تنظیم نادرست باد میتواند باعث سایش غیرعادی لاستیک، افزایش مصرف سوخت یا کاهش چسبندگی شود. این مقاله با ارائه جدول جامع فشار باد برای خودروهای بازار ایران، نکات تنظیم و ابزار مورد نیاز، به رانندگان و مکانیکها کمک میکند تا فشار باد را به درستی تنظیم کنند.
تنظیم صحیح میزان باد لاستیک خودرو مزایای زیادی خواهد داشت که به آنها اشاره میکنیم. فشار باد مناسب لاستیکها نقش حیاتی در ایمنی خودرو دارد؛ زیرا فشار ناکافی یا بیش از حد میتواند چسبندگی در جاده را کاهش داده و خطر لغزش یا انحراف در پیچها را افزایش دهد.
لاستیکهایی با فشار نامناسب، کنترل خودرو را در شرایط ترمز ناگهانی یا بارندگی ضعیف میکنند و احتمال ترکیدن آنها را بالا میبرند. حفظ فشار باد توصیهشده توسط سازنده که معمولا در دفترچه راهنما یا ستون سمت راننده و همچنین روی درِ باک برخی خودروها ذکر میشود، ایمنی سرنشینان و دیگر کاربران جاده را تضمین میکند.
فشار باد مناسب لاستیکها میتواند مصرف سوخت را تا حدود ۵ درصد کاهش دهد؛ زیرا مقاومت غلتشی لاستیکهای بادشده کمتر است و موتور برای حرکت خودرو به انرژی کمتری نیاز دارد. فشار ناکافی باعث افزایش اصطکاک با سطح جاده میشود که مصرف سوخت را بالا میبرد؛ درحالی که فشار بیش از حد میتواند باعث سایش غیرطبیعی لاستیک شود.
چک کردن ماهانه فشار باد و تنظیم آن بهمقدار استاندارد، این صرفهجویی را بههمراه دارد. فشار باد صحیح لاستیکها به افزایش دوام آنها کمک میکند؛ زیرا فشار ناکافی باعث سایش ناهموار لاستیک، بهویژه در لبههای آن و فشار بیش از حد منجر به ساییدگی مرکزی میشود. این شرایط نهتنها عمر مفید لاستیک را کاهش میدهد، بلکه هزینه تعویض زودهنگام را افزایش میدهد.
تنظیم منظم فشار باد و اجتناب از رانندگی با لاستیکهای فرسوده، دوام آنها را بین ۲۰ تا ۳۰ درصد بهبود میبخشد. فشار باد مناسب، تعادل و هندلینگ خودرو را بهبود میبخشد؛ زیرا توزیع یکنواخت وزن روی لاستیکها مانع از انحراف یا لرزش در سرعتهای بالا میشود.
فشار ناکافی میتواند پایداری خودرو را در پیچها مختل کند؛ درحالی که فشار بیش از حد باعث سفتی و کاهش چسبندگی میشود. بررسی و تنظیم فشار باد با توجه به بار خودرو و شرایط رانندگی، تجربه رانندگی ایمنتر و پاسخگویی بهتر فرمان را تضمین میکند. فشار باد لاستیک خودروها معمولا با واحد پوند بر اینچ مربع (PSI) یا بار (Bar) بیان میشود که PSI رایجتر است. این عدد معمولا در چند مکان روی خودرو درج شده است؛ در برخی خودروها برچسبی در داخل درِ باک وجود دارد که فشار باد توصیهشده برای لاستیکهای جلو و عقب، بههمراه بار کامل یا خالی، ذکر شده است.
اطلاعات دقیقتر در بخش مشخصات فنی یا نگهداری دفترچه راهنمای خودرو قابل مشاهده است. گاهی برچسبی در لبه داخلی درِ سمت راننده فشار باد استاندارد را نشان میدهد. برخی لاستیکها فشار پیشنهادی را روی خودشان دارند، اما این عدد ممکن است عمومی باشد.
در هوای سرد (دمای زیر ۱۰ درجه سانتیگراد)، فشار باد لاستیکها بهدلیل انقباض هوا کاهش مییابد و معمولا یک تا ۲ PSI کمتر از حد استاندارد مشاهده میشود. توصیه میشود فشار باد را با لاستیک سرد (بدون رانندگی حداقل ۳-۴ ساعت) تنظیم و ۱-۲ PSI بهمقدار توصیهشده سازنده اضافه کنید تا جبران انقباض شود. چک کردن ماهانه و استفاده از فشارسنج دقیق در این شرایط ضروری است.
در هوای گرم (دمای بالای ۳۵ درجه سانتیگراد)، فشار باد بهدلیل انبساط هوا افزایش مییابد و ممکن است ۳-۴ PSI بیشتر از حد نرمال شود. تنظیم فشار باید با لاستیک سرد انجام شود و از افزایش بیش از حد (بیش از ۱۰ درصد توصیهشده) خودداری کنید تا از وارد آمدن آسیب به لاستیک جلوگیری شود. برخی رانندگان به اشتباه در هوای گرم باد لاستیک را کمتر میکنند که خطرناک است.
با اینکه گرما باعث افزایش فشار هوای درون لاستیک میشود، اما طراحی آن بهگونهای است که این افزایش فشار را تحمل میکند. برای چرخهای عقب با بار اضافی (مانند حمل بار سنگین یا مسافر)، فشار باد باید ۵ تا۱۰ درصد بیشتر از مقدار استاندارد توصیهشده توسط سازنده تنظیم شود (معمولا ۲-۳ PSI افزایش). این افزایش فشار بهتوزیع یکنواخت وزن کمک کرده و از سایش ناهموار لاستیک جلوگیری میکند.
همیشه بهحداکثر فشار درجشده روی دیواره لاستیک توجه کنید و از تنظیم بیش از حد اجتناب ورزید. برای رانندگی در اتوبان با سرعت بالا، فشار باد باید بهمقدار توصیهشده برای بار کامل (معمولا یک تا ۲ واحد PSI بیشتر از حالت عادی) تنظیم شود تا چسبندگی و پایداری خودرو بهبود یابد.
فشار مناسب همچنین دوام لاستیک را افزایش میدهد؛ زیرا مقاومت غلتشی را بهینه کرده و از گرمای بیش از حد جلوگیری میکند. چک کردن فشار قبل از سفر طولانی و استفاده از لاستیکهای با کیفیت بالا توصیه میشود. تنظیم فشار باد لاستیک خودرو از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا تاثیر مستقیمی بر ایمنی، مصرف سوخت، دوام لاستیک و تعادل خودرو دارد و از حوادث احتمالی مانند انحراف یا ترکیدن لاستیک در جادهها جلوگیری میکند.
این فرآیند نهتنها هزینههای تعمیرات و تعویض زودهنگام را کاهش میدهد، بلکه با بهینهسازی عملکرد خودرو، تجربه رانندگی ایمنتر و اقتصادیتری را فراهم میسازد. آگاهی از این موضوع و عمل به آن، گامی ضروری برای حفظ سلامت خودرو و امنیت سرنشینان است.