از واردات کلیه خودروها به کشور شده است. اما خوشبختانه با دستورالعمل جدید وزارت صمت به نظر می‌رسد از این پس ممنوعیتی وجود ندارد و تنها محدودیت تعرفه خواهد بود، به‌طوری‌که واردکننده برای واردات لوکس‌ها ناگزیر به پرداخت سود بازرگانی بیشتر است. بنابراین به درصدهای تعیین‌شده، حقوق و عوارض ورودی نیز اضافه خواهد شد. همین تغییرات در سیاست‌گزاری‌های بازار خودرو؛ قیمت محصولات را در این بازار ریزشی کرده است.
برخی معتقدند دستورالعمل‌های جدید دولت در خصوص واردات خودرو منجر به تورم دوباره در بازار خواهد شد و مصوبات حمایتی دولت از مصرف‌کنندگان نظیر واردات خودروهای دست‌دوم، کمک چندانی به مصرف‌کنندگان نخواهد کرد. به عبارت دیگر؛ به نظر می‌رسد دولت با افزایش میزان تعرفه به بالاترین حد ممکن به اسم حمایت از مصرف‌کننده، به‌دنبال تامین بودجه بیشتر بوده و چندان به تورم آتی ناشی از این مصوبه توجهی ندارد. نظر شما در این خصوص چیست؟
خوشبختانه تاثیرات تصمیمات دولت در بازار مشهود شده است؛ تعیین تعرفه پلکانی از ۱۱ درصد متعلق به خودروهای هیبرید تا ۱۷۱ درصد که شامل خودروهای لوکس می‌شود، مورد تقاضای کارشناسان حوزه خودرو بوده و تمرکز بر پررنگ نشان دادن بالاترین میزان تعرفه، کار مافیای بازار خودرو است که در تلاش هستند با تمرکز بر تعرفه ۱۷۱ درصدی مانع ریزش بیشتر قیمت‌ها در بازار حتی برای چند ساعت شوند. من معتقدم تعیین و اعلام میزان تعرفه برای خودروهای بیش از ۲۵۰۰سی‌سی نیز نشان از عزم و اراده برای واردات این خودروهاست و در کل متقاضیان خرید خودروهای لوکس از این مصوبه حمایت می‌کنند.
با تصویب کلیات طرح آزادسازی واردات خودروهای مستعمل، برخی افراد نسبت به تاثیرات ورود این خودروها به بازار ابراز نگرانی کردند. اما درهرحال، واردات خودروهای دست‌دوم یکی از مهم‌ترین راهکارهای کاهش نرخ محصولات خودروسازان و تعدیل قیمت‌ها در بازار محسوب می‌شود. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟
شوربختانه تولید در ایران گران تمام می‌شود، پس نباید با توجه به شرایط تحریمی صنعت خودرو اقداماتی انجام شود که این صنعت به‌کلی تخریب شود. واقعیت این است که واردات خودرو دست‌دوم باعث کاهش قیمت تولید در صنعت خودرو نخواهد شد و فقط تولید را نابود می‌کند. به عقیده من این اقدام در تضاد با سیاست‌های حمایت از تولید است. بر اساس آنچه اقتصاددان‌ها می‌گویند؛ ارزش واقعی دلار ۴۵هزار تومان است و قیمت دلار از حدی پایین‌تر نمی‌رود و واردات خودرو حداقل یک تا ۲ میلیارد دلار ارز لازم دارد که تقاضا برای ارز را بالا می‌برد و در شرایط شکننده اقتصاد ایران با افزایش تقاضا، قیمت دلار در یک بازه زمانی کوتاه بالا می‌رود. اما دست‌کم با واردات خودروهای صفرکیلومتر شاهد حضور رقابتی محصولات داخلی و مونتاژی در بازار خودرو نیز خواهیم بود.
اکثر فعالان بازار خودرو بر این باورند که واردات خودروهای دست دوم ارز کمتری به نسبت واردات خودروهای صفر کیلومتر نیاز دارد و به ازای یک خودرو صفرکیلومتر می‌توانیم دو یا سه خودرو کارکرده به بازار ارائه کنیم. به نظر شما آیا افزایش عرضه محصولات، حباب بازار خودرو را کاهش می‌دهد؟
واردات خودرو دست‌دوم روند فعالیت بانک مرکزی در بازار متشکل ارزی را به‌هم می‌زند و نظم بازار خودرو را نیز مختل می‌کند. چراکه در عمل به یک عده مجوز می‌دهد تا دلارهای خود را با تبدیل به خودرو کارکرده، به هر قیمتی که بخواهند بفروشند.
