تولید محصولات ارزان یا تولید خودروهای اقتصادی که بتواند برای همه اقشار مردم قابل‌دسترس باشد، یکی از وظایف شرکت‌های بزرگ خودروسازی در جهان است. تولید خودرو ارزان، بسیاری را به یاد تولیداتی می‌اندازد که در کشورهایی مانند هند عرضه می‌شود. محصولاتی که از حداقل امکانات و استانداردها برخوردارند و در آنها خبری از ترمز ABS یا ایربگ و مواردی از این قبیل نیست. اما واقعیت این است خودرو اقتصادی هم می‌تواند استانداردهای روز دنیا را پاس کند و البته با قیمت معقول‌تری به دست مشتری برسد.
به‌گفته کارشناسان، پایین‌بودن قیمت خودرو لزوما به معنی غیرایمن بودن آن نیست و می‌توان خودرویی ارزان تولید کرد که در عین حال دارای ایمنی بالایی هم باشد. اقدامی که درحال‌حاضر غول‌های خودروسازی دنیا یعنی تویوتا و فولکس‌واگن انجام می‌دهند. این دو شرکت به‌عنوان سردمداران تولید خودروهای اقتصادی در دنیا شناخته می‌شوند. اما این شرکت‌ها چگونه خودروهایی ارزان و درعین‌حال بسیار ایمن تولید می‌کنند. اصولا چه تکنولوژی در خودروهای این شرکت‌ها استفاده می‌شود که تولید آنها را ایمن و ارزان تمام می‌کند.
در همین زمینه با ابوالفضل خلخالی، عضو هیات‌علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم‌وصنعت به گفت‌وگو پرداختیم. وی معتقد است عوامل مختلفی در یک خودرو باعث ایمن‌شدن آن می‌شود. این عوامل از مواد تشکیل‌دهنده بدنه خودرو شروع می‌شود و تا طراحی هندسه مقاطع خودرو پیش می‌رود و در نهایت به ابزارهای ایمنی به کاررفته در خودرو مانند کمربند، ایربگ و ایزوفیکس صندلی می‌رسد. در میان این موارد، مهم‌ترین عامل در ایمنی خودرو، مواد تشکیل‌دهنده بدنه است. شاید ۷۰درصد ایمنی خودرو به این مواد برگردد و ۳۰درصد مربوط به سایر موارد شود.
بحث هایی درخصوص تولید ارزان یا آن‌چه خودرو مردمی خوانده شده، مطرح است. اصولا خودرو ارزان به چه معناست؟ آیا می‌توان خودرویی را اقتصادی تولید کرد که از کیفیت و ایمنی لازم هم برخوردار باشد؟
در همه دنیا خودروها به لحاظ قیمتی که به بازار عرضه می‌شوند، بخش‌بندی یا سگمنت‌بندی می‌شوند. هر سگمنت یک بخش از بازار را شامل می‌شود. خودروها بر اساس فیچرهایی که روی آنها سوار می‌شود، قیمت‌های متفاوتی خواهند داشت. این‌که خودرو ال‌سی‌دی یا به لحاظ قابلیت‌های فرمان و ترمز و... ویژگی‌های خاصی دارد، همگی باعث افزایش قیمت خودرو می‌شوند. بنابراین به‌دلیل عرضه یک‌سری ابزارهای خاص در خودرو، قیمت آن افزایش پیدا می‌کند.
اصولا خودرویی که به بازار عرضه می‌شود، می‌تواند تنها استانداردهای اجباری را پاس کند. در این شرایط هرچقدر بخواهیم قابلیت‌های یک خودرو را توسعه و کیفیت را افزایش دهیم، به تبع قیمت هم رشد پیدا می‌کند. در نهایت اگر ما خودرویی به بازار عرضه کنیم که تنها استانداردهای اجباری را پاس کند، خودرویی اقتصادی محسوب می‌شود.
بحث ایمنی بالا و پاس‌کردن استانداردها و همچنین تولید محصول اقتصادی چه ارتباطی با هم دارند؟
وقتی از ایمنی خودرو صحبت می‌کنیم، به یک‌سری استانداردها مانند استانداردهای اروپا خواهیم رسید. ضمن این‌که یک‌سری موسسات هم استانداردهای تشویقی دارند. مثلا موسسه یورو انکپ در اروپا، به خودروها براساس ایمنی ستاره می‌دهد. خودرویی که در موسسه یورو انکپ ۴ ستاره دریافت می‌کند، هیچ اجباری برای کسب آن ندارد، اما این خودرو تبدیل به یک خودرو گران می‌شود. بنابراین می‌توان استانداردهای اجباری را ملاک قرار دهیم و خودرو اقتصادی تولید کنیم یا می‌توان استانداردهای بسیار بالا و فیچرهای خیلی خاص را مدنظر داشت و خودرویی بسیار لوکس و گران تولید کرد.
