مدیران و تصمیم‌سازان در دولت سیزدهم دقیقا جای پای مسئولان وزارت صمت در دولت قبل گذاشته‌اند. در این خصوص، اکثر کارشناسان صنعت و بازار خودرو معتقدند؛ فرصت‌سوزی‌های پیاپی در صنعت خودرو کشور شرایط پیچیده‌ای را به وجود آورده است، هرچند متقاضیان همچنان بر این باورند که مسئولان درخصوص واردات خودرو به کشور رویه متفاوتی به نسبت پنج سال گذشته در پیش خواهند گرفت. با این‌حال، نمایندگان مجلس هشدار می‌دهند تعلل و عدم‌توجه به گلایه‌های به‌وجودآمده از سوی دولت می‌تواند بر اعتماد متقاضیان تاثیر منفی داشته باشد.
جلال رشیدی‌کوچی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور در مجلس، با اشاره به توقعات به‌وجودآمده از سوی متقاضیان خرید محصولات خودروسازان داخلی و خارجی در بازار خودرو به «دنیای‌خودرو» گفت: «خودروهایی که از اسفندماه سال گذشته به کشور رسیده‌اند هنوز بنا به دلایل متعدد، ازجمله عدم صدور مجوزهای لازم از سوی سازمان استاندارد فرصت ورود به کشور را پیدا نکرده‌اند. اگر سنگ‌اندازی‌هایی که دیدیم اتفاق نمی‌افتاد، اول شهریور بازار باید شاهد ورود خودروهای وارداتی بود.»
وی با بیان این‌که متقاضیان خودروهای خارجی از رونمایی‌بازی‌ها خسته شده‌اند، افزود: «برخی مسئولان دولتی مشکل ارز را همچنان اصلی‌ترین مساله درباره این موضوع می‌دانند. هرچند این مساله همچنان به قوت خود باقی است و شاید اصلی‌ترین مانع در راه ورود ممتد و مستمر این خودروها به شمار آید، اما حداقل درخصوص خودروهای واردشده صدق نمی‌کند. چراکه این محموله‌ها ابتدا تامین ارز شده و سپس خریداری و وارد انبارهای گمرک کشور شده است.»
دولت درخصوص رفع ممنوعیت واردات خودرو این قول را داد که تا پایان فصل بهار ۲۰۰هزار دستگاه خودرو در بازارهای کشور عرضه خواهد شد، در این مدت چه دستورالعمل‌هایی در جهت تحقق با تاخیرِ این وعده از سوی مسئولان امر ارائه شده است؟
طی مدت‌زمانی که از مطرح شدن وعده واردات و عرضه ۲۰۰هزار دستگاهی گذشته، تنها خبرها درحد ترخیص، ثبت‌سفارش و رونمایی بوده است. به زبان ساده اما تلخ غیر از وعده‌ها اتفاق خاصی رخ نداده است. هر از چند گاه با یک خبر سعی می‌کنند موضوع را داغ نگه دارند و خریداران را برای توقف و عدم ورود تقاضا به بازار به صبر دعوت کنند. در واقع، شرایط شبیه دو سه ماه آخر سال گذشته است که وزیر سابق صمت برای آرام نگه داشتن فضا و جلوگیری و متوقف کردن موج جدید افزایش قیمت‌ها، تلاش می‌کرد به گفتاردرمانی رو بیاورد. اگر نگاهی به جو عمومی اواخر سال گذشته داشته باشیم، صرفا تبلیغات برای ورود خودروهای وارداتی بود که تا حدی مانع از هجوم سیل تقاضا به بازار شده بود. این گفتاردرمانی‌ها به نحوی افکار عمومی را به خود جلب کرده بود که عرضه ۱۲۰۰ دستگاه خودرو وارداتی آن هم از نوع غیرچینی را باور کرده بود. با این‌حال، هنوز بازار چشم‌انتظار ورود این خودروها مانده است.
