فناوری‌های نوین مانند سامانه‌های هدایت هوشمند، حسگرهای پیشرفته و باتری‌های قدرتمند، علاوه‌بر افزایش کارایی و کاهش آلودگی محیطی، ریسک‌های جدیدی را نیز در پی دارند. در این میان، تعیین دقیق مسئولیت در صورت بروز حادثه، از عناصر کلیدی است که باید در نظام بیمه‌ای کشور مد نظر قرار گیرد.
با تسارع روند ورود خودروهای خودران و برقی به بازار داخلی، مساله پوشش‌های بیمه‌ای و تعهدات ناشی از حوادث مرتبط با فناوری‌های نو، یک چالش بنیادی برای صنعت بیمه به‌شمار می‌رود.
ناصر فیض‌الهی، کارشناس بیمه خودرو در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» به بررسی عمیق ابعاد فنی، حقوقی و اقتصادی این موضوع پرداخته و از لزوم بازنگری جامع در نظام بیمه مسئولیت مدنی سخن گفته است.
فیض‌الهی تصریح کرد: «مساله اصلی در خودروهای خودران و برقی، عدم‌تطابق سیستم‌های بیمه‌گری سنتی با پیچیدگی‌های فناوری روز است. در خودروهای خودران، تعیین علت حادثه چه به دلیل نقص نرم‌افزاری، خطای حسگری یا عوامل خارجی باعث ایجاد ابهاماتی در تعیین مسئولیت بیمه‌ای می‌شود.»
وی بیان کرد در شرایطی که سامانه هدایت خودکار خودرو دچار نقص فنی شود، در پاسخ به‌حادثه نمی‌توان به‌سادگی از بیمه شخص‌ثالث استفاده کرد. بلکه باید بررسی شود که آیا در طراحی الگوریتم، نصب نادرست سیستم‌های الکترونیکی یا حتی عدم‌رعایت استانداردهای بین‌المللی در فرآیند تولید سهم دارد یا خیر؟ از سوی دیگر، خودروهای برقی به دلیل استفاده از باتری‌های قدرتمند، با ریسک‌های خاصی همچون حوادث ناشی از انفجار یا آتش‌سوزی مواجه هستند.
این کارشناس حوزه بیمه افزود: «در صورتی که خودرو برقی به‌دلیل اتصال کوتاه در سیستم شارژ آتش بگیرد و خسارات جانی یا مالی به اموال وارد شود، تعیین مرز مسئولیت میان سازنده، تامین‌کننده سیستم شارژ یا کاربر نهایی بسیار پیچیده خواهد بود.»
به‌گفته وی، نظام حقوقی و بیمه‌ای فعلی در ایران هنوز به‌طور کافی برای پاسخگویی به چالش‌های ناشی از فناوری‌های نوین تنظیم نشده است.
فیض‌الهی خاطرنشان کرد: «بیمه‌نامه‌های مسئولیت مدنی سنتی، عمدتا برای تصادفات رانندگی با راننده‌های انسانی طراحی شده‌اند؛ بنابراین، در حضور خودروهای خودران و برقی، نیاز به‌اصلاح و به‌روزسانی سیستم‌های تعیین حق بیمه، ارزیابی ریسک و ساختار پرداخت خسارت بسیار مشهود است.»
وی اشاره کرد که در کشورهای پیشرفته، به‌منظور مدیریت این چالش‌ها، مفاهیمی همچون «بیمه فناوری» و «بیمه جامع خودروهای هوشمند» در دستور کار قرار گرفته است. این مدل‌ها، علاوه‌بر پوشش خسارات جانی و مالی، شامل بندهایی برای نقص فنی، اختلال در سامانه‌های هدایت و حوادث ناشی از فناوری‌های برقی نیز می‌شود.
این کارشناس بیمه در پایان تاکید کرد: «خودروسازان در مرحله تست و عرضه محصولات نوین باید اطمینان حاصل کنند که پوشش‌های بیمه‌ای تخصیص‌یافته نه تنها از نظر مالی مقرون‌به‌صرفه هستند، بلکه به‌لحاظ فنی نیز پاسخگوی چالش‌های ناشی از فناوری‌های نوین هستند. در غیر این صورت، اعتماد مصرف‌کنندگان به خودروهای خودران و برقی کاهش یافته و روند رشد بازار مختل می‌شود.»
