وانت‌ها در بازار کشور سهم بالایی از تولید در صنعت و همچنین سهم چشمگیری از تقاضا در بازار را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که در سنوات گذشته و هم‌راستا با افزایش قیمت خودروها به‌ویژه باری‌های سنگین و کاهش قدرت خرید مردم، تقاضا برای مدل‌های سبک‌تر ازجمله وانت‌ها افزایش یافت؛ خودروهایی که هم نیازهای شهری را برآورده می‌کنند و هم در برخی مسیرهای بین شهری امکان تردد دارند؛ خودروهایی به‌رغم کامپکت بودن اما نیمی از اقبال خود را مرهون امکان تغییر به برخی کاربری‌ها هستند. این موضوعات دست در دست هم داده است تا براساس آمارهای ارائه‌شده، این خودروها بیشترین سهم از تولید را در ماه‌های اخیر به خود اختصاص دهند و حالا در تازه‌ترین اخبار منتشرشده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، بیشترین افزایش تولید در میان تجاری‌ها نیز در هفت‌ماه سال جاری، در اختیار وانت‌ها قرار دارد.
رشد تقاضای وانت‌ها در پی افزایش قیمت و کمبود کار تجاری‌های سنگین
در سال‌های اخیر که نرخ ارز، رشد چشمگیری را پیدا کرد و بیشترین تاثیر را بر صنایع داخلی کشور گذاشت، صنعت خودروهای تجاری نیز با بالاترین نرخ قیمتی خود همراه شد و همین موضوع باعث شد تا این خودروها از دسترسی بسیاری از متقاضیان خودروهای تجاری خارج شود. از سوی دیگر، کوچک‌شدن بازار کار برای خودروهای سنگین و کاهش حجم واردات و صادرات، باعث شده است تقاضا برای این خودروها با افت مواجه شود. از دیگر سو اما توسعه خرید و فروش آنلاین و افزایش تعداد شرکت‌های نیازمند به ناوگان باری، تقاضا برای خودروهای باری سبک را افزایش داد و باعث شد تا تقاضا و در پی آن تولید وانت‌ها افزایش یابد.
سن فرسودگی انواع خودرو وانت بار
شاخص فرسودگی انواع خودرو وانت‌بار در دو دسته بنزینی/پایه‌گازسوز و دوگانه‌سوز/دیزلی، طبق قانون مصوب سال ۱۴۰۰، به ترتیب ۱۴ و ۱۳سال است و هر یک از این خودروها باید هر چهارماه یک‌بار به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند. این در حالی است که سهم بسزایی از خودروهای فرسوده ناوگان تجاری کشور، مربوط به وانت‌هاست. یعنی براساس آمارهایی که در سال‌های اخیر منتشر شده است، درحال‌حاضر بیش از ۵۰۰هزار دستگاه از انواع وانت‌ها در کشور تردد دارند که از سن فرسودگی عبور کرده‌اند.
همان‌طور که تولید و تقاضا برای این خودروها با رشد همراه بوده، تعداد مدل‌های فرسوده آن‌ها نیز افزایش یافته، این در حالی است که وانت‌های جدید در سال‌های اخیر به سبد محصولات بسیاری از خودروسازان اضافه شده‌اند و امکان تامین نیاز داخل در این بخش افزایش یافته است. اما عمده این وانت‌ها که دوکابین هستند، قیمت‌های بسیار بالایی داشته و بیشترشان جز در دو، سه مورد مانند زامیاد کارون (با توان حمل بار مجاز ۱۶۲۰ کیلو) و آمیکو آسنا (با توان حمل بار مجاز ۱۲۵۰ کیلو) توان حمل چندان بالایی ندارند.
افزایش قیمت وانت‌ها با تجهیز ات
در تولید اکثر وانت‌بارهای کشور به‌ویژه مدل‌های ارزان و پرطرفدارتر، برخلاف بسیاری از خودروهای تجاری، همچنان از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌شود و تولیدکنندگان بر این باورند که از استفاده از فناوری‌های روز و حتی تغییرات در ظاهر برخی از آن‌ها، باعث افزایش قیمت نهایی این خودروها خواهد شد و استقبال از این خودروها را کاهش می‌دهد.
در شرایطی که این محصولات به‌عنوان خودروهای کار شناخته می‌شوند، بسیاری از متقاضیان این خودروها درحال‌حاضر به دنبال مدل‌هایی هستند که بتوانند راحتی و ایمنی بیشتری را برای سرنشینان به وجود بیاورند. این تفاوت‌نظر بین تولیدکنندگان و جمعی از متقاضیان، باعث شده است وانت‌ها در دو سطح متفاوت در کشور تولید شوند؛ وانت‌هایی که کمترین آپشن را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهند اما ارزان‌تر هستند و وانت‌هایی که آپشن‌های بیشتری دارند و درعین‌حال به دلیل قیمت‌های بالاتر از سبد خرید بسیاری از متقاضیان حذف می‌شوند.
بیشترین افزایش و سهم تولید؛ در اختیار وانت‌ها
براساس آمارهایی که هرماهه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر می‌شود، در نیمه نخست سال جاری تولید انواع وانت‌ها در کشور به ۷۶هزار و ۳۲ دستگاه رسید که در مقایسه با تولید ۵۲هزار و ۸۲ دستگاهی مدت مشابه سال ۱۴۰۱، رشد ۴۶ درصدی را به ثبت رسانده است. بررسی آمارهای ماهانه این خودروها نیز نشان‌دهنده سیر صعودی تولید وانت‌هاست.
ازجمله آن‌که در شهریور ماه سال جاری تولید این خودروها از ۱۱هزار و ۴۲۴ دستگاه در ماه مشابه سال گذشته به ۱۴هزار و ۱۵ دستگاه رسید. همچنین تازه‌ترین آمارها نیز نشان از آن دارد که در هفت ماه سال جاری نیز، بیشترین رشد تولید نسبت به سال گذشته مربوط به بخش‌وانت‌ها بوده و با ۴۷درصد به ثبت رسیده است؛ به‌طوری‌که ۹۱ هزار خودرو وانت در ۷ ماهه نخست سال تولید شده است.
