با لامپ تست می توان ولتاژ ورودی به دینام از سمت کامپیوتر خودرو (ECU) را بررسی کرد و سپس ولتاژ مسیر دینام به باتری را در دو حالت خودروی خاموش و روشن مقایسه کرد. اگر نور لامپ تست پس از روشن کردن خودرو بیشتر شد یا نور چراغ های جلو نسبت به وقتی که خودرو خاموش بود شدت بیشتری داشت، یعنی دینام سالم است. با این وجود که استفاده از لامپ تست نسبت به مشاهده چراغ های جلو روشی تخصصی تر است، اما هیچکدام از این روش ها برای ارزیابی دقیق وضعیت دینام مناسب نیستند. استفاده از مولتی متر می تواند نتایج دقیق تری از وضعیت دینام را در اختیار شما بگذارد.
تست دینام با لامپ
استفاده از لامپ برای بررسی عملکرد دینام خودرو، یک روش سریع و در دسترس است که نیازی به تخصص ندارد. این تست به دو روش انجام می شود: اول تست دینام با لامپ تست و دوم مشاهده شدت روشنایی چراغ های جلوی خودرو. در ادامه مراحل انجام این روش ها را بیان کرده ایم.
تست دینام خودرو با لامپ تست
استفاده از لامپ تست برای بررسی سلامت دینام خودرو یک روش تست دینام است که تخصصی تر از بررسی شدت روشنایی چراغ های خودرو است. برای انجام این تست به یک لامپ تست مخصوص نیاز دارید. لامپ های تستی که در خودرو استفاده می شوند، دو نوع دارند. نوع اول دارای یک گیره و یک سیم برای دریافت ولتاژ مثبت است؛ این نوع معمولا برای تست رایج تر است. نوع دوم دارای 2 سیم مجزا برای دریافت جریان مثبت و منفی است تا بتواند لامپ را روشن کند.
مراحل انجام تست:
1. خودرو را در محلی ایمن پارک کرده و سپس خاموش کنید.
2. سیگنال ورودی به دینام را بررسی کنید:
- فیشی که داخل سوکت دینام است را جدا کنید.
- گیره لامپ تست را به قطب منفی باتری یا به محلی از بدنه خودرو که رنگ ندارد وصل کنید.
- سوییچ خودرو را تا مرحله ON (قبل از این که استارت بخورد) باز کنید.
- نوک سیم لامپ تست را هر بار به یکی از پین های داخل سوکت وصل کنید.
- با وصل کردن نوک سیم یا پروب لامپ تست به هر کدام از این پین ها، لامپ باید روشن شود. اگر لامپ روشن نشد یعنی سیگنالی به دینام نمی رسد و مشکلی در این مدار وجود دارد.
3. ولتاژ خروجی دینام را بررسی کنید:
- سوییچ را ببندید تا خودرو خاموش شود.
- اگر خودرو مدت زمان طولانی روشن بوده است صبر کنید تا موتور آن خنک شود.
- سیم لامپ تست را به ترمینال خروجی اصلی دینام متصل کنید. ترمینال خروجی دینام را می توانید با استفاده از سیم ضخیمی که به دینام متصل شده است پیدا کنید.
- گیره لامپ را روی قطب منفی باتری یا قسمتی از بدنه که رنگ ندارد وصل کنید. لامپ باید روشن شود. روشن شدن لامپ نشانه متصل بودن باتری به دینام است.
- سپس خودرو را روشن کنید. با روشن شدن خودرو دینام شروع به فعالیت می کند. در حالت عادی ولتاژ خروجی دینام هنگام فعالیت از ولتاژ باتری بیشتر است؛ بنابراین لامپ باید نسبت به وقتی که خودرو خاموش بود، با شدت بیشتری روشن شود.
