به گزارش «اخبار خودرو»،صنعت خودرو با چالشهای بسیاری در سالهای اخیر مواجه بوده است. چالشهایی که گاه در سیاستگزاریهای اشتباه، نبود تفکر صنعتی مناسب، تصمیمگیری و اعمال نفوذ افراد و نهادهای مختلف ریشه دارد. ریشهیابی مشکلات و دستیابی به چشماندازی که آینده صنعت خودرو در ایران را مشخص کند، در سالهای گذشته یا انجام نشده یا بهصورت صحیحی شکل نگرفته است. اعمال نفوذ دولت و مجلس در حوزه خودرو سبب شده توسعه صنعتی در حوزه خودرو رخ ندهد. بررسی این چالشها موضوع همایشی بوده که توسط دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران برگزار شد. در همایش تخصصی «صنعت خودرو و چالشهای کارآفرینی در توسعه صنعتی ایران» به بیان ریشههای مشکلات حوزه خودرو و چرایی پیشرفت کشورهایی مانند کره و چین و... در این حوزه و درجا زدن این صنعت در ایران پرداخته شد.
اشتغالزایی 200میلیونی چینیها معادل یکچهارم درآمدهای ایران!-سیدمحمد بحرینیان، صنعتگر و پژوهشگر توسعه
این روزها صحبت از صنعت خودرو بسیار مشکل است. در درک بحث توسعه نابلد هستیم و نتوانستهایم اقدامات درستی انجام دهیم. اگر به موضوع نفت و منابع حاصل از آن نگاهی بیندازیم، میبینیم از سال ۳۷ تا این اواخر درآمد بسیاری داشتهایم، اما نتوانستهایم مانند چین که یکچهارم درآمد ما را در این مدت داشته است، شغل ایجاد کنیم. یعنی چین با ارقام بسیار کمتری از درآمدهای نفتی ما توانسته بیشاز ۲۰۰میلیون شغل ایجاد کند اما ما در تولید ۳۰میلیون شغل ناتوان هستیم. هیچگاه سواد صنعتی نداشتهایم. امروز هر کس که صبح از خواب بیدار میشود، یک ضربه به کل صنعت میزند و یک ضربه هم به صنعت خودرو. تاوان نبود سواد صنعتی و سیاستگزاری را امروز نسل جدید پس میدهند. پیشرفت صنعت زمانی انجام میشود که دولت خواستار آن باشد. ما در مرحله بدوی صنعتی هستیم. طی این سالها آمال و آرزوهایی را نوشتهایم که هیچکدام قابل اجرا شدن نیستند. بررسی قوانین صنعت خودرو در چین نشان میدهد که آنها میگویند که باید ماشینآلات صنعت خودرو را خودمان تولید کنیم. اما در ایران بیشترین هزینه برای واردات خودرو و بهویژه قطعات شده است. دولتها و مجالس ما غیر از یک دورههای مشخصی قادر به حل مشکلات کشور نبودهاند. بررسی کشورهایی مانند کرهجنوبی و تایوان و چین و... نشان میدهند تصمیمگیری نهایی باید توسط یک نهاد مشخص و مقتدر انجام دهد. در ایران میبینیم نماینده مجلس لابی میکند تا در شهری کارخانه خودروسازی ایجاد شود که اصولا صنعت لجستیک و حملونقل در آن دیده نشده است. از سوی دیگر، فناوری صنایع ما در سطح متوسط رو به پایین است و برای ارتقای فناوری در کشور تلاش و سرمایهگذاری نشده است. ۲۰۰میلیون یورو برای تولید موتور ملی سرمایه در نظر گرفته شد، اما بخش بزرگی از آن صرف پرداخت بدهی واردات سیکیدی یک مدل خودرو شد. در کشور کره، دولت و مجلس دخالتی در تصمیمگیری اقتصادی ندارند. در کشورهایی مانند چین و سنگاپور و... هم دولت دخالتی در این بخشها ندارد. نخبگان و شورای نهایی تصمیمگیران هستند که اقتصاد را میگردانند. اینکه هر کسی نظر خود را پیش ببرد، مانع پیشرفت خواهد بود. تعداد زیادی خودروسازی داریم که عملا کارایی هم ندارند، درحالیکه در کره خودروسازان محدود اما مطرح هستند. صنعت خودرو در کره در کجا قرار دارد و صنعت ما کجاست؟ برای پیشرفت همهجانبه در صنعت خودرو یا هر صنعت دیگری، نخبگان و صاحبان تجربه باید تصمیمگیر باشند. 80درصد هزینه تحقیقوتوسعه صنعت خودرو در کشورهایی مانند آلمان و چین و... توسط دولتها تامین میشود. برای پیشرفت باید همه در کنار هم قرار بگیریم. ناآگاهیهای بسیاری در تصمیمگیران وجود دارد. اولویت باید در صنعت باشد و خدمات نمیتواند کشور را پیش ببرد. ۲۶درصد مالیات را صنعت خودرو به کشور داده، اما کمترین میزان تسهیلات را صنعت خودرو دریافت کرده است. صنایع غذایی و آشامیدنی ما بیش از ۸۰درصد از یارانهها را مصرف میکنند، درحالیکه صنعت خودرو تنها ۳درصد از یارانهها را استفاده کرده است.
