به گزارش «اخبار خودرو»، سال 99 سال «جهشتولید» نامگذاری شده و خودروسازان نیز قصد دارند درراستای نامگذاری سال جاری میزان تولید خود را افزایش دهند. سال گذشته خودروسازان نتوانستند به تولید بیشاز یکمیلیون دستگاه خودرو دست پیدا کنند، اما بهنظر میرسد طی سال جاری و با وجود مشکلات مربوط به ویروس کرونا، دستیابی به بیشاز یکمیلیون دستگاه خودرو دور از تصور نیست. اما یکی از چالشهایی که در سال جاری صنعت و بازار خودرو با آن روبهرو بوده، بحث افزایش قیمت خودرو در بازار است. قیمت خودرو در بازار روزبهروز در حال فاصله گرفتن از قیمت کارخانه است. در همین زمینه با رضا آریاراد، فعال و کارشناس صنعت خودرو به گفتوگو پرداختیم. وی معتقد است اعمال طرح مالیات بر عایدی خودرو میتواند باعث از بین رفتن قیمت کاذب خودرو در بازار شود.
چه راهکارهایی برای افزایش سطح کمی و کیفی محصولات خودروسازان وجود دارد؟
در چند سال اخیر بارها شاهد مطرحشدن بحث زیان انباشته کارخانجات خودروسازی کشور و ارائه راهکارهای کارشناسی توسط کارشناسان فعال صنعت خودرو و متخصصان اقتصادی بودهایم. در این میان، مباحثی نیز مانند حذف قیمتهای دستوری، راهکارهای افزایش کمی تولید، کاهش بهای تمامشده، استفاده حداکثری از منابع ارزان داخلی در تولید خودرو، استفاده از اوراق مختلف مرابحه، سلف موازی و غیره در تامین نقدینگی و بسیاری از راهکارهای مستند، قابلقبول و دارای توجیه اقتصادی در این حوزه مطرح شده است که میتواند به اعتلای صنعت خودرو در کمیت متناسب با نیاز جامعه و مصرف کنندگان خارجی، کیفیت بالا و درنهایت خروج از زیان و سودده شدن این صنعت بینجامد.
کدام یک از این راهکارها موثر و قابلاجرا هستند و علاوهبر تسهیل سودآوری صنایع خودرویی میتواند به کاهش اختلاف قیمت کارخانه و بازار در کمترین زمان ممکن بینجامد؟
هر اقدام موثر و کارا در صنعت نیازمند بسترسازی و زمان کافی در این خصوص است، اما میتوان برخی دستورالعملها و راهکارها را موثرتر و بهنوعی به نوشدارویی برای بهبود و سرعت بخشیدن به اهداف و برنامههای ازپیش تعیینشده صنعت خودرو تعبیر کرد. ازجمله آنها تشکیل ستاد توسعه و تعمیق ساخت داخل بوده و دستاوردهای بسیار خوبی هم داشته است که در مدتزمان کوتاه نصیب مجموعه خودروسازان و قطعهسازان کشور شده، امید است با همت عالی در تحقق تمام برنامههای این ستاد در سالهای آتی، به پیشرفت حداکثری از کمیت و کیفیت عالی تولیدات داخلی برسیم. اما یکی دیگر از راهکارهای موثر که در شرایط کنونی میتواند بسیار به کاهش و متعادلتر شدن قیمتهای خودرو در بازار بینجامد و از طرفی به حذف واسطهگری در بازار خودرو نیز منتج شود، تصویب و اعمال طرح مالیات بر عایدی خودرو است. در صورت اجراییشدن این طرح، میتوان شاهد کاهش قیمتهای کاذب در بازار خودرو بود و از تجمع سرمایههای واسطهگران و تشدید هیجانات و التهابات قیمتی در بازار خودرو جلوگیری بهعمل آورد.
بحث فروش خودرو در حاشیه بازار هم همواره مطرح بوده است. بهنظر شما کدام مورد میتواند در زمینه کنترل قیمتها موثر باشد؟
برخی کارشناسان اقتصادی با ابراز نظر درخصوص افزایش قیمتهای مصوب کارخانه به میزان کمتر از 5درصد از قیمت بازار را بهترین راهکار ممکن برای به تعادل رسیدن قیمت بازار و حذف واسطهگری عنوان میکنند و بهترین شیوه کاهش زیان انباشته و رسیدن به سود برای خودروسازان میدانند. هرچند یقینا نمیتوان اهمیت اکثر پیشنهادهای ارائهشده را که نشأتگرفته از تجربیات علمی، نظریهها و تحقیقات پذیرفتهشده آکادمیک و کارآمد اقتصادی است، نادیده گرفت اما باید در اعمال راهکارهای اقتصادی، به مصرفکننده و طرحهای حمایت از مصرفکننده واقعی نیز توجه کافی داشت. ازاینرو، با توجه به شرایط حاکم در بازار خودرو میتوان تصویب طرح مالیات بر عایدی خودرو در مجلس شورای اسلامی و باز گذاشتن دست دولت در اعمال آن را در کاهش قیمت خودرو و حذف واسطهگری و درنهایت ابرازرضایت مصرفکننده بسیار موثر و سازنده دانست.
