خبرنگار روزنامه دنیای خودرو در این باره نوشت :
بحث واردات خودروهای مناطق آزاد تجاری به سرزمین اصلی اخیرا به یکی از محورهای جدی در سیاستهای خودرویی کشور تبدیل شده است. انتظار میرود این اقدام، در صورت اجرا، بتواند با افزایش عرضه، کاهش قیمتها و ایجاد رقابت میان خودروهای داخلی و خارجی، بازار خودرو را از وضعیت کنونی خارج کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که این سیاست چگونه و با چه ابعادی عملیاتی خواهد شد و تا چه اندازه میتواند اهداف اعلامشده را محقق کند.
اگر این طرح با محدودیتهای شدید و سهمیهبندیهای غیرشفاف همراه شود، احتمالا اثر آن بر قیمتها و کیفیت بازار محدود خواهد بود. در شرایطی که تعرفهها و هزینههای قانونی واردات بالاست و طبقه متوسط جامعه توان خرید محدودی دارد، خودروهای وارداتی حتی پس از ورود، ممکن است بیشتر جنبه کالای لوکس پیدا کنند تا یک راهکار واقعی برای تنظیم بازار.
یکی دیگر از چالشها، زیرساختهای خدمات پس از فروش و ترخیص خودرو است. حتی اگر خودروها از مناطق آزاد اجازه ورود پیدا کنند، نبود یک سیستم خدماتی گسترده و تاخیر در مراحل اداری میتواند سبب شود اثر واقعی واردات بر بازار، محدود و کوتاهمدت باشد.
بهعبارت دیگر، این سیاست، اگرچه از نظر روانی میتواند بازار را تحریک کند، اما تا زمان اجرای کامل و شفاف، نمیتوان انتظار تحول پایدار را داشت. بازار خودرو ایران به شدت نیازمند رقابت واقعی است؛ رقابتی که تنها با دسترسی آسان و گسترده مصرفکننده بهگزینههای متنوع خارجی و داخلی شکل میگیرد.
برندهای چینی که طی سالهای اخیر سهم عمده واردات را در اختیار داشتهاند، نمونهای از بازیگران بازار هستند که حضورشان بر بازار تثبیت شده است و احتمالا با ورود خودروهای مناطق آزاد، فشار رقابتی بیشتری بر خودروسازان داخلی وارد خواهد شد.
آینده بازار خودرو تا حد زیادی به نحوه اجرای این سیاست بستگی دارد. اگر واردات خودروهای مناطق آزاد به شیوهای شفاف، با حجم کافی و قیمت رقابتی انجام شود، میتوان امیدوار بود که مصرفکننده ایرانی دستکم حق انتخاب واقعی پیدا کند و خودروسازان داخلی برای حفظ سهم بازار، به ارتقای کیفیت محصولات خود تشویق شوند. اما اگر این طرح فقط در حد حرف و وعده باقی بماند، اثر آن بر بازار محدود و بیشتر جنبه تبلیغاتی خواهد داشت.
باید توجه داشت که ورود خودروهای مناطق آزاد به سرزمین اصلی میتواند تاثیر روانی مهمی بر بازار و رفتار خریداران داشته باشد. حتی پیش از اجرایی شدن، فقط خبر احتمال ورود خودروها باعث شد انتظارات کاهش قیمت در بازار شکل بگیرد و مصرفکنندگان در برخی معاملات دست نگه دارند.
این موضوع نشان میدهد بازار خودرو ایران تا حد زیادی تحتتاثیر اخبار و سیاستهای آیندهنگر است و هر تصمیمی درباره واردات، حتی پیش از اجرا، میتواند رفتار معاملهگران و قیمتها را تحتتاثیر قرار دهد. از این رو، برنامهریزی دقیق و شفاف، همراه با اطلاعرسانی درست، نقش کلیدی در اثرگذاری واقعی این سیاست بر بازار خواهد داشت.