عضو شورای سردبیری روزنامه دنیای خودرو در این باره نوشت :
یکی از دلایل اصلی ناترازی و کمبود سوخت، قاچاق است. برخلاف بنزین که مصرف‌کننده آن عموم شهروندان هستند، در مورد گازوئیل مصرف‌کنندگان مشخص و محدودتر هستند.
گازوئیل که اتفاقا بسیار ارزان و به‌صورت سهمیه‌ای به‌فروش می‌رسد، مختص بخش حمل و نقل عمومی، کشاورزی، برخی کارخانه‌ها، صنایع و نیروگاه‌هاست. در این بین یکی از روش‌های قاچاق گازوئیل در حمل‌ونقل جاده‌ای استفاده از بارنامه صوری است.
اخیرا و با افزایش جذابیت قاچاق گازوئیل، بارنامه برای دریافت سهمیه سوخت توسط برخی افراد سودجو اخذ می‌شود، اما عملا باری حمل نمی‌شود.
به گفته برخی کارشناسان، بخشی از افزایش آمار حمل‌ونقل جاده‌ای منتشرشده در گزارشات رسمی، ممکن است ناشی از افزایش همین پدیده باشد.
بر اساس مصوبه دولت و برای جلوگیری از قاچاق گازوئیل، قرار بود از ابتدای تیرماه امسال، گازوئیل با سه نرخ یارانه‌ای، نیمه‌یارانه‌ای و آزاد عرضه شود.
گازوئیل سه نرخی، بخشی از برنامه بهینه‌سازی مصرف سوخت بود که طبق آن، گازوئیل سهمیه‌ای مانند قبل با قیمت هر لیتر ۳۰۰ تومان به کامیون‌های دارای بارنامه و پیمایش مشخص داده می‌شد.
نرخ‌های دوم و سوم نیز به حمل‌ونقل خارج از شبکه رسمی و غیرمجاز تعلق می‌گرفت که البته چندی پیش رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اعلام کرد با توجه به نگرانی‌های موجود در بین رانندگان، این طرح فعلا اجرایی نخواهد شد.
در این میان اما چند روز قبل رئیس‌پلیس امنیت اقتصادی اظهار کرد مطابق بررسی‌ها، مشخص شده است متهمان یک پرونده قاچاق سوخت، از طریق بارنامه‌های صوری ۳۰۰ میلیون لیتر سوخت نفتگاز یارانه‌ای را در سال‌های 1401 و 1402 از شبکه توزیع به صورت غیرقانونی خارج کرده‌اند.
رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا با اشاره به این‌که برای بررسی بیشتر و دقیق‌تر موضوع در این راستا 130 نفر از مدیران عامل شرکت‌های حمل‌ونقل کالا و مواد سوختی استانی و بزرگ‌مقیاس به‌عنوان مطلع احضار شدند، بیان کرد که با بررسی‌های صورت‌گرفته تاکنون جرائم 65 شرکت محرز و شرکت‌های متخلف به کمیسیون تخلفات سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور و مرجع قضایی ذی‌ربط معرفی شدند.
این حجم عظیم از قاچاق سوخت، توجه به مساله جلوگیری از صدور بارنامه‌های صوری و راه‌اندازی دوباره طرح سپهتن (سامانه پایش و نظارت هوشمند تردد ناوگان) را بیش از پیش ضروری جلوه می‌دهد.
البته اوایل خردادماه امسال، رئیس پلیس راه راهور فراجا بیان کرده بود با توجه به محدودیت سامانه پایش و نظارت هوشمند تردد ناوگان (سپهتن) و عدم‌تکمیل آن، تا یک ماه آینده سامانه جدیدی برای پایش وسایل حمل‌ونقل عمومی و ارائه خدمات به این بخش، فعال می‌شود که تا این لحظه، خبری از راه‌اندازی این سامانه منتشر نشده است.
نباید فراموش کرد که راه‌اندازی سامانه سپهتن یا هر سامانه‌ای با کارکرد مشابه، علاوه‌بر امکان کنترل مصرف سوخت ناوگان و جلوگیری از قاچاق گسترده، امکان نظارت بر شیوه‌های رانندگی رانندگان وسایل حمل‌ونقل عمومی را نیز فراهم می‌کند و می‌تواند در هر دو زمینه کنترل مدیریت سوخت و کاهش رانندگی‌های پرخطر رانندگان ناوگان باری و مسافری، نقش بسیار موثری داشته باشد.
