به گزارش «اخبار خودرو»،این روزها موتورسیکلت بهوسیلهای ضروری برای امرار معاشِ تبدیل شده اما حالا همین وسیله امرار معاش را هرکسی نمیتواند بخرد. قیمت موتورسیکلت در بازار حداقل از 20میلیون تومان آغاز میشود. یعنی برای خرید یک دستگاه موتورسیکلت، باید سرمایه 20میلیون تومانی داشته باشید، سرمایهای که بسیاری ندارند. کمی قبلتر مردم برای امرار معاش، خودرو اجاره میکردند تا با مسافربری خرج خانواده را تامین کنند. اما حالا کار به اجاره موتورسیکلت رسیده است.
وسیلهای برای امرار و معاش
سردار سیدکمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور ناجا چندی پیش در مورد ضریب نفوذ موتورسیکلت در ایران گفته: «بیشاز ۳۵درصد حجم حملونقل در کشور را موتورسیکلتها به خود اختصاص میدهند. بعضی موتورسیکلتسوارها برای امرار معاش، برخی برای تفریح و گروهی دیگر نیز برای ایاب و ذهاب از آن استفاده میکنند.» بررسیها از اجاره روزانه موتورسیکلتهای «هوندا ۱۲۵» (که درواقع از معمولیترین موتورسیکلتهای موجود در بازار ایران است) نشان میدهند ظاهرا اجاره روزانه آن افزایش داشته است. به طور مثال در تعدادی از آگهیهای اینترنتی اینگونه آمده است: «رهرو۱۲۵؛ مدل ۹۴، ترجیحا به متاهل و روزانه۳۰هزارتومان اجاره داده میشود. موتور صحیح و سالم تحویل است. با این موتور راحت میتوانید روزی ۱۵۰ تا۲۰۰ هزار تومان کار کنید.» فرد دیگری موتور را روزانه اجاره نمیدهد. بلکه اجاره ماهانه است و رهن و سفته هم میخواهد: « موتور ۹۵ اجاره داده میشود، ۲٫۵میلیون رهن و ماهانه ۱٫۴ میلیون اجاره، مبلغ ۱۲میلیون تومان سفته گرفته شده و قرارداد نوشته میشود، کارت موتور تحویل اجارهکننده است. » آگهی دیگر مربوط به اجاره موتورتریل در تهران و اجاره روزانه آن ۱۰۰هزار تومان است. آگهی دیگر اجاره هفتگی موتور است: «ودیعه ۱٫۵میلیون، تسویه هفتگی مبلغ ۳۸۰هزار تومان، با ضامن و سفته. »
اجاره موتورسیکلت قانونی است؟
سرهنگ علیرضا ناصری نژاد ، جانشین پلیس پیشگیری پایتخت در گفتوگو با روزنامه «دنیایخودرو» درباره کاربرد موتورسیکلتها گفت: «موتورها از وسایل نقلیه پرکاربرد هستند. اندازه کوچکتر آن نسبت به خودرو، مصرف سوخت کمتر و امکان عبور از مکانهای مختلف و سرعت حرکت بیشتر، ازجمله مواردی هستند که موجب محبوبیت انواع موتورها شدهاند. علاوه براین، موتورها مهمترین وسیلهای هستند که پیکهای تلفنی و اینترنتی از آن استفاده میکنند. شما برای کار در پیک موتوری، پست یا هر شغل دیگری که در آن، کالا یا سفارشها به نشانیهای مختلف ارسال میشوند، به موتورسیکلت نیاز دارید. به همین دلیل کاربرد موتور به خصوص بین افراد جویای کار بیشتر است.» جانشین پلیس پیشگیری پایتخت دررابطه با قانونی یا غیرقانونی بودن اجاره موتورسیکلت افزود: «این روزها با افزایش کاربرد موتورسیکلتها بین مردم شاهد رشد اجاره این وسیله نقلیه هستیم.» اجاره وسایل نقلیه موتوری بههیچ عنوان جرم نیست و غیرقانونی نیست. البته افرادی که تمایل به اجاره دادن موتورسیکلت خود دارند در قراردادهایی که مینویسند، مسئولیتهای ناشیاز استفاده از موتورسیکلت را از خود سلب میکنند بهطوریکه که شخص اجارهکننده باید پاسخگوی تمام اتفاقهایی باشد که احتمالا رخ میدهد.» وی در ادامه گفت: «درنتیجه هر مشکل یا حادثهای که برای موتورسیکلت به ایجاد شود، طبق قرارداد امضاشده مساله به مالک موتورسیکلت مربوط نیست. بنابراین لازم است صاحبان موتور حتما از قراردادهای معتبر استفاده کنند.»
در تنظیم قرارداد اجاره دقت کنید!
اجارهنامه موتورسیکلت؛ توافقی است که میان مالک موتور و شخصی تنظیم میشود که تمایل دارد آن را اجاره کند. با تنظیم این قرارداد، رابطه حقوقی بین موجر و مستاجر ایجاد خواهد شد که طرفین را ملزمبه رعایت مفاد قرارداد مطابق شروطی که توافق کردهاند، میکند. از مهمترین دغدغههای مالکان موتورسیکلت این است که آیا مستاجر میتواند مورد اجاره را به شخص دیگری واگذر کند؟ در پاسخ باید گفت با استناد به قانون مدنی، مستاجر میتواند مورداجاره را مجددا اجاره دهد. البته این عمل، یک شرط دارد. اگر در این خصوص و در متن قرارداد، شرطی تعیین نشده باشد، مستاجر مختار است موتور را اجاره دهد اما اگر موجر در متن قرارداد اجاره موتورسیکلت، به صراحت بیان کند مستاجر نباید موتور را به شخص دیگری واگذار کند، مستاجر ملزم به رعایت این شرط است و نباید مغایر با آن عمل کند.
اجاره موتورسیکلت به افراد زیر 18سال غیرقانونی است
وقتی از اجاره موتورسیکلت صحبت میشود، ممکن است تصویر ذهنی از این قرارداد، این باشد که موتور به جوانان کمسنوسال نیز اجاره داده میشود و اولین سوالی که از خود میپرسید این است آیا قرارداد اجاره موتورسیکلت قانونی است؟ باید گفت افرادی که کمتر از 18سال سن داشته باشند، نمیتوانند قرارداد اجاره امضا کنند. اما درباره موضوع گزارش ، مردی 30ساله در گفتوگو با روزنامه «دنیایخودرو» گفت: «در این شرایط اقتصادی من حتی سرمایه 30میلیونی ندارم که بتوانم موتور بخرم و از این طریق امرار معاش کنم. بنابراین مجبورم با اجاره موتورسیکلت و پرداخت اجاره آن، روزم را شب کنم تا بتوانم دست پر به منزل بروم.» وی ادامه داد: «موتورهای اجارهای را اغلب از طریق آگهیهای اینترنتی پیدا میکنم و قراردادهایم را ابتدا برای یک روز و اگر موتور مشکلی نداشت برای یکماه تمدید میکنم. میزان کرایه هم بستگی به نوع موتور دارد و اغلب بین 40 تا 200 هزار تومان متغیر است.» وی در ادامه گفت: «در قراردادهایی که نوشته میشوند، اگر در حین کار، اتفاق یا حادثهای رخ بدهد، مقصر و پاسخگوی آن من هستم و باید خسارت آن را کامل پرداخت کنم.»