هوش مصنوعی یک اصطلاح کلی برای فناوری‌های شناختی است که رفتار هوشمندانه انسان‌ها را تقلید می‌کند و در برخی موارد از محدودیت‌های انسانی فراتر می‌رود. این فناوری‌ها در سازمان‌ها فراگیرتر می‌شوند؛ درحالی که انسان‌ها در کنار آن‌ها کار می‌کنند. هوش مصنوعی به‌توانایی رایانه‌های دیجیتال یا ربات‌هایی مربوط می‌شود که با رایانه کنترل می‌شوند تا وظایفی مانند وظایف موجوداتی با سطح هوش بالا را انجام دهند. هوش مصنوعی معمولا در توسعه سیستم‌هایی استفاده می‌شود که دارای فرآیندهای فکری هستند که مشخصه انسان‌ها هستند؛ یعنی توانایی کشف معنا، یادگیری یا تعمیم از تجربیات گذشته. پس درواقع داده‌هایی که سازمان‌ها، شرکت‌ها و افراد با آن‌ها سروکار دارند و در طول زمان آن را کسب کرده‌اند، خوراک و اساس کارکرد گونه‌های مختلف هوش مصنوعی است. هدف اصلی هوش مصنوعی حتی با گنجاندن آن در کسب‌وکار، داشتن توانایی سازگاری با طیف گسترده‌تری از چالش‌ها و یادگیری از آن‌هاست. این شرایط درنهایت خطر مرتبط با محدودیت در مورد قابلیت‌های حل مشکل هوش مصنوعی را از بین می‌برد.
انواع قوی و ضعیف از هوش مصنوعی
اصطلاح Al به‌عنوان هوش مصنوعی قوی یا هوش مصنوعی ضعیف در نظر گرفته می‌شود. هوش مصنوعی ضعیف را می‌توان هوش مصنوعی محدود نیز نامید. این سیستمی است که برای کارهای دقیق مانند سیری اپل طراحی شده است.
هوش مصنوعی قوی به‌عنوان هوش عمومی نیز شناخته می‌شود؛ سیستمی که از توانایی‌های فکری بی‌رویه انسان تشکیل شده است. هنگامی که وظیفه‌ای ارائه می‌شود که اصلا با آن آشنایی نداریم، هوش مصنوعی قوی وظیفه یافتن راه‌حل را دارد. این نیازی به‌دخالت انسان ندارد.
انواع ۹ گانه شناخته‌شده هوش مصنوعی عبارت‌اند از تشخیص الگو، یادگیری ماشینی، محاسبات شناختی، رباتیک (که شامل استفاده از ربات‌هایی در خط تولید و مونتاژ هم می‌شود)، شبکه‌های عصبی، پردازش ابری، بینایی کامپیوتری، حافظه همگام و برنامه‌ریزی ژنتیک که هرکدام به‌فراخور پتانسیل و کارایی‌شان، کاربردی خاص در فرآیندهای مختلف دارند. صنعت قطعات خودرو به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و وسیع‌ترین صنایع تولیدی و بازرگانی در سطح دنیا شناخته می‌شود.
فرآیندهای اصلی زنجیره ارزش این صنعت هم مشابه با سایر صنایع عبارتند از تدارکات داخلی، مجموعه عملیات، تدارکات خارجی، بازاریابی و فروش، خدمات که هر کدام رویه‌ها، چالش‌ها و شاخص‌های مختص به‌خود را دارند و برای این‌که بتوان به بهره‌ورترین حالت ممکن در فرآیندهای اصلی و فرعی زنجیره ارزش در این صنعت رسید، باید به‌بررسی و بهبود عملکرد تک‌تک آن‌ها پرداخت.
با درنظر گرفتن قابلیت‌ها و توانمندی‌های هر یک از اقسام و گونه‌های ۹ گانه هوش مصنوعی، می‌توان کاربردهای متنوعی از هوش مصنوعی در طول زنجیره ارزش صنعت قطعات خودرو هم در حوزه تولید و همچنین بازرگانی را درنظر گرفت.
