رانندگی در حالت‌های غیرطبیعی و در شرایطی که راننده هوشیاری لازم را ندارد، در دنیا ممنوع است و حتی برخی شرکت‌های خودروسازی درپی ابداع سیستم‌هایی هستند تا این رانندگان امکان روشن کردن خودرویشان را نداشته باشند. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع از زبان مسئولان پلیس راهور می‌پردازیم.
مواد مخدر و مشروبات الکلی با راننده چه می‌کنند؟
کارشناس تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ در این باره گفت: «استفاده از مواد مخدر یکی از مولفه‌هایی است که تاثیر زیادی در بینایی افراد دارد و آن را مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد، تاری دید و دوبینی راننده باعث بروز تصادفات رانندگی و ایجاد خسارت‌های مالی و جانی خواهد شد.»
سرهنگ رابعه جوانبخت اضافه کرد: «در بسیاری از تصادفات می‌بینیم راننده‌ای که از مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده کرده، مثل کسی است که چیزی را ندیده و واکنشی هم نداشته، یعنی انگار اصلا در آنجا حضور نداشته است.»
سرهنگ جوانبخت با بیان اینکه بررسی عوامل روانشناختی و دلایل تصادفات به ما کمک می‌کند تا بدانیم چه اقداماتی برای پیشگیری از حوادث داشته باشیم و از چه روش‌هایی برای کاهش سوانح رانندگی استفاده کنیم، افزود: «یکی از این مولفه‌ها، استفاده از موادمخدر و مشروبات الکلی است که تاثیر مستقیمی بر عملکردهای شناختی مغز می‌گذارد. زیرا وقتی مواد روانگردان و الکل مصرف می‌شود در واقع مغز دچار اختلال دریافت و پردازش اطلاعات می‌شود و به تبع آن نمی‌تواند در لحظه خطر تصمیم‌گیری کند.»
وی اضافه کرد: «در این حالت مغز که فرمانده تصمیم‌گیری بدن است، دچار اختلال شده و این موضوع، فرآیند تفکر و تصمیم‌گیری درست را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در تصادفاتی از این دست می‌بینیم راننده‌ای که از این مواد استفاده کرده واقعا مثل کسی بوده که چیزی را ندیده است.»
از رانندگان پرخطر آزمایش الکل گرفته می‌شود
چندی پیش، معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور پایتخت نیز تاثیر موادمخدر و مشروبات الکلی بر تمرکز و نحوه رانندگی افراد را تشریح کرد. سرهنگ احسان مومنی در این باره گفت: «جدا از اینکه استفاده از موادمخدر جزو دین و اخلاق ما نیست، استفاده از این مواد هنگام رانندگی به صورت مستقیم بر تمرکز و حواس راننده تاثیر می‌گذارد.»
وی تاکید کرد: «متخلفانی که پس از مصرف مشروبات الکلی اقدام به رانندگی کنند، علاوه‌بر توقیف خودرو، مبلغ ۴۰۰هزار تومان جریمه شده و گواهینامه آنان تا ۶ ماه ضبط خواهد شد.»
سرهنگ مومنی با اشاره به پایش چهره‌زنی رانندگان در سطح معابر شهر تهران افزود: «در صورتی که رانندگی پرخطر مشاهده شود، خودرو توسط پلیس متوقف و بلافاصله آزمایش الکل گرفته خواهد شد و در صورت منفی بودن تست، راننده فقط مشمول جریمه تخلفات رانندگی می‌شود.»
به‌گفته معاون پلیس راهور تهران بزرگ، در صورت مثبت شدن آزمایش الکل، ابتدا خودرو به پارکینگ هدایت شده و علاوه بر این، گواهینامه فرد خاطی نیز به مدت ۶ماه ضبط و حق رانندگی در سراسر کشور را نخواهد داشت.
سرهنگ مومنی اضافه کرد: «متخلفانی که پس از مصرف مشروبات الکلی اقدام به رانندگی کنند علاوه‌بر جریمه، پس از تشکیل پرونده انتظامی به مراجع قضایی تحویل می‌شوند.»
چندی پیش نیز سردار حسینی، جانشین پلیس راهور نیز با اشاره به طرح افزایش مبالغ جرایم رانندگی گفت: «تخلفاتی مانند نبستن کمربند ایمنی و پارک دوبل که در رانندگی حادثه‌ساز تلقی نمی‌شوند، شامل این افزایش نیستند اما به‌عنوان مثال جریمه رانندگی در حالت مستی که اکنون ۴۰۰ هزار تومان است به ۲میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند.»
قانون چه می‌گوید؟
اگر رانندگی در این حالت منجر به تصادف شود، طبق مواد ۷۱۵ و ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی، مقصر به حبس محکوم خواهد شد. طبق این قانون، حداکثر مجازات برای فرد مقصر هنگان رانندگی درحالت مستی در صورت جرح، بیش از ۸ ماه حبس خواهد بود. از طرفی، قاضی دادگاه بنا به صلاح دید می‌تواند راننده مقصر را به مدت یک تا ۵سال از رانندگی محروم کند.
شرکت‌های بیمه، رانندگی در حالت مستی را پوشش نمی‌دهند. اما اگر تصادف منجر به جرح شد، شرکت بیمه‌گر باید طبق قانون و مطابق با پوشش بیمه شخص ثالث برای پرداخت خسارت اقدام کند. بعد از پرداخت خسارت، شرکت بیمه‌گر می‌تواند برای دریافت غرامت از شخص خاطی به مراجع قانونی مراجعه کند. این موضوع در مورد خسارات مالی ناشی از تصادف در شرایط مستی هم صدق می‌کند.
همچنین براساس قانون اگر راننده‌ای با شخصی تصادف کند و این تصادف منجر به فوت شود، قتل غیرعمد رخ داده است. اگر تصادف منجر به فوت به‌دلیل مستی راننده باشد، طبق مواد ۷۱۴ و ۷۱۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵، راننده به بیش‌از دوسوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد.
حداکثر مجازات حبس طبق این مواد قانونی، ۲سال است. اما باتوجه به مست بودن راننده، قاضی می‌تواند آن را به ۵سال افزایش دهد.
قاضی پرونده هم بنا به صلاح دید می‌تواند راننده مقصر را به مدت یک تا ۵ سال از رانندگی محروم کند. از طرفی، راننده مقصر باید طبق درخواست اولیای دم، برای پرداخت دیه اقدام کند.
راننده مقصر می‌تواند از پوشش‌های بیمه شخص ثالث برای پرداخت دیه به اولیای دم استفاده کند؛ اما نکته مهم اینجاست شرکت بیمه‌گر بعد از پرداخت خسارت می‌تواند با مراجعه به مراجع قانونی تمامی وجوه پرداختی را مطالبه کند.
