به گزارش «اخبار خودرو»،برای بسیاری از کسانی که دراندیشه تامین انرژی از طریق فعالیت سیستم‌های خورشیدی هستند استفاده از باتری خودرو به‌عنوان ذخیره‌ساز انرژی نخستین گزینه به‌شمار می‌رود. درک دلیل این انتخاب نیز چندان سخت نیست و قیمت پایین‌تر این دسته باتری‌ها نسبت به‌باتری‌های مخصوص ذخیره انرژی خورشیدی (سولار) و دسترسی آسان به‌آن که از تنوع برند نیز برخوردار است می‌تواند برای هر مصرف‌کننده‌ای جذاب باشد و این درحالی است که از دید بسیاری از فعالان این حوزه، استفاده از باتری سولار تنها یک حقه تبلیغاتی از سوی تولیدکنندگان یا فروشندگان با هدف خالی کردن جیب مشتریان است و هیچ سود و مزیت دیگری ندارد.
در این مطلب قصد داریم درستی یا نادرستی این مساله را بررسی کنیم و برای این کار باید به‌تفاوت ماهیت باتری‌های خودرویی یا استارتری و باتری‌های ذخیره‌ساز (Storage) یا deep cycle گریزی بزنیم. مهم‌ترین وظیفه باتری‌های خودرویی یا استارتری همان‌طور که از نامشان پیداست، استارت‌زنی خودرو است و این فرآیند به‌تحویل جریان بسیار بالا در زمان بسیار کم نیاز دارد. درواقع ما درهمان یکی-دو ثانیه استارت‌زنی چند برابر ظرفیت نامی باتری از آن جریان‌کشی می‌کنیم و درمدت بسیار کم شوک بسیار زیادی به باتری وارد می‌کنیم. باتری‌های استارتری نیز به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند در مدت‌زمان بسیار کم توان مورد نیاز برای راه‌اندازی موتور خودرو را تامین کنند. در این حالت عمق تخلیه انرژی باتری کم بوده و پس از روشن شدن موتور، دینام شروع به‌شارژ باتری کرده و انرژی تخلیه‌شده را سریعا به‌باتری برمی‌گرداند. درحالت عادی هیچگاه باتری بیش از 20 درصد تخلیه نمی‌شود (غیر از نقص فنی در دینام خودرو و نقص در خود باتری) و اگر درشرایطی به‌صورت عمیق دشارژ شوند، به‌صفحات داخل باتری آسیب جدی رسیده و عمر آن به‌شدت کاهش می‌یابد.
صفحات سربی در این باتری‌ها دارای شبکه سربی نازک و ظریف بوده و مواد فعال آن نیز دارای ترکیباتی برای افزایش قابلیت استارت‌زنی (high CCA) است. همچنین الکترولیت این نوع باتری‌ها عموما به‌صورت مایع است. به‌همین دلیل اصطلاحا به آن‌ها باتری‌های Flooded گفته می‌شود.
در سمت دیگر، باتری‌های ذخیره‌ساز یا storage قرار دارند و اگرچه دارای تنوع بالایی از نظر ساختار و محل مصرف هستند، در قسمت‌های اساسی با یکدیگر تشابهاتی دارند. این باتری‌ها اساسا برای ذخیره‌سازی مقدار بیشتری انرژی و تحویل آن در مدت‌زمان طولانی‌تر نسبت به‌باتری‌های خودرویی طراحی شده‌اند و می‌توان آن‌ها را تا عمق‌های بالا دشارژ یا تخلیه کرد؛ بدون این‌که آسیب زیادی به‌باتری وارد شود. این باتری‌ها دارای صفحات سربی با شبکه ضخیم‌تر و سنگین‌تر هستند تا بتوانند در برابر خوردگی ناشی از تغییرات چگالی اسید در الکترولیت مقاومت بیشتری داشته باشند. همچنین خمیر صفحات نیز از نظر آلیاژ اکسید سرب و مواد اکتیو تفاوت‌هایی با نوع استارتری دارند که بتوانند جوابگوی تخلیه کامل باتری با حفظ ولتاژ کاری آن باشند. الکترولیت این نوع باتری‌ها معمولا در بستر جداکننده‌های AGM یا به‌صورت ژل هستند.
درکل باتری‌های استارتری خودرویی می‌توانند درزمان کوتاه توان بالایی ارائه دهند؛ اما باتری‌های ذخیره‌ساز با سرعت پایین‌تر و به‌مدت طولانی‌تر انرژی را آزاد می‌کنند.
از مجموع مطالب فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت که اگرچه به‌ظاهر می‌توان از باتری‌های خودرویی برای مصارف ذخیره‌سازی مانند استفاده در سیستم‌های خورشیدی بهره برد، اما این باتری‌ها علاوه‌بر تحویل کوتاه‌مدت انرژی به‌شما بسیار زودتر از آنچه تصور می‌کنید از کار خواهند افتاد و به‌دلیل عدم‌استفاده روی خودرو، تولیدکنندگان نیز خدماتی بابت گارانتی ارائه نداده و این امر هزینه مجددی را به‌شما تحمیل خواهد کرد. بنابراین بهتر است نظرتان را عوض کرده و برای مصارف ذخیره‌سازی از باتری‌های مخصوص آن استفاده کنید.
نویسنده:مصطفی یرنگ
