رونمایی از نیسان زامیاد EX در بیست‌ودومین نمایشگاه خودرو شیراز، نوید تحولی در نگاه به‌وانت‌های باری کلاسیک ایرانی را می‌دهد؛ محصولی با فناوری‌های تازه، ایمنی ارتقایافته و امید به بازسازی جایگاه زامیاد در بازار داخلی. این تحول را می‌توان نقطه عطفی در تغییر و به‌روزرسانی محصولات پرتیراژ معرفی کرد. شاید زامیاد بتواند عامل رقابت برای ارتقای ایمنی و مصرف سوخت در میان خودروسازان باشد، مساله‌ای که باید توسط بخش سیاستگزار صنعتی به‌عنوان طرح مشوق میان خودروسازان دنبال شود.
تلاش برای بقای نوستالژی
برای بسیاری از فعالان حوزه حمل‌ونقل سبک و خودروهای باری، نام زامیاد و وانت نیسان آبی یادآور دهه‌ها خدمت در جاده‌ها، شهرها و روستاهای ایران است. وانت نیسان که در قالب‌های گوناگون بنزینی، دوگانه‌سوز و دیزلی تولید شده، با وجود عمر بالای پلت‌فرم و انتقادهایی که به ایمنی، طراحی و مصرف سوخت آن وارد بوده، همچنان یکی از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین محصولات این کلاس محسوب می‌شود. اکنون شرکت زامیاد با معرفی مدل تازه EX، تلاش دارد این برند قدیمی را وارد مرحله‌ای جدید کند؛ مرحله‌ای که در آن، ایمنی و فناوری جایگزین سادگی صرف و تولید انبوه بی‌تغییر گذشته می‌شود.
زامیاد EX که در نمایشگاه خودرو شیراز به‌نمایش درآمد، نشان‌دهنده تلاشی برای پاسخ به نیازهای بازار امروز است؛ بازاری که دیگر به هر قیمتی تن به کمبود ایمنی، طراحی قدیمی و فناوری‌های غایب نمی‌دهد.
طراحی؛ نوسازی بر پایه هویت آشنا
برخلاف انتظار برای یک تحول کامل، زامیاد تصمیم گرفته است طراحی سنتی وانت نیسان را حفظ کرده و با تغییراتی محدود اما هوشمند، ضمن پاس کردن استانداردهای جدید، راحتی سرنشینان را هم ارتقا دهد. فاصله محوری این خودرو حدود ۱۶ سانتی‌متر افزایش یافته که به شکل محسوسی فضای کابین را گسترش داده و ثبات حرکتی خودرو را بهبود بخشیده است. طراحی سپر جلو بازطراحی شده و چراغ‌های دی‌لایت LED اکنون به‌داخل کاسه‌چراغ‌های اصلی رفته‌اند. رنگ بدنه نیز که با پوشش ضدزنگ برای اتاق بار همراه شده، بعد از گذشت سال‌های طولانی از آبی به‌خاکستری تغییر کرده و جلوه‌ای صنعتی و مقاوم‌تر به‌خودرو بخشیده و حس کهنگی وانت‌های پیشین زامیاد را تا حد زیادی از بین برده است. علاوه‌بر این موارد، جایگاه کپسول گاز نیز تغییر کرده تا حجم فضای بار بیشتر شود.
فضای داخلی کابین با هدف افزایش ارگونومی و راحتی بازنگری شده است. صندلی‌های راننده و سرنشین قابلیت تنظیم چهارجهته دارند و طراحی جدید کنسول میانی، داشبورد، رودری‌ها و محل قرارگیری تاخوگراف باعث شده تا تجربه رانندگی برای کاربران حرفه‌ای کاربردی‌تر شود. به‌طور کلی، زامیاد EX ضمن حفظ ساختار سنتی خود، با اصلاحات حساب‌شده در بدنه، ابعاد و کابین، پاسخی هوشمندانه به نیازهای بازار داده است.