زیان انباشته خودروسازان را چگونه میتوان کاهش داد؟
بههرحال کاهش زیان انباشته شرکتهای خودروسازی را میتوان در میانمدت با افزایش برنامههای تیراژ تولید خودرو، بهکارگیری پتانسیل داخل و داخلیسازی حداکثری، اعمال راهکارهای پذیرفتهشده در کاهش بهای تمامشده تولید و با ارتباط عمیق و گسترده با شرکتهای دانشبنیان و دانشگاههای کشور محقق کرد.
بهنظر شما کرونا چه تاثیری بر تولید خودرو در ایران و جهان گذاشته است؟ اصولا در این شرایط شرکتهای خودرویی چه رفتاری باید داشته باشند؟
خودروسازان کشور در سال «جهش تولید» همزمان با مقابله با بیماری کرونا، به تولید همت گماردهاند. درحالی که بیماری کووید-19 دنیا را درنوردیده است و تقریبا جایی از کره خاکی را نمیتوان یافت که اثری از این بیماری منحوس دیده نشود. کشورها و شرکتهای بزرگ دنیا بهمنظور صیانت از دستاوردهای بشری و نجات بشر از بیماری مهلک قرن، سعی در شروع و افزایش تولید محصولات بهداشتی و مصرفی موردنیاز مردم در کنار تولیدات اصلی خود کردهاند. از این جهت، بزرگترین کارخانجات خودروسازی دنیا در کنار تولید محصولات اصلی خود، با بهرهگیری از پتانسیل بالقوه خود در تولید محصولات جانبی و ضروری بیمارستانی و دارویی نظیر ماسک، محصولات حفاظتی و بهداشتی به حمایت از جان و حفظ سلامت مردم پرداختهاند که در این زمینه شرکتهای خودروسازی ایران هم پیشگام بوده و بخشیاز تولیدات خود را به تولید مایحتاج بیمارستانی و ضروری حفاظتی جامعه اختصاص دادهاند. از این رو، بزرگترین شرکت خودروسازی خاورمیانه - شرکت گروه صنعتی ایرانخودرو - همگام با حفظ پروتکلهای بهداشتی و رعایت دستورالعملهای سختگیرانه بهداشت و درمان، بههمراه آموزشهای لازم برای مقابله با کرونا، با توزیع ماسک و ژل بین پرسنل، ضدعفونی خطوط تولید، اماکن، ماشینهای حمل قطعات و خودرو، سرویسهای رفتوآمد بهصورت مستمر، تغییر سیستم آبرسانی در سرویسهای بهداشتی بدون دخالت دست و اجرای اقدامات کنترلی نظیر تبسنجی کلیه ورودیهای شرکت و همچنین قرنطینه و دورکاری مادران دارای فرزند زیر ۱۶سال، افراد دارای بیماری خاص و جانبازان گرامی، اقدام به شروع فعالیت در زمینه تولید محصولات خودرویی کرده است که در این راستا با فراخوان کارکنان خود برای حضور فعال در سه شیفت، درصدد رساندن تعداد تولید به برنامههای از پیش تعیینشده و مورد نیاز مصرفکننده در سال جهش تولید است.
وضعیت تولید در بازارهای بزرگ مانند چین و اروپا را چگونه ارزیابی میکنید؟
این نکته حائز اهمیت است که اپیدمی کرونا در سراسر دنیا گسترده شده و تقریبا همه شرکتها و گروههای خودروسازی را دربرگرفته است، بهنحویکه در ابتدای سال میلادی، تولید و فروش خودرو در چین و اروپا را با کاهش شدید روبهرو کرده است. شرکت فیات که با تولید حدودی سالانه 600هزار دستگاه وسیله نقلیه، 4درصد از تولیدات خودرو در اروپا را تحتپوشش داشت، بهطور موقت کارخانههای خود را در ایتالیا تعطیل کرده است، درحالیکه فولکسواگن نیز به مدت دو هفته، بیشتر کارخانههای مونتاژ اروپایی خود را تعطیل کرد. با افزایش بیکاری در سراسر جهان، پیشبینی میشود رشد جهانی تولید ناخالص داخلی از بین برود و رکود اقتصادی جهانی اعلام شود.
وضعیت صنعت خودرو آمریکا به چه صورت است؟
در آمریکا بهرغم مداخله دولت در کاهش ظاهری اثرات مخرب بیماری کرونا، پیشبینی شده است میزان تولید خودرو در این کشور در سال جاری با کاهش حدود 3میلیون دستگاه خودرو و از دست رفتن صدها هزار شغل در این حوزه مواجه شود. به استثنای کشور ایتالیا که اکثریت کارخانههای تولیدی آن تعطیل شدهاند، شرکتهای هوندا، تویوتا و برخی کارخانههای تولید خودرو در اروپا قصد دارند با رعایت احتیاطهای بهداشتی مجددا به فعالیت و تولید بازگردند. ازاینرو، بهرغم کاهش در تولیدات جهانی خودرو، پیشبینی میشود در صورت قطع زنجیره بیماری کووید-19 که با رعایت دستورالعملها و پروتکلهای بهداشتی، مسئولیتپذیری فردی و اجتماعی و بهخصوص کارگری در خطوط تولید همراه است، شروع به کار و تداوم تولید محصولات متنوع خودرویی را شاهد باشیم و به تدریج رونق و افزایش تولید به این حوزه بازگردد.