درحال حاضر باتوجه به وضعیت اقتصادی کشور، نیاز مردم چه نوع خودرویی است؟ خودرویی که اقتصادی باشد یا خودرویی که ایمنی بسیار بالایی دارد؟ آیا می‌توان همه این موارد را با هم جمع کرد؟
باتوجه به وضعیت اقتصادی کشور، مجبور هستیم خودرویی را به بازار عرضه کنیم که با وضعیت معیشت و اقتصاد مردم متناسب باشد. حالا سوال این است آیا این خودرو، غیر ایمن خواهد شد؟ خیر؛ غیرایمن نخواهد بود. این خودرو، استاندارد خواهد بود. خودرویی که امنیت بالایی دارد و فیچرهای خاصی در آن استفاده شده است، خودرو لوکسی خواهد بود. اما این دلیل نمی‌شود یک خودرو ارزان، ایمنی پایینی داشته باشد یا اصولا غیرایمن باشد.
شرکت‌هایی مانند تویوتا و فولکس‌واگن به‌تولید محصولات اقتصادی مشهورند. به لحاظ ایمنی آیا محصولات اقتصادی این شرکت‌ها در سطح بالایی قرار دارند؟ چگونه می‌توان محصولی با ایمنی بالا و البته ارزان تولید کرد؟
عوامل مختلفی باعث ایمن‌شدن خودرو می‌شوند. این عوامل از مواد تشکیل‌دهنده بدنه خودرو شروع می‌شود و تا طراحی هندسه مقاطع خودرو می‌رود و در نهایت به ابزارهای ایمنی به کاررفته در خودرو مانند کمربند، ایربگ و ایزوفیکس صندلی می‌رسد. درمیان این موارد؛ مهم‌ترین عامل در ایمنی خودرو، مواد تشکیل‌دهنده بدنه است. شاید ۷۰درصد ایمنی خودرو به این مواد برگردد و ۳۰درصد مربوط به سایر موارد باشد. اگر در بدنه پراید هم که از چرخه تولید خارج شده، از فولادهای استحکام‌بردار، فولادهای آلیاژی، روش‌ها و تکنولوژی‌های فوق‌پیشرفته بدنه مانند زرد داغ یا هات‌اسنپ یا جوش‌تیلور استفاده می‌شد، این خودرو تبدیل به یک خودرو کاملا ایمن می‌شد.
درواقع آن چه در کشور با آن مشکل داریم، مواد بدنه است. فولادسازان ما هنوز نتوانسته‌اند فولاد آلیاژی مشابه محصولات تویوتا و ب‌ام‌و تولید کنند. فولادی که به‌صورت متداول در محصولات داخلی ما استفاده می‌شود، فولاد نرمی است که ۳۵۰ مگاپاسکال تحمل دَمش دارد. این در حالی است که خودروهای فولکس‌واگن و تویوتا فولادهایی وجود دارد که تا ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ مگاپاسکال تحول دَمش دارند. این خودروسازان حتی در محصولات اکونومی هم از این فولادها بهره می‌برند. چون این فولادهای جدید اکونومی هستند و وزن خودرو و حجم مواد را کم می‌کنند بنابراین سیستم ترمز و سیستم قوای محرکه بهینه می‌شود و ایمنی افزایش می‌یابد.
لزوما اکونومی بودن به این معنا نیست که از هر بخش خودرو بزنیم. چون در کشور ما صنعت فولاد به اندازه کافی پیشرفت نکرده و در این صنعت سرمایه‌گذاری انجام نشده است، در صنعت خودرو به معضل عدم ایمنی مواجهیم. ایمنی خودروهای ما بیش از آن که به خودروسازان و قطعه‌سازان برمی‌گردد، متوجه صنعت فولاد است که متاسفانه در این زمینه پاسخگو نیستند و برنامه‌ای هم ندارند.
آیا واردات در زمینه فولادهای آلیاژی جدید امکان‌پذیر است و در این صورت چه هزینه‌ای برای خودروسازان خواهد داشت؟
در دو، سه‌سال گذشته خودروسازان داخلی با برخی شرکت‌های فولاد خارجی مانند «پوسکو» کره‌جنوبی، قرارداد داشتند و فولاد را از این شرکت‌ها تامین می‌کردند. اگر این فولاد در کشور تولید شود، اقتصاد مقاومتی را به همراه دارد. با آغاز تحریم‌ها شرکت‌هایی مانند پوسکو همکاری خود را با ایران قطع کردند. بنابراین مجبور به همکاری با شرکت‌های چینی می‌شویم که اعتمادی هم به آنها وجود ندارد و ممکن است ورق ارسالی آنها با قرارداد متفاوت باشد.
برای تامین قطعاتی که ارتباط مستقیم با ایمنی خودرو دارند، باید با شرکت‌های معتبر همکاری کرد. تامین این قطعات از شرکت‌های خارجی ممکن است که از نظر قیمتی تفاوت چندانی نداشته باشد، اما به لحاظ شرایط تحریمی بهتر است این فناوری را در کشور داشته باشیم.
۲۱:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