سراغ صنایع مختلف رفتهایم، اما در آن عمیق نشدهایم-محمدرضا نجفیمنش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعهسازی کشور
صنعت خودرو یکی از مهمترین صنایع است که میتواند به مناسبات تولیدی در کشور بسیار کمک کند. امسال نیز سال دانشبنیان است و صنعت خودرو اگر بخواهد پیشرفت داشته باشد باید ارتباط صحیحی بین دانشبنیانها و دانشگاهها برقرار کند. ما سراغ صنایع مختلف رفتهایم، اما در آن عمیق نشدهایم. یعنی ماشینآلات و دانشفنی و قالبها را وارد کردیم اما صرفا مونتاژکار بودهایم. این روند باعث شد با کوچکترین صدمهای درجا بزنیم و نتوانیم کار کنیم. مانند شرایط فعلی روسیه که با شروع جنگ، بسیاری از صنایع از حرکت ایستادند. این هم بهدلیل وابستگی بیشاز حد به خارج کشور است. در صنعت خودرو و قطعهسازی باید ابتدا این مساله را روشن کنیم که آیا توان طراحی و مواد اولیه مناسب برای تولید را داریم یا خیر؟ موضوع دیگر اینکه آیا ماشینآلات تولید را نیز در اختیار داریم؟ آیا تکنولوژی تولید را داریم و میدانیم چه میخواهیم انجام دهیم؟ اگر همه اینها را داریم، آیا امکان ساخت هم داریم یا خیر؟ پیشنهاد ما انجام اقداماتی در سال تولید دانشبنیان است. در گذشته هر کاری کرده یا نکردهایم، تمام شده است، باید بدانیم برای آینده آیا برنامهای داریم یا خیر. حدود ۳هزار قطعه در خودرو وجود دارد که برخی از آنها هایتک بوده و تولیدشان نیازمند فناوری بالا است. از بین ۱۵۰۰ قطعهساز، ۱۰۰ قطعهساز شاخص در کشور داریم که باید به سمت استفاده از دانشگاه و دانشبنیانها حرکت کرده و زمینه پیشرفت در آینده را فراهم کنند. بنابراین ابتدا باید بدانیم در کدام قسمت مشکل داریم و این لیست مشکلات را استخراج کرده و آنها را حل کنیم. اگر کاری در گذشته انجام نشده، دلیل آن این است که نخواستهایم و انجام ندادهایم. اما در آینده همگی باید پای توسعه بیاییم و همه صنایع را گسترش دهیم. با برنامهریزی صحیح میتوانیم درماندگی تکنولوژیکی راکه گرفتار آن هستیم نیز درمان کنیم. دخالت دولت در صنعت خودرو آفت است، میخواهیم قانون تجارت در خودروسازیها رعایت شود.
شمارش معکوس 10ساله برای ورشکستگی کامل صنعت خودرو!-امیرحسن کاکایی، دانشیار دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت
همه از صنعت خودرو ناراضی هستند؛ خریدار ناراضی است، قطعهساز و قانونگذار و... همه ناراضی هستند. اما صنعت به این بزرگی که بیش از ۱۲۰۰ قطعهساز فعال با آن در ارتباط هستند و اشتغال بالایی هم ایجاد کرده است، نمیتوانیم کنار بگذاریم. خودروسازی اکسیر صنعت کلی کشور است؛ یعنی نتیجه ۵۰صنعت مختلف در کشور است. در دهههای اخیر نگاه جهانیسازی مطرح شد، اما با اتفاق روسیه و اوکراین شک نکنید ترمز جهانیسازی کشیده خواهد شد. در دهههای مختلف میلادی شاهد تغییرات گستردهای در صنعت خودرو بودهایم. در دهه۸۰ بحث کیفیت و کاهش مصرف سوخت را داشتیم و طی دهههای بعد شاهد تغییرات دیگری بودیم و در دهه جاری شاهد اَبرادغامها و ظهور چینیها در حوزه خودرو بودهایم. در ایران ۶۸ خودروساز و ۱۵ خط رنگ داریم. در شرایطی که در کره یک شرکت خودروساز با ۱۴ برند مختلف وجود دارد. با ابرادغامهایی که وجود دارد میتوان گفت صنعت خودرو در جهان انحصاری است. چه کسی گفته صنعت خودرو رقابتی است؟ خودروسازی، صنعت بزرگان است و شرکتهای بزرگ در آن هستند. چند شرکت وجود دارند که با برندهای مختلف صنعت خودرو جهان را کنترل میکنند. اما میبینیم در ایران ورقساز بیشتر از قطعهساز سود میکند و قطعهساز بیشتر از خودروساز. در حالی که در دنیا برعکس است. درحالحاضر شرکتهای تییر۱ صاحب تکنولوژی بوده و آنها هستند که صنعت خودرو را رشد میدهند. در دنیا رقابت کُشنده است و باید برای رقابت تولید افزایش پیدا کند. تولید زیر یکمیلیون دستگاه برای یک پلتفرم اصلا معنی ندارد. با این شرایط چگونه میخواهیم در مورد نوآوری صحبت کنیم. شیوه استفاده از خودرو و شرایط تولید خودرو در جهان تغییر خواهد کرد. طی ۱۰ سال آینده با این شرایط قطعا صنعت خودرو کشور ورشکست خواهد شد و تولید کشورهای دیگر به سمت ایران هجوم خواهد آورد. عدهای نیز بهجای آنکه به دنبال وارد کردن خط تولید پیشرفته و فناوری به کشور باشند، مدام صحبت از واردات خودرو میکنند. بررسی عملکرد و برنامههای کرهجنوبی در حوزه خودرو نشان میدهد ۲۵سال ممنوعیت واردات خودرو بهمنظور حمایت از صنعت خودرو داشتهاند. بسیاری از شرکتهای خودروساز در کرهجنوبی ورشکست شدند اما از دل آن هیوندای بیرون آمد. در کره، صنعت خودرو انحصاری بوده اما بازار آزاد است. در ایران اما صدها پروانه بهرهبرداری در حوزه خودرو صادر شده است.