ایمنی؛ عبور از گذشته
یکی از مهم‌ترین تحولات زامیاد EX در حوزه‌ای است که سال‌ها مورد انتقاد بوده است؛ ایمنی. برخلاف گذشته که وانت‌های زامیاد به دلیل فقدان تجهیزات ایمنی در مرکز توجه منفی کارشناسان قرار داشتند، مدل EX گام‌های ملموسی در این زمینه برداشته است. این وانت علاوه‌بر ترمز ضدقفل (ABS) و سامانه توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD)، اکنون به‌سامانه کنترل پایداری الکترونیکی (ESC) و سیستم کنترل کشش مجهز است. این مجموعه به‌صورت هماهنگ، باعث افزایش پایداری در پیچ‌ها و مسیرهای لغزنده شده و از بروز بسیاری از تصادف‌های رایج جلوگیری می‌کند.
همچنین برای نخستین‌بار در این رده از خودروهای تجاری، زامیاد EX از امکانات سامانه هشدار برخورد از جلو، ترمز اضطراری خودکار و هشدار خروج از خط بهره می‌برد. وجود این تجهیزات به‌ویژه برای رانندگانی که مسافت‌های طولانی یا جاده‌های پرتردد را طی می‌کنند، می‌تواند سطحی تازه از ایمنی را به‌همراه آورد.
این موارد در کنار سیستم هشدار نبستن کمربند ایمنی، تنظیم ارتفاع چراغ‌های جلو، سیستم روشنایی اضطراری، سامانه جلوگیری از عقب رفتن در شیب و قفل ضدسرقت ایموبلایزر احیای قابل قبولی را برای یک محصول قدیمی رقم زده‌اند و سبب شدند زامیاد EX بتواند استانداردهای الزامی ۸۵ گانه را پشتیبانی کند.
اصلاح پیشرانه برای کاهش مصرف سوخت
زامیاد EX در بخش فنی نیز با حفظ زیرساخت‌های قابل اعتماد گذشته، دست به بهینه‌سازی‌های موثری زده است. این خودرو به‌پیشرانه ۲.۴ لیتری 4 سیلندر M24 پلاس مجهز است که در نسخه بنزینی، قدرتی معادل ۹۴ اسب‌بخار و گشتاوری برابر با ۱۸۷ نیوتون‌متر تولید می‌کند.
مدل دوگانه‌سوز نیز با قدرت ۸۰ اسب‌بخار و گشتاور ۱۶۰ نیوتون‌متر عرضه می‌شود؛ ناگفته نماند که احتمالا از این به‌بعد نیسان زامیاد صرفا در نسخه گازسوز عرضه شود. این ارقام اگرچه نسبت به‌پیشرانه‌های مدرن چندان چشمگیر نیستند، اما برای خودروهای حمل بار سبک با ساختار سنتی و مصرف سوخت بهینه، همچنان منطقی و اقتصادی به‌شمار می‌روند. استاندارد آلایندگی این پیشرانه یورو ۵ است و بهبود فرآیند احتراق تاحدودی به‌مدیریت مصرف سوخت کمک کرده است.
سیستم انتقال قدرت این وانت شامل گیربکس 5 سرعته دستی و کلاچ هیدرولیکی تقویت‌شده است که عملکردی روان و مقاوم در برابر بارهای سنگین ارائه می‌دهد. تعلیق جلو از نوع جناغی دوبل با میله پیچشی و کمک‌فنر هیدرولیکی است و در محور عقب نیز فنر شمش با اکسل صلب به‌کار گرفته شده تا استحکام لازم برای حمل بار تا دو تُن تامین شود. استفاده از ترمز دیسکی در جلو و کاسه‌ای در عقب با پشتیبانی از سامانه‌های الکترونیکی جدید، عملکرد ایمن‌تری را در توقف‌های ناگهانی فراهم می‌کند. تایرهای جدید رادیال و شاسی تقویت‌شده نیز از دیگر ویژگی‌هایی هستند که توانایی پیمایش در جاده‌های شهری، روستایی و صنعتی را تضمین می‌کنند.
