برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند فعالان صنعت خودرو زیان خود را به مصرف‌کنندگان نهایی می‌فروشند. آن‌ها معتقدند بانک‌های بزرگ کشور با طعمه‌گذاری برای صنعت خودرو، وام‌های گرانی را در اختیار این صنعت می‌گذارند تا بتوانند سود تضمین‌شده‌ای دریافت کنند. هرچند این وام‌ها به‌صورت رانت از طریق سیستم فروش خودروسازان به بازار انتقال داده می‌شود.
در این زمینه، محمدحسین ادیب، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه اقتصاد اصفهان معتقد است: «فعالان اقتصادی زیان‌های خود را به خودروسازان می‌فروشند و این بنگاه‌ها نیز زیان خود را به سهامداران انتقال می‌دهند. متاسفانه طی دو دهه گذشته بانک‌ها نیز به‌عنوان طعمه از صنعت خودرو استفاده کردند.»
وی در ادامه تصریح کرد: «با در نظر گرفتن نرخ تورم، سپرده‌گذاران بانک‌ها بزرگ‌ترین طعمه اقتصاد در پنج سال گذشته بودند.»
این کارشناس اقتصادی درخصوص هجوم سرمایههای سرگردان به بازار خودرو اعم از داخلی و خارجی گفت: «یک میلیون نفر خودرو را با دلار ٢٠٠هزار تومان پیش خرید کردند، درحالی‌که صنعت خودرو جهانی از تولید خودروهای احتراق داخلی منصرف شده است و اکثر کشورهای جهان تعهد دادند که تا سال ۲۰۳۵ دیگر اجازه تردد این محصولات را در سطح شهرها و جاده‌ها ندهند.»
داریوش بدیعی‌ثابت، فعال و کارشناس صنعت و تجارت در همین راستا به «دنیای‌خودرو» گفت: «اقتصاد ایران به نسبت سال‌های ابتدای دهه نود کوچک‌تر شده است. اگر نرخ تورم را در تناسب با دادوستد مردم در سال جاری نظر بگیریم، کوچک شدن سفره‌ها کاملا محسوس خواهد بود.»
وی در ادامه افزود: «برخی کالاها با نرخ تورم پیش نرفته‌اند و در تناسب ضریبی دچار تورم شده‌اند. ازجمله این کالاها وسایل نقلیه است که وابسته به ارز بوده و ممنوعیت واردات خودرو باعث شده است نرخ تقاضا، شدت تورم این کالا را افزایش دهد.»
محمدحسین ادیب ، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه اقتصاد اصفهان :
صف کشیدن متقاضیان برای خرید خودرو در ایران حاصل فضاسازی است
همان‌طور که آمارها نشان می‌دهند، سرمایه‌گذاری در انرژی پاک در دنیا طی سال گذشته بیشتر از سرمایه‌گذاری در بخش نفت بوده است. سالانه ۱۰ درصد از وزن نفت در تامین سوخت جهان کاسته می‌شود و از اتومبیل‌های بنزینی نیز کاسته شده است. سهم خودروهای برقی از خودروهای در حال تولید در دنیا به ۳۰ درصد رسیده است.
بدین ترتیب، کشورهای توسعه‌یافته به دنبال خروج از مسیر تولید محصولاتی هستند که به‌زودی برای آنان به معضلی بدل خواهند شد و متاسفانه مسئولان ما به دنبال حمایت از همان صنایع و توجیه تولیدات آن‌ها هستند.
در ایران برای خرید خودروهای بنزینی که تا چند سال دیگر در جهان اجازه تردد نخواهند داشت، با دلار ٢٠٠هزار تومان صف تشکیل می‌شود.
بازار خودرو طی سال‌های اخیر توسط سوداگران مدیریت شده است. به همین دلیل فضاسازی‌هایی برای ایجاد رغبت برای فروش چندبرابری محصولات شده است به همین دلیل خودروسازان همواره در فروش محصولات خود با ازدحام متقاضی روبه‌رو هستند.