شرایط بازار و تامین
الگوریتم‌های هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل داده‌های فروش، روند بازار و عوامل تاثیرگذار دیگر، قادر به‌پیش‌بینی دقیق تقاضا برای قطعات خودرو است. این عامل سبب می‌شود هم تولیدکننده و هم توزیع‌کننده قطعات سطح موجودی انبار خود را بهینه و از موجود بودن قطعات در زمان مورد نیاز اطمینان حاصل کنند. از سویی با هوش مصنوعی می‌توان پروسه بازرسی و کنترل کیفیت قطعات خودرو را اتوماسیون کرد و ارتقا داد.
بینایی کامپیوتری (computer vision) که با هوش مصنوعی پشتیبانی می‌شود و می‌تواند خرابی‌ها، موارد غیرعادی و انحرافات از ویژگی‌های استاندارد را با دقت و راندمان بالا تشخیص دهد.
همچنین هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل داده‌های مشتری و ترجیحات آن‌ها، می‌تواند کمپین‌های بازاریابی شخصی‌شده ایجاد کند.
همچنین با تجزیه و تحلیل خریدها و سفارشات پیشین مشتریان و پیشنهاد خرید قطعات مرتبط و مناسب، می‌تواند تجربه خرید مشتریان را ارتقا ببخشد.
محصولی باهوش
دستیاران مجازی و چت‌بات‌های هوش مصنوعی می‌توانند در پاسخگویی به استعلام قیمت، اطلاعات فنی محصولات و درخواست خرید مشتریان، پاسخگویی سریعی داشته باشند. این سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند بستر خدمات به‌مشتریان و تعامل با آن‌ها را ارتقا بخشند.
همچنین سیستم‌های تعمیر و نگهداری پیشبینانه که بر پایه هوش مصنوعی عمل می‌کنند، می‌توانند در یک زمان، عملکرد و وضعیت تمام قطعات نصب‌شده روی خودرو را رصد و کنترل کنند.
با تجزیه و تحلیل داده‌های سنسورها، الگوریتم هوش مصنوعی قادر به‌پیش‌بینی ایرادات آتی است و این سبب می‌شود فرآیند تعمیر و نگهداری پیشگیرانه به‌بهترین شکل دنبال شود. در این قسمت می‌توان به کاربرد تعمیر و نگهداری پیشبینانه در دستگاه‌ها و تجهیزات تولیدی کارخانجات تولید قطعات یدکی خودرو نیز اشاره کرد.
ارتقای صنعتی
هوش مصنوعی از طریق تجزیه و تحلیل عواملی همچون مسیرهای حمل‌ونقل، الگوهای سفارش‌گذاری و تقاضا و موجودی انبار می‌تواند زنجیره توزیع را بهینه‌سازی کند. این سبب تسریع در فعالیت‌های لجستیکی، کاهش هزینه و افزایش راندمان کلی می‌شود.
همین حالا نیز هوش مصنوعی نشان داده که می‌تواند در ایجاد و پدید آوردن محصول از طریق شبیه‌سازی و بهینه‌سازی طراحی، کاهش زمان استخراج داده‌های بازار و بهبود عملکرد نقش موثری ایفا کند. همچنین هوش مصنوعی با آنالیز بازخوردهای مشتری و تقاضای بازار در تصمیم‌سازی درمورد پدید آوری محصول، نقش ایفا می‌کند.
موارد بالا تنها تعدادی از مهم‌ترین موارد و مثال‌های کاربرد هوش مصنوعی در صنعت قطعات خودرو است و این درحالی است که هوش مصنوعی پتانسیل متحول کردن ابعاد و جوانب مختلف این صنعت، از تولید و مدیریت زنجیره تامین گرفته تا خدمات مشتریان و خلاقیت در ایجاد محصول را دارد.
درعین حال استفاده از هوش مصنوعی یا عدم استفاده از آن یا تعیین سطح به‌کارگیری آن نیاز به‌مطالعات تکمیلی در هر حوزه کاری خاص به‌فراخور پیشایندها و پیامدهای آن دارد و مطالعات در چارچوب این فناوری هر روز در حال گسترش است.
