با وجود چالش‌ها و سختی‌های بسیاری که در مسیر تولید خودروسازان داخلی وجود داشته و دارد، اما خودروسازان همچنان توانسته‌اند به‌تولید ادامه دهند. در این گزارش عملکرد خودروسازان داخلی طی ۶ ماه اخیر را بررسی می‌کنیم تا بدانیم چگونه جایگاه خود را در مسیر ناهموار تولید تثبیت کرده‌اند.
نگاهی به عملکرد چهار خودروساز بزرگ کشور
روند تولید خودرو، فرآیندی کاملا محاسبه‌شده، مهندسی‌شده و بسیار دقیق است که در صورت بروز هرگونه اشکال در زنجیره‌تامین مانند تامین مواداولیه، روند تولید با چالش مواجه می‌شود. البته خودروسازان داخلی همواره برنامه‌هایی برای پیشبرد اهداف خود و حفظ فرآیند تولید دارند.
با توجه به آخرین آمار رسمی منتشرشده، گروه صنعتی ایران‌خودرو از ابتدای سال جاری تا پایان مردادماه امسال توانسته ۲۰۴ هزار و ۷۰۰ دستگاه خودرو، گروه خودروسازی سایپا در همین بازه زمانی ۱۲۴ هزار و ۴۰۰ دستگاه خودرو، مدیران‌خودرو ۲۵ هزار و ۴۰۰ دستگاه خودرو و کرمان‌موتور توانسته حدود ۲۴ هزار و ۶۰۰ دستگاه خودرو تولید کند.
باید توجه داشت که این آمار و ارقام مربوط به‌شرایط پر چالش افزایش ناترازی انرژی در ماه‌های اخیر بوده که مشکلات عدیده‌ای برای تمام صنایع از جمله خودروسازی شکل گرفته است.
چالش‌های تولید خودرو در سال ۱۴۰۴
هر ساله چالش‌های بسیاری در مسیر خودروسازان کشور ایجاد می‌شود؛ اما امسال شرایطی ایجاد شد که ادامه مسیر تولید را برای تمام خودروسازان داخلی سخت و دشوار کرد. یکی از اصلی‌ترین چالش‌های تولید در سال ۱۴۰۴ علاوه‌بر عدم تخصیص ارز و قیمت‌گذاری دستوری، عدم‌وجود یک استراتژی جامع و از همه مهم‌تر ناترازی انرژی برای این صنعت بود.
ناترازی انرژی در سال جاری و جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز سبب شد برنامه‌ریزی‌های خودروسازان داخلی دچار مشکلاتی شود. از این رو بیشتر برنامه‌ها و اهداف تولید و فروش خودروسازان، یکی پس از دیگری با اختلال مواجه شد.
در این میان وزارت صمت به‌عنوان سیاست‌گزار و متولی صنعت‌خودرو لازم است اموری از قبیل تخصیص ارز، تسهیل فرآیند واردات و تامین مواداولیه و قطعات مورد نیاز برای خودروسازان را به‌خوبی ساماندهی کند و با فاصله‌گیری از قیمت‌گذاری دستوری، بستر مورد نیاز برای رشد و ارتقای صنایع خودروسازی فراهم شود.
مقایسه روند تولید در میان خودروسازان داخلی
براساس آمار منتشرشده از سوی وزارت صمت و انجمن خودروسازان، تا پایان مردادماه سال جاری تمام خودروسازان دولتی و خصوصی به‌صورت تجمیعی در ۶ بخش سواری، وانت، ون، مینی‌بوس و میدل‌باس، اتوبوس، کامیونت، کامیون و کشنده توانسته‌اند ۴۱۳ هزار دستگاه خودرو به‌تولید برسانند.
بر این اساس ایران‌خودرو از ابتدای سال تا پایان مردادماه سال جاری ۲۰۴ هزار دستگاه خودرو، سایپا ۱۲۴ هزار دستگاه خودرو، مدیران‌خودرو ۲۵ هزار دستگاه خودرو و گروه بهمن ۱۵ هزار دستگاه خودرو تولید کرده‌اند. اما کرمان‌موتور تا پایان مردادماه سال جاری حدود ۲۴ هزار دستگاه خودرو تولید کرده است.
در این میان، کرمان‌موتور نسبت به شرایط مشابه در سال گذشته، عملکرد مثبتی داشته که این موضوع به‌معنای حفظ ثبات در روند تولید در یکی از بازیگران اصلی صنعت خودروسازی کشور است. می‌توان گفت این شرکت با اتکا به زنجیره‌تامین کامل و مجهز و بهره‌گیری از دانش فنی داخلی، این هدف را محقق کرده است.
رشد تولید کرمان‌موتور
کرمان‌موتور به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی صنعت‌خودرو کشور، تولید ۲۴ هزار و ۶۷۷ دستگاه خودرو را تا پایان مردادماه ثبت کرد. به‌عبارت دیگر این آمار تولید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کم‌ترین میزان تغییر را داشته است، از یک ثبات نسبی در خطوط تولید این خودروساز کرمانی خبر می‌دهد.
با بررسی آمارهای موجود می‌توان گفت کرمان‌موتور طی ۴ ماهه نخست سال، با وجود مشکلات بیان‌شده توانست رشد ۶ درصدی را تجربه کند.
این رشد در سایه چالش‌های ناگزیری حاصل شده که پیش‌تر در برنامه‌ریزی شرکت‌های خودروساز تعریف نشده بود.
ناگفته نماند که کرمان‌موتور با توجه به‌تیراژ تولید ۷۹ هزار و ۹۷۵ دستگاهی تا پایان اسفند سال گذشته و همچنین رشد ۶ درصدی تولید طی چهار ماهه نخست سال جاری، در مقابل کاهش تولید سایر خودروسازان، از ثبات نسبی در مسیر تولید برخوردار است.
حفظ ثبات آمار تولید و رسیدن این آمار به بیش از ۲۴ هزار و ۶۰۰ دستگاه از ابتدای سال تا پایان مردادماه، از حفظ این جایگاه خبر می‌دهد. هرچند که در مدت مشابه سال گذشته ۲۶ هزار و ۴۸۰ دستگاه را به‌ثبت رساند. با وجود این‌که در ۵ ماهه نخست سال جاری، حدود ۱۹ درصد تولید کل نسبت به سال گذشته کاهش داشته است، اما کرمان‌موتور توانست به بهترین شکل، ثبات در روند تولیدش را حفظ کند و با کم‌ترین میزان تغییرات، مسیر تولید خود را پیش ببرد.
کرمانی‌ها با استراتژی صحیح و رویکرد جدید توانسته‌اند به‌چنین ثباتی دست پیدا کنند. ناگفته نماند که در ۵ ماهه نخست سال جاری، تولید BAC X۳ PRO محصول خودروسازان بم نسبت به‌سال گذشته حدود ۶۶ درصد رشد داشته است.
با وجود چالش‌های متعدد اقتصادی و سیاسی که صنعت خودروسازی کشور با آن مواجه است، عملکرد مثبت و ثبات خودروسازان، گویای اهمیت مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی هدفمند در مسیر رشد پایدار است.
این موفقیت‌ها نشان می‌دهد با بهره‌گیری از استراتژی‌های دقیق و انعطاف‌پذیر، می‌توان حتی در شرایط دشوار، جایگاه صنعت‌خودرو را حفظ کرد و آینده‌ای روشن‌تر برای این بخش رقم زد.