اگرچه زامیاد EX از پیشرانه‌های توربوشارژ یا سیستم‌های هیبریدی بی‌بهره است، اما آنچه ارائه می‌دهد، مجموعه‌ای از قابلیت‌های آشنا با سطح بهبودیافته از مصرف، آلایندگی و دوام فنی است که برای کاربری‌های عمومی، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار یا مناطق صنعتی، مزیت مهمی به‌شمار می‌رود.
چرا زامیاد EX همچنان بازار دارد؟
این پرسش که چرا با وجود ورود وانت‌های مدرن‌تر چینی و داخلی به‌بازار، همچنان باید زامیاد به‌تولید ادامه دهد، پاسخ پیچیده‌ای ندارد. نیسان زامیاد در طول سال‌ها با ایجاد زیرساخت مناسب خدمات، لوازم‌یدکی در دسترس و هزینه نگهداری پایین، جایگاهی تثبیت‌شده در میان خریداران عمدتا شاغل در بخش‌های حمل بار شهری، روستایی، ساختمانی و صنفی یافته است.
با ارتقای ایمنی، بهبود طراحی و معرفی فناوری‌های پایداری و طراحی ارگونومیک‌تر، زامیاد EX توانسته است بدون ترک کردن فلسفه اقتصادی خود، تا حدی به انتظارات جدید پاسخ دهد. به بیان دیگر، این خودرو می‌کوشد با حفظ مزایای سنتی و رفع کاستی‌های گذشته، جایگاه خود را تثبیت و حتی بازتعریف کند.
تاثیر رونمایی بر بازار و افق پیش رو
معرفی زامیاد EX بیش از آن‌که صرفا معرفی یک مدل جدید باشد، پیامی نمادین به بازار داشت. پیام این‌که زامیاد به تغییرات تن داده و مسیر بهبود را انتخاب کرده است. در روزگاری که بازار خودروهای تجاری تحت فشار مونتاژی‌های چینی و انتظارات مصرف‌کننده قرار گرفته، چنین گامی از سوی یک تولیدکننده باسابقه، می‌تواند به بازسازی اعتماد عمومی منجر شود.
هم‌اکنون، زامیاد EX در آستانه ورود به‌خط تولید انبوه قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود با قیمت‌گذاری رقابتی، بتواند مشتریان وفادار قبلی را به‌سوی خود بازگرداند؛ درحالی که بخش تازه‌ای از بازار نیز با تردید کمتر به خرید آن متمایل خواهد شد. اگرچه نمی‌توان انتظار داشت زامیاد EX تمام چالش‌های تاریخی زامیاد را یک‌شبه حل کند، اما مسیری که آغاز شده، از امیدواری نسبت به آینده‌ای بهتر برای خودروهای کار و تجاری تولید داخل خبر می‌دهد.
گام نخست در مسیر احیا
زامیاد EX یک گام ضروری برای بازسازی جایگاه وانت‌های کلاسیک در بازار امروز است. محصولی که از دل انتقادها زاده شده و با پذیرش نقاط ضعف گذشته، سعی دارد به آینده نگاه کند. با اصلاح طراحی، ارتقای ایمنی، بهینه‌سازی پیشرانه و توجه به نیازهای واقعی رانندگان، این مدل می‌تواند به‌انتخابی منطقی برای مصرف‌کنندگان بدل شود؛ به‌ویژه در مناطقی که شبکه خدمات و تعمیرات گسترده زامیاد همچنان مزیت رقابتی محسوب می‌شود.
درنهایت، باید منتظر ماند و دید که استقبال بازار، تجربه عملی رانندگان و پایداری کیفیت در تولید انبوه، تا چه حد به اعتماد ازدست‌رفته کمک خواهد کرد؟