اگر هنگام تست خروجی دینام به سمت باتری پس از روشن کردن خودرو نور لامپ تست بیشتر نشد، یعنی دینام ضعیف است و به درستی کار نمی کند. همچنین لامپ تست باید هنگام بررسی پین های ورودی به دینام روشن شود. روشن نشدن لامپ تست با هر یک از این پین ها نشان دهنده این است که سیگنال کنترل به دینام نمی رسد.
تست دینام با لامپ های جلوی خودرو
بررسی چراغ های جلوی خودرو نسبت به روش قبلی ساده تر است و حتی به لامپ تست هم نیاز ندارد. البته این روش یک ارزیابی اولیه از عملکرد دینام در اختیار شما قرار می دهد. برای سادگی تشخیص شدت نور چراغ های جلوی خودرو، تست را در شب یا محیطی تاریک مانند پارکینگ انجام دهید.
مراحل انجام تست:
1. خودرو را در محل مناسبی پارک کنید.
2. خودرو را خاموش کنید.
3. چراغ های جلوی خودرو را روشن کنید. در این حالت باتری برق مورد نیاز برای روشن شدن چراغ ها را فراهم می کند.
4. شدت نور چراغ های جلو را بررسی کنید.
5. پس از آن خودرو را روشن کنید.
6. شدت نور چراغ ها را هنگامی که خودرو روشن است مشاهده کنید.
با توجه به این که ولتاژ تولید شده توسط دینام حدود 1 تا 2 ولت از ولتاژ باتری بیشتر است، چراغ های جلو هنگامی که خودرو روشن است باید پرنور تر باشند. اگر تغییری در شدت روشنایی چراغ های جلوی خودرو مشاهده نکردید، ممکن است دینام ضعیف شده باشد. برای اطمینان از سلامت دینام باید تست های تخصصی تر انجام شوند.
نکته مهم در تست دینام با چراغ های جلوی خودرو: اعتقاد اشتباهی که در رابطه با این روش تست وجود دارد، این است که با افزایش دور موتور (مثلا به 1500 تا 2000) نور چراغ های جلو بیشتر می شود. این تصور اشتباه است چون دینام قطعه ای به نام آفتامات یا رگولاتور دارد که ولتاژ خروجی دینام را کنترل می کند. اگر با افزایش دور موتور شدت نور چراغ ها تغییر زیادی کرد، یعنی این که آفتامات دینام خراب است و باید تعویض شود.
آیا تست دینام ماشین با لامپ روش مناسبی است؟
تست سلامت دینام با استفاده از لامپ تست یا چراغ های جلوی خودرو، روش های دقیقی نیستند و تنها یک ارزیابی کیفی از وضعیت دینام ارائه می دهند. این ارزیابی می تواند با خطای شخص آزمایشگر هم تحت تاثیر قرار بگیرد. همچنین با استفاده از این روش نمی توان فهمید ولتاژ تولید شده دقیقا چقدر است و با محدوده استاندارد فاصله دارد یا خیر. اگر لوازم پرمصرف مثل کولر و سیستم صوتی در خودرو روشن باشند، دقت این تست به شدت کاهش پیدا می کند.
خرابی دینام ممکن است به علت مشکل در اجزای داخلی مثل دیودها، زغال ها یا رگولاتور ولتاژ باشد. این روش شاید بتواند مشخص کند که دینام ضعیف یا خراب است؛ اما توانایی تشخیص این که کدام بخش از دینام دچار مشکل شده است را ندارد. حتی در خودروهای جدید که سیستم های کنترل الکترونیکی پیچیده ای دارند، این تست ممکن است قابل اجرا نباشد. بنابراین ما تست دینام با استفاده از لامپ را تنها برای بررسی های کلی و با دقت پایین توصیه می کنیم.
اگر به دنبال روش های تست دقیق تری هستید، تست دینام با استفاده از مولتی متر برای اندازه گیری ولتاژ خروجی دینام توصیه می شود. از مولتی متر در حالت هایی مثل خاموش بودن خودرو، روشن بودن آن و دور موتورهای مختلف برای تست ولتاژ خروجی دینام استفاده می شود.
