این پدیده که کارشناسان آن را بازار خاکستری می‌نامند، به‌گفته بسیاری از تحلیلگران نه‌تنها حقوق مردم را به‌خطر انداخته، بلکه پایه‌های اعتماد عمومی به صنعت بیمه را نیز متزلزل کرده است.
علی وثوق، کارشناس حوزه بیمه خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» توضیح داد: «این بازار در شرایطی رشد کرده که تورم، فشار مالی بر خانواده‌ها و افزایش هزینه بیمه‌نامه‌های ثالث و بدنه، تقاضا برای بیمه ارزان را بالا برده است. ضعف ابزارهای نظارتی و خلأهای قانونی نیز فرصت مناسبی برای افراد سودجو ایجاد کرده تا با تبلیغات در فضای مجازی، بازار موازی و پرخطری را شکل دهند.»
او گفت: «قلب تپنده این بازار تخفیف‌های صوری است. فروشندگان غیرمجاز با جعل سوابق یا دستکاری کد بیمه‌نامه، برگه‌هایی صادر می‌کنند که در نگاه اول رسمی به‌نظر می‌رسد.»
وی افزود: «مشتری تصور می‌کند بیمه‌نامه معتبر دارد، اما هنگام تصادف تازه متوجه می‌شود پوشش بیمه‌ای وجود ندارد. در این حالت، راننده باید تمام خسارت مالی و حتی دیه را شخصا پرداخت کند. این اتفاق در سال‌های اخیر برای بسیاری از مالکان خودرو رخ داده و پرونده‌های حقوقی متعددی در دادگاه‌ها باز شده است.»
این کارشناس بیمه گفت: «پیامدهای این روند چندلایه است. مردم با زیان مستقیم و دردسرهای قضایی مواجه می‌شوند، شرکت‌های بیمه رسمی اعتبار خود را از دست می‌دهند و منابع مالی صنعت بیمه کاهش می‌یابد. درنهایت، اعتماد عمومی نسبت به کل نظام بیمه‌ای کشور تضعیف می‌شود.»
او هشدار داد: «اگر این روند ادامه یابد، حتی بیمه‌نامه‌های رسمی هم زیر سوال خواهند رفت و صنعت بیمه با بحران اعتماد مواجه می‌شود.»
او به ضعف نظارت بیمه مرکزی اشاره کرد و گفت: «ابزارهای موجود برای رصد فضای مجازی کافی نیست. بخش زیادی از این معاملات در کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی انجام می‌شود. از طرف دیگر، قوانین بازدارنده به اندازه‌ای جدی نیستند که فروشندگان غیرمجاز را متوقف کنند. نتیجه این می‌شود که هر روز دامنه فعالیت این شبکه‌ها گسترده‌تر می‌شود.»
او تصریح کرد: «ضروری است تمامی تخفیف‌ها در یک سامانه واحد و شفاف ثبت شوند تا امکان سوءاستفاده از بین برود. همچنین بیمه مرکزی باید با همکاری پلیس فتا و دستگاه قضایی، شبکه‌های غیرمجاز را شناسایی و مسدود کند. در کنار این اقدامات، اطلاع‌رسانی گسترده به مردم اهمیت دارد؛ مشتریان باید بدانند خرید بیمه‌نامه از یک کانال تلگرامی، چیزی جز خرید یک برگه بی‌اعتبار نیست.»
وی در ادامه بر نقش شرکت‌های رسمی تاکید کرد و گفت: «اگر شرکت‌های بیمه طرح‌های اقساطی، تخفیف‌های واقعی و خدمات آنلاین گسترده‌تری ارائه دهند، انگیزه مراجعه به بازار خاکستری کاهش می‌یابد. بخش مهمی از مبارزه باید از داخل صنعت بیمه انجام شود. مردم وقتی ببینند می‌توانند به‌طور قانونی و با شرایط منعطف بیمه‌نامه تهیه کنند، سراغ بازار غیرمجاز نمی‌روند.»
وثوق در پایان خاطر نشان کرد: «بیمه‌نامه صوری شاید در لحظه خرید ارزان و جذاب به نظر برسد، اما در عمل می‌تواند زندگی یک راننده و خانواده‌اش را دچار بحران مالی و حقوقی کند. مقابله با این پدیده نیازمند عزم مشترک بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه و رسانه‌هاست. تنها در این صورت می‌توان اعتماد عمومی را حفظ و از گسترش بازار خاکستری جلوگیری کرد.»
