سال ۱۳۹۹ به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود و این در حالی است که امسال، برای همه و ازجمله رانندگان تاکسی، از نظر مالی سالی به شدت دشوار بود. با شروع همه‌گیری کرونا از زمستان سال گذشته و شوک ناگهانی کاهش حجم ترددها در کشور، فعالان حوزه حمل‌ونقل و ازجمله رانندگان تاکسی به‌شدت متضرر شدند و این موضوع، با کاهش تعداد مجاز مسافر در هر تاکسی (از ۴ به ۳ نفر) وارد فاز دیگری هم شد.
به صورت سنتی، با فرا رسیدن اردیبهشت‌ماه، نرخ‌گذاری جدید کرایه تاکسی در کشور انجام می‌شود و این در حالی است که با نزدیک شدن دوباره به این موعد، انتقادها در مورد متولی این قیمت‌گذاری بالا گرفته است. دستکم در تهران، نرخ‌گذاری کرایه تاکسی توسط شورای شهر انجام می‌شود اما به نظر می‌رسد نظر برخی از اعضای این نهاد هم بر این است نرخ‌گذاری کرایه تاکسی باید توسط اتحادیه تاکسرانی انجام شود و نه شورای شهر.
اما ازآن‌سو به نظر می‌رسد این مشکل حتی در حوزه قیمت‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی هم وجود دارد و این شرکت‌ها، که تعداد آنها هم کم نیست، با همین مشکل مواجه هستند. بر این اساس، قیمت‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی، به‌دلیل ماهیت فعالیت این شرکت‌ها و تاثیر عواملی مانند نرخ خدمات اینترنتی، حجم ترافیک، تعداد رانندگان در مبدأ و اعمال محدودیت‌های ترافیکی در زمان کرونا، دستخوش تاثیرپذیری از فعالیت نهادهای مختلف است و توسط اتحادیه و انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی تعیین نمی‌شود.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران، روز گذشته در مورد تعیین نرخ خدمات تاکسی گفت: «به نظر من نباید شهرداری و شورای شهر نرخ کرایه تاکسی‌ها را تعیین کنند. تعیین کرایه باید برعهده اتحادیه تاکسیرانی باشد. مانند تاکسی‌های اینترنتی که تعیین کرایه برعهده صنف خودشان است، تاکسی‌ها نیز باید خود نرخ را تعیین کنند. از قبل اختیار تعیین‌نرخ به شورای شهر داده شده است و همه ناراضی هستند. رانندگان تاکسی رضایتی ندارند و می‌گویند نرخ کرایه‌ها افزایش کمی داشته مردم هم ناراضی هستند و می‌گویند اصلا نباید اضافه شود. درواقع هیچ‌کس رضایتی ندارد.»
محمد علیخانی درخصوص احتمال افزایش نرخ کرایه تاکسی‌ها گفت: «رانندگان تاکسی‌ها هم از نرخ‌هایی که شورای شهر تعیین می‌کند، راضی نیستند. آنها گلایه‌مند هستند چرا در شرایطی که تورم ۵۰درصد است، نرخ کرایه تاکسی‌ها فقط 20درصد افزایش پیدا می‌کند. مردم هم دلشان نمی‌خواهد حتی یک‌درصد به کرایه ها اضافه شود. در واقع هرکسی منافع خود را می‌بیند.»
علیخانی با بیان اینکه شرط گران نشدن نرخ این است که تورم سالانه نداشته باشیم، گفت: «وقتی دچار تورم هستیم چاره‌ای جز تغییر و افزایش قیمت‌ها وجود ندارد. این مساله البته برای همه بخش‌ها اتفاق می‌افتد. نمی‌توان از یک بخش خواست نرخ‌هایش همچنان طبق قیمت‌های سال گذشته باشد درحالی که در بخش‌های دیگر قیمت‌ها اضافه شده باشد.»
مشکلی مشابه در نرخ گذاری خدمات تاکسی اینترنتی
اما حالا که رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران می‌گوید نرخ‌گذاری خدمات تاکسی در سطح شهر باید مشابه سازوکار نرخ‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی باشد، بد نیست بپرسیم نرخ‌گذاری خدمات تاکسی اینترنتی اساساً چگونه انجام می‌شود؟ماجرا زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم بحث‌هایی مشابه در مورد دخالت نهادهای بیرونی بر سر قیمت‌گذاری خدمات، در مورد تاکسی‌های اینترنتی هم وجود دارد. حجت نظری، یکی دیگر از اعضای شورای شهر تهران، چندماه پیش از تولی‌گری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نرخ‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی انتقاد کرده و گفته بود شهرداری تهران باید در نرخ‌گذاری خدمات این حوزه دست بالا را داشته باشد. به‌گفته این عضو شورای شهر تهران، در قانون شهرداری‌ها اشاره شده است وظیفه نظارت بر تاکسیرانی بر عهده این ارگان است، اما باتوجه به اینکه قانون به‌روز نشده‌اند، وقتی صحبت از استارت‌آپ‌های شهری و کسب‌وکارهای نوین به میان می‌آید، قانون در اسمی از شهرداری‌ها نیاورده است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را متولی امر می‌داند.
نظری ادامه داد: «در این شرایط هر استارت‌آپ طبق قانون با گرفتن مجوز از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعالیت خود را انجام می‌دهد، اما مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که اگر زمینه فعالیت آن استارت‌آپ در حوزه شهری مانند تاکسیرانی باشد، این ایراد قانونی احساس می‌شود که عملا آیا شهرداری در حوزه تاکسیرانی که به امور کسب‌وکارهای نوین مربوط می‌شود، حق ورود دارد یا خیر. به همین دلیل، شورای شهر نمی‌داند نرخ‌گذاری برای مسیرهای مختلف در تاکسی‌های اینترنتی بر چه اساسی صورت می‌گیرد و این نرخ‌گذاری در زمان پیک ترافیکی با چه درصدی تغییر می‌کند یا اینکه اساسا نرخ کرایه در شرایط مختلف و در ساعات مختلف بر چه اساسی تعیین می‌شوند.»
رضا الفت‌نسب، عضو هیات‌مدیره اتحادیه و انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» در این مورد گفت: «قیمت‌گذاری خدمات تاکسی اینترنتی با نرخ‌گذاری خدمات تاکسی‌های معمولی تفاوت دارد زیرا عوامل و فاکتورهای مختلفی بر آن تاثیر می‌گذارند. به‌عنوان‌مثال، برای تعیین نرخ خدمات تاکسی‌های اینترنتی، نه فقط قیمت بنزین بلکه خدمات اینترنت، تعداد رانندگان در مبدأ، میزان ترافیک و مواردی از این دست هم تاثیرگذارند و به‌همین‌دلیل، در این بخش نهادهای مختلف دیگری هم ذی‌نفع هستند.»
او ادامه داد: «قیمت‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی هم برای فعالان این حوزه و هم برای مسافران دردسرساز شده، این در حالی است که اگر ماجرای قیمت‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی به شکل مناسب حل‌وفصل نشود، مسافران ممکن است به سرویس‌های دیگر حمل‌ونقل کوچ کنند.»
او ادامه داد: «تاکیدی که شهرداری تهران بر موضوع نظارت بر قیمت‌گذاری خدمات تاکسی‌های اینترنتی دارد، عمدتا ناظر به این مساله است که براساس قانون، اگر نرخ تاکسی‌های اینترنتی بالاتر از نرخ خدمات تاکسی‌های بی‌سیم باشد، راننده باید مسافر را در جریان این تفاوت بگذارد.»