رکود در بازار خودرو ازسوی کارشناسان بازار خودرو به نوعی از سیاست‌های مهندسی‌شده برای کاهش و مدیریت تقاضا در بازار معرفی می‌شود. به نظر شما فنر متراکم تقاضا در چه صورت به حالت عادی باز خواهد گشت؟
در این شرایط، خرید و فروش قفل شده است و بازار در وضعیتی بی‌سابقه به سر می‌برد. این در حالی است که حتی در بدترین شرایط هم موردی مشابه وضعیت امروز در خاطره بازار وجود ندارد. همیشه گرمای تابستان با داغ شدن بازار خرید و فروش همراه بود، اما به نیمه مردادماه رسیدیم و بازار خودرو رونق سال‌های گذشته را به خود ندیده است. صاحبان سرمایه در این بازار البته به حرکت‌های اقتصادی دولت چشم دوخته‌اند و منتظر جهش در این بازار هستند. واکنش‌ها به اخبار که عمدتا به انصراف‌ها و آگهی‌های فروش خلاصه می‌شود، نشان‌دهنده آن است که مهندسی بازار برای فعالان این حوزه جواب نداده است. هرچند این رکود شکل‌گرفته جای سوال دارد، اما گویا بازار فعلا به این شرایط عادت کرده است. وضعیت امروز نتیجه باور به مسئولان درخصوص واردات و دستاوردهای آن است.
بازار خودرو نه‌تنها در پایان سال گذشته شاهد رونق همیشگی نبود، بلکه پس از شروع سال جاری نیز همچنان در خواب زمستانه ماند و تابستان را برای فعالان بازار سرد و بی‌رونق کرد. برای بازگشت رونق به بازار خودرو چه اقداماتی را موثر می‌دانید؟
ترجیح دولتمردان حضور کمتر متقاضیان در بازار است. بر همین اساس، با تبلیغات گسترده برای واردات، به ایجاد فضای متزلزل در بازار دامن زده شد تا حضور سرمایه‌گذاران خرد کمرنگ شود. در آن هنگام، بازار را با گفتاردرمانی درخصوص واردات صفر و کارکرده به رکود کشاندند. درنتیجه بسیاری از مردم با سودای خرید خودر ارزان خارجی از ورود به بازار خودداری کردند. از یک‌سو، تبلیغ وسیعی علیه داخلی‌ها شکل گرفت و از سوی دیگر، به قدری درباره واردات بزرگ‌نمایی شد که حالا همه انتظار معجزه دارند. اما تا به امروز خبری از معجزه و ارزانی نبوده است. درعین‌حال، در این فقره، یعنی خودرو ارزان و عقب‌نشینی قیمت‌ها، مردم مسئولان مربوطه را باور کرده‌اند یا این‌که دوست دارند فردای بازار به‌گونه‌ای باشد که آن‌ها می‌گویند.
طی مدت اعلام آزادسازی واردات خودرو تنها برخی برندهای چینی موفق به حضور در بازار شدند. اما برخی مقامات کشور از واردات محصولات خودروسازان بزرگ جهانی خبر داده‌اند. هرچند این محصولات تاکنون شماره‌گذاری و تحویل متقاضیان نشده‌اند. به نظر شما چه زمانی شاهد عرضه محصولات خودروسازان غیرچینی در بازار کشور خواهیم بود؟
همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد، هنوز جز صدور مجوز استاندارد برای برخی خودروهای وارداتی اتفاق دیگری رخ نداده است. متاسفانه زمان زیادی از دست رفت، اما همچنان وقت برای پرداختن و به سرانجام رساندن تنها راهکار تنظیم بازار یعنی عرضه خودروهای وارداتی وجود دارد. اگر متولیان واردات خودرو واقعا به صحت ادعای خود ایمان دارند، باید بدانند زمان زیادی باقی نمانده است. این زمان در حکم شمشیر دو دم عمل می کند؛ اگر موفق به این کار شوند، بند بدگمانی را قطع کرده‌اند و بار دیگر اعتماد مردم را به خود جلب می‌کنند و در غیر این صورت، آخرین رشته‌های اعتماد مشتریان از هم گسسته خواهد شد. آن وقت بازار می‌ماند و خریداران ناکام، سردرگم و بی‌اعتماد که دیگر هیچ حرفی را باور نخواهند کرد. متولیان بحث واردات باید بدانند گفتاردرمانی، رونمایی‌بازی و خبردرمانی حد و حدودی دارد.
۱۳:۴۰ - ۱۴۰۲/۰۵/۱۸
