به گفته کارشناسان، این وضعیت نهتنها هزینههای اجتماعی و قضایی را بالا برده، بلکه موجب شده زیاندیدگان بسیاری بدون پشتوانه مالی رها شوند.
اعظم کاتوزیان، کارشناس حوزه بیمه خودرو در گفتوگو با «دنیایخودرو» راهکار نخست را تشکیل «صندوق حمایت از زیاندیدگان موتورسیکلتهای فاقد بیمه» دانست؛ صندوقی که بتواند نقش سپر حمایتی در برابر خسارات جانی و مالی ناشی از وسایل فاقد بیمه را ایفا کند.
او با تاکید بر لزوم بازنگری در بیمه شخصثالث موتورسیکلتها و وسایلنقلیه برقی گفت: «اگر صنعت بیمه بهموقع خود را با تحولات جدید در حملونقل هماهنگ نکند، بخش بزرگی از جامعه در برابر خسارات جانی و مالی بیدفاع خواهد ماند.»
وی به دو محور کلیدی در اصلاح ساختار بیمه شخصثالث اشاره کرد که شامل ایجاد صندوق حمایت از زیاندیدگان وسایل فاقد بیمه و طراحی بیمه اختصاصی برای وسایلنقلیه برقی است
او افزود: «منابع این صندوق میتواند از محل درصدی از حق بیمههای پرداختشده، جرایم تخلفات موتورسواران و عوارض شمارهگذاری تامین شود. درعوض، صندوق موظف است درصورت وقوع حادثه، خسارات اشخاص ثالث را جبران و سپس هزینهها را از مالک وسیله فاقد بیمه مطالبه کند.»
کاتوزیان گفت: «این طرح اگر با سازوکارهای هوشمند همراه باشد، نه تنها موجب فرار از بیمه نخواهد شد، بلکه مشوقی برای بیمه شدن خواهد بود.»
وی در این رابطه پیشنهاد کرد که صدور یا تعویض پلاک موتورسیکلت منوط به ارائه بیمه معتبر یا پرداخت سهم صندوق شود.
او افزود: «دامنه پوشش این صندوق باید محدود بهخسارات جانی یا سقف مشخصی از خسارات مالی باشد تا جایگزین بیمه شخصثالث نشود؛ بلکه مکمل آن باشد.»
وی گفت: «این مدل پیشتر در کشورهایی مانند ترکیه و مالزی اجرا شده و کاهش چشمگیری در پروندههای بدون بیمه ایجاد کرده است.»
این کارشناس بیمه بهموضوع رشد چشمگیر وسایلنقلیه برقی در بازار ایران طی سالهای اخیر اشاره کرد و گفت: «مدل سنتی بیمه شخصثالث برای موتورسیکلتهای بنزینی، پاسخگوی ریسکهای جدید این وسایل نیست.»
وی افزود: «موتور یا اسکوتر برقی علاوهبر خطر تصادف، با ریسکهایی مانند آتشسوزی باتری، برقگرفتگی در حین شارژ یا آسیب به ایستگاه شارژ روبهرو است. این درحالی است که بیمه فعلی این موارد را پوشش نمیدهد.»
کاتوزیان پیشنهاد داد: «شرکتهای بیمه با همکاری بیمه مرکزی و وزارت صمت، بیمهنامهای اختصاصی برای وسایلنقلیه برقی طراحی کنند که علاوهبر خسارات بدنی و مالی، خطرات ناشی از نقص فنی سیستمهای برقی را نیز دربرگیرد. همچنین نرخ این بیمه باید با رویکرد تشویقی تنظیم شود؛ بهگونهای که حق بیمه وسایلنقلیه برقی ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از وسایلنقلیه بنزینی باشد تا نقش آن در توسعه حملونقل پاک پررنگتر شود.»
او با اشاره به تجربه کشورهای اروپایی و آسیایی گفت: «دولتها برای حمایت از وسایلنقلیه برقی، تخفیف بیمهای را بهعنوان ابزار سیاستگزاری محیطزیستی بهکار میگیرند. در ایران نیز همین الگو میتواند هم موجب گسترش بیمه و هم کاهش آلودگی شود.»
وی درپایان افزود: «صنعت بیمه باید خود را با فناوریهای جدید هماهنگ کند. تشکیل صندوق حمایتی برای زیاندیدگان و طراحی بیمهنامه اختصاصی برای وسایلنقلیه برقی، دو گام حیاتی برای آینده بیمه شخصثالث در کشور است. اگر امروز این اصلاحات انجام نشود، فردا با حجم بالاتری از پروندههای بدون بیمه و خسارات غیرقابل جبران روبهرو خواهیم بود.»