تصمیمات هیجانی و تحلیل‌های غیرکارشناسی وضعیت بازار را به این روز کشانده است. مردم عادی سپرده‌هایشان در بانک‌ها با تورم تهدید شده و هر روز از ارزش آن‌ها کاسته می شود. اما به دلیل عدم آگاهی برای خرید خودروهایی که با دلار ٢٠٠هزار تومانی تولید و عرضه‌می‌شوند، صف می‌بندند. متاسفانه مسئولان ما اقتصاد را خیلی دست کم گرفته‌اند.
داریوش بدیعی‌ثابت ، فعال و کارشناس صنعت و تجارت :
سه چالش ساختاری صنعت خودرو ایران
چالش‌های ساختاری، مشکلات و کاستی‌های متعددی در ساختار صنعت خودرو کشور وجود دارد. مهم‌ترین چالش‌های ساختاری این صنعت عبارت است از نبود صرفه به مقیاس، بی‌اعتنایی به تحقیق‌وتوسعه و ناکارآمدی زنجیره تامین.
وضعیت صنعت خودرو کشور و عملکرد خودروسازان داخلی به حدی رسیده است که مسئولان امر نیز موضوع خودرو را غیرقابل دفاع می‌دانند و معتقدند جلب رضایت مصرف‌کنندگان موردتوجه قرار نگرفته، نکته جالب‌تر اینکه نارضایتی مردم از خودروسازان داخلی تنها به قیمت تولیدات آن‌ها خلاصه نمی‌شود، بلکه به کیفیت محصولات، تاخیر در تحویل خودرو و... نیز برمی‌گردد. به‌واقع مشکل اصلی صنعت خودرو کشور چیست و چرا به‌رغم تاکیدات رهبر انقلاب و دستورات رئیس‌جمهور مبنی‌بر حل مشکلات صنعت خودرو، این صنعت همچنان نتوانسته است قدم در مسیر تولید محصولات باکیفیت بگذارد؟
آن‌چه کارشناسان و صاحب‌نظران بازار خودرو سال‌هاست از آن به‌عنوان اصلی‌ترین مشکل صنعت خودرو یاد می‌کنند و آن را ریشه مشکلات این صنعت می‌دانند، انحصار و بازار غیررقابتی است که گریبان این صنعت را گرفته، این در حالی است که موتور پیشران هر صنعتی واحد تحقیق و توسعه آن است.
در دنیا خودروسازان بزرگ هزینه‌های زیادی را صرف این واحدها می‌کنند. طبق برآوردها صنعت خودرو جهان هر سال رقمی نزدیک به ۱۰۰میلیارد دلار را در این واحدها سرمایه‌گذاری می‌کند و نتایج این سرمایه‌گذاری‌ها را می‌توان به وضوح در تولیدات این شرکت‌ها دید.
اما در ایران، این موضوع فقط در حد حرف است و خروجی محسوسی برای مردم ندارد. پایین بودن کیفیت خودروها و قطعات، ایمنی پایین و آلایندگی بالا از عمده مسائل و مشکلات خودروسازان بوده و هست. گواه این گفته نیز شکایات و گلایه‌های خریداران خودروهای داخلی است.
بر این اساس، عبور از تولید خودروهای ناایمن و مضر برای حفظ بقای خودشان هم که شده است، باید در دستور کار خودروسازان قرار بگیرد. هرچند در سال‌های اخیر با معرفی محصولاتی همچون تارا و شاهین شاهد تحرکات مثبتی در صنعت خودرو بوده‌ایم، اما سهم این خودروها در بازار فعلی ناچیز است و حتی در سبد محصول دو خودروساز نیز درصد بالایی از فروش را تشکیل نمی‌دهند.
ضمن اینکه قدرت خرید مردم حتی برای خرید محصولات همیشگی و تکراری خودروسازان نیز پایین آمده است و این مشکل به بحث پایین‌بودن درآمد سرانه در ایران برمی‌گردد که در سطح اقتصاد کلان و تعاملات بین‌المللی باید ارتقا یابد.
