وضعیت ناوگان فرسوده کشور در شرایطی روزبه‌روز وخیم‌تر می‌شود که در این سال‌ها طرح‌های نوسازی برای این خودروها، یکی پس از دیگری به شکست می‌انجامند. در آخرین اقدام دولت جدید طرحی را منظور جایگزینی خودروهای سنگین فرسوده در نظر گرفته است. این در حالی است که طی یک‌سال و نیم اخیر، نوسازی این ناوگان از طریق کامیون‌های کارکرده اروپایی دنبال می‌شد؛ طرحی که چندان نتوانست مشکلات موجود بر سر راه ناوگان حل کند و بیش از آن که دست مالکان خودروهای فرسوده را بگیرد، باعث شد دلالان برای مشارکت در این طرح هجوم آورده و مشکلات موجود در اجرای آن را دوچندان کنند. گرچه آن طور که در نظر گرفته شده بود، طرح نوسازی از طریق واردات کامیون‌های کارکرده وارداتی اشکالات چندانی نداشت بلکه نظارت بر نحوه اجرای این طرح و زیرساخت‌های لازم برای آن، امکان ورود دلالان را فراهم و راه را برای متقاضیان واقعی نوسازی ناوگان دشوار کرد تا آنجاکه پای دادستانی تهران به ماجرای ترخیص این خودروها باز شد.

به گزارش «اخبار خودرو»، حالا اما بعد از گذشت چندماه از این وساطت همچنان کامیون‌های وارداتی در گمرک کشور خاک می‌خورند و بخش عمده‌ای از آن‌ها به مرحله پلاک‌گذاری و عرضه به بازار نرسیده‌اند. آن‌طورکه کارشناسان و فعالان این صنعت عنوان کرده‌اند تا زمانی که مشکلات به صورت ریشه‌ای از سر راه اجرای این طرح حذف نشود، نه واردات و نه نوسازی از طریق ساخت داخل به سرانجام نخواهد رسید.

بلاتکلیفی ارائه خدمات پس از فروش کامیون‌های وارداتی

عمده مشکل واردات کامیون‌های فرسوده که همواره از سوی کارشناسان نیز مطرح می‌شد، موضوع ارائه خدمات پس از فروش این خودروها بود؛ موضوعی که برخی خودروسازان حاضر به همکاری برای رفع آن نبودند.

خدمات پس از فروش، از اصلی‌ترین موضوعاتی بود که دادستان تهران به خودروسازان نسبت‌به حل و فصل آن اولتیماتوم داده بود. با این حال برخی خودروسازان برای ارائه این خدمات به عنوان نمایندگان اصلی بعضی برندهای اروپایی، درخواست مبالغ بیش از 300میلیون تومان کرده بودند و گفته می‌شد به ازای آن تنها روی کاغذ خدمات ارائه خواهد شد.

شنیده حاکی از آن است این مشکل همچنان بر سر راه ترخیص برخی خودروها وجود دارد. به‌گفته دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور قراردادها به‌گونه‌ای تنظیم شده که مدت زمان انجام تعهدات ازسوی واردکننده مشخص نیست.

هجوم دلالان به طرح نوسازی با سوءاستفاده از شرط اسقاط

اسقاط مدل‌های فرسوده از ابتدا به عنوان یکی دیگر از شروط مشارکت در طرح نوسازی از طریق وارداتی‌های کارکرده مطرح شد. با این حال دلالان با هجوم به سمت خرید مدل‌های اسقاطی باعث شدند برخی متقاضیان مشارکت در این طرح از چرخه حذف شده و خودرو آن‌ها به دست دلالان بیفتد.

از سوی دیگر با افزایش تقاضا برای مدل‌های فرسوده داخلی، قیمت این خودروها که از رده خارج و گاه چند سالی بدون کار باقی مانده بودند، به شدت افزایش پیدا کند.

احمد کریمی در این خصوص اعلام کرد: «درحال‌حاضر ارائه گواهی اسقاط ازسوی خریداران یکی از موانع و مشکلات موجود است که سازمان راهداری به منظور رفع این مشکل پیشنهادهایی را به هیات دولت یا نهاد ریاست جمهوری طی روزهای آینده اعلام خواهد کرد.»

دیگر موانع ترخیص وارداتی‌ها

استفاده از ارز با منشأ صادراتی، اخذ ضمانت‌نامه بانکی از واردکننده و ارزش افزوده، را می‌توان سه‌گانه دیگری از مشکلات نوسازی کامیون‌های فرسوده از طریق واردات دانست. دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیونداران کشور در خصوص این مشکلات نیز بارها اعلام کرده است این فاکتورها تنها موجب سردرگمی برخی متقاضیان اصلی شده و سد راه ترخیص کامیون‌های وارداتی خواهد بود.

با این حال اما تا امروز اقدام چندانی در خصوص تسهیل این سه بند و حل مشکلات متقاضیان انجام نشده است و تنها باعث شده است متقاضیان واردات این خودروها به سمت همکاری با شرکت‌های وارداتی و حمل‌ونقل بروند تا بتوانند از ارز صادراتی آن‌ها استفاده کنند. این در حالی است که تا امروز برخی متقاضیان این طرح شکایاتی را درخصوص نبود قراردادهای درست با واردکنندگان مطرح کرده‌اند. همچنین مواردی مانند ضمانت‌نامه بانکی نه‌تنها کمکی به خریدار نمی‌کند، بلکه تضمینی هم برای اجرای تعهدات واردکننده نخواهد بود.