به گزارش «اخبار خودرو»،طرح‌های نوسازی که تا امروز برای نوسازی ناوگان فرسوده کشور اجرا شده‌اند، چندان نتیجه‌بخش نبوده‌اند. تاکنون دو طرح در زمینه نوسازی ناوگان با خودروهای ساخت داخل اجرا شده است؛ طرح نخست با نام «63هزار دستگاه» شناخته می‌شد و طرح دیگر موسوم به «کلید به کلید» بود اما هیچ‌یک از این دو طرح به صورت کامل و جامع انجام نشدند. مشکلاتی که در این طرح‌ها وجود داشت، در کنار افزایش قیمت‌ها انگیزه تولیدکنندگان داخلی و مشتریان نهایی را کاهش می‌داد. طی چند سال اخیر تمام این طرح‌ها به دلیل مشکلات ناشی از تحریم‌ها با توقف روبه‌رو شدند و به ناچار طی یک‌سال اخیر نوسازی ناوگان باری کشور از طریق واردات مدل‌های کارکرده به جریان افتاد. حالا در تازه‌ترین اقدام دولت جدید قصد نوسازی 167هزار دستگاه از انواع خودروهای تجاری را دارد که قرار است با همکاری تولیدکنندگان داخلی انجام شود.
پیشنهاد طرح نوسازی 167هزار دستگاه
به‌تازگی وزارت صنعت و وزارت راه‌وشهرسازی طرح جدیدی را به منظور نوسازی ناوگان پیشنهاد داده‌اند که قرار است براساس این طرح 167هزار دستگاه از انواع خودروهای باری و مسافری سنگین و نیمه‌سنگین با مشارکت خودروسازان داخلی نوسازی شوند. براساس آنچه در طرح پیشنهادی این دو وزارتخانه (به‌عنوان متولی طرح) آمده، قرار است طی 5 سال، 9هزار اتوبوس برون‌شهری دیزلی، 22هزار دستگاه مینی‌بوس، 11هزار دستگاه کشنده بین 10 تا 18 تن، 63هزار دستگاه کشنده بین 19 تا 26 تن و 62 هزار دستگاه کشنده بالاتر در این طرح نوسازی شوند. این طرح هنوز در حد یک پیشنهاد است و آن‌طور که گفته شده؛ باید ابتدا به دست شورای اقتصاد برسد و موفق شود مصوبه دریافت کند.
اجرای طرح جدید؛ برای طرح‌های شکست‌خورده
البته طرح نوسازی ناوگان تجاری کشور، موضوع جدیدی نیست و پیش از این نیز طرح‌های دیگری در این راستا اجرا شده بودند. طی یک دهه اخیر دو طرح نوسازی ناوگان از طریق مشارکت خودروسازان داخلی به مرحله اجرا رسید که هیچ یک از آن‌ها تا امروز نتوانسته است مشکلات ناوگان فرسوده کشور را حل کند. «طرح کلیدبه‌کلید» که توسط دولت دوازدهم به اجرا گذاشته شد، با آغاز تحریم‌های دوباره و برگشت از برجام، متوقف شد. این در حالی است که این طرح طی یکی، دو سال اخیر جسته‌وگریخته ازسوی برخی خودروسازان اجرا می‌شد که بیشتر آن مربوط به تعهدات معوق بود. پیش‌از آن نیز طرح دیگری موسم به طرح 63هزار دستگاهی برای نوسازی ناوگان به اجرای درآمد که در همان سال‌های نخست با شکست مواجه شد. با آن‌که اجرای هر یک از این طرح‌ها می‌توانست کمک‌حال وضعیت ناوگان و مصرف سوخت بوده و هزینه‌های ناوگان را به‌شدت کاهش دهد، اما مشکلاتی که بر سر این راه اجرای آن‌ها وجود دارد، اجازه استمرار به آن‌ها نمی‌دهد.
واردات دست‌دوم‌ها؛ نتیجه عدم اجرای نوسازی
عدم اجرای طرح‌های نوسازی طی سال‌های اخیر در کنار افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، ورود دلالان به طرح‌های مختلف، اعمال تحریم‌ها، خروج خودروسازان خارجی از کشور و کمبود خودروهای مورد نیاز باعث شده است ناوگان بیش از پیش فرسوده شده و در مصوبات جدید، خودروهای کارکرده اروپایی به کمک ناوگان بیایند. موضوعی که می‌تواند ارزبری و کاهش اشتغال در کشور را درپی داشته باشد. تا امروز حدود 5هزار دستگاه کامیون‌های کارکرده در نبود مدل‌های تولید داخل، به کشور وارد شده‌اند که عدم نظارت درست بر آن‌ها، افزایش دوباره قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید متقاضیان را درپی داشته است.
نیاز تجاری‌سازان به حمایت‌های دولتی
البته در این میان نقش دولت در اجرای این طرح‌ها کاملا مشخص است؛ دولت باید امکانات و تسهیلاتی را در اختیار خودروسازان تجاری کشو رقرار دهد تا بتوانند در مسیر اجرای این طرح به‌درستی گام بردارند. تجربه اجرای طرح کلید به کلید نشان می‌دهد که امکان دارد مشکلات عدیده‌ای به ویژه در زمینه ارائه تضامین و برگشت پول به خودروسازان ایجاد شود و انگیزه آن‌ها را برای مشارکت در این طرح‌ها کاهش دهد. آن‌طور که گفته می‌شود طرح جدید شباهت بسیاری به طرح اولیه (63هزار دستگاهی) دارد، اما در مقایسه با طرح کلیدبه‌کلید اجرایی‌تر به نظر می‌رسد. در شرایطی که بازار داخلی نیاز فوری و مبرمی به محصولات جدید دارد تا از فرسودگی خارج شود، باید این موضوع را در نظر گرفت که لازمه اجرای این طرح‌ها ارائه تسهیلات از سوی دولت به خودروسازان است.
استقبال خودروسازان کشور از طرح جدید
زمزمه اجرای این طرح در حالی شنیده می‌شود که بسیاری از تجاری‌سازان کشور خبر از استقبال از این طرح می‌دهند. هرچند برخی از آن‌ها می‌گویند مشکلات مربوط به تضامین و ارائه تسهیلات از سوی دولت، تولیدکنندگان داخلی را برای مشارکت در این طرح با دلسردی مواجه می‌کند، اما نتایج نهایی مانند بازگشت رونق به خطوط تولید، اشتغال‌زایی، نوسازی ناوگان فرسوده، صرفه‌جویی‌های ناشی‌از کاهش مصرف سوخت، این خودروسازان را به مشارکت در نوسازی ناوگان تشویق می‌کند.
این در حالی است که برخی خودروسازان اصلی‌ترین انگیزه برای ارائه خودرو در این طرح‌ها را قیمت پایین‌تر محصولاتی می‌دانند که به‌دست مشتریان می‌رسد.
