از آن‌جا که این موتور، قلب تپنده بسیاری از خودروهای ب‌ام‌و است، در ادامه به صورت تخصصی و فنی این قوای محرکه باواریایی را بررسی خواهیم کرد تا نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کنیم.

تولید B۴۸ از کجا آغاز شد؟

کمپانی ب‌ام‌و در سال ۲۰۱۴ میلادی موتور ۴ سیلندر خطی مزین به‌تکنولوژی تویین-توربو خود را با نام B۴۸ معرفی کرد. این موتور که جایگزین N۲۰ شد، توانست با راندمان بسیار خوبی که ایجاد می‌کند، در فهرست موتورهای ۴ سیلندر پرتوان قرار گیرد.

این موتور در مناطقی مانند آمریکای شمالی (به‌ویژه ایالات‌متحده) با نام B۴۶ در نسخه SULEV شناخته می‌شود که دارای سطح استاندارد آلایندگی سخت‌گیرانه‌تری است. این پیشرانه در سال ۲۰۱۸ میلادی با نام B۴۸TU نیز معرفی شد که از نظر فنی به‌روزرسانی شده و مورد بازنگری قرار گرفته است.

ویژگی‌های فنی B۴۸ و معماری منحصربه‌فرد ب‌ام‌و

موتور B۴۸ در دو کلاس حجم موتور ۱۵۹۷ سی‌سی و ۱۹۹۸ سی‌سی به‌تولید می‌رسد. این پیشرانه در کلاس حجم موتور ۲ لیتری، در بازار خودرویی کشورمان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بسیار آشناست.

بر این اساس B۴۸ در کلاس ۲ لیتری، موسوم به B۴۸B۲۰ است. ساختار طراحی سیلندرهای این پیشرانه خطی بوده و دارای قطر سیلندر ۸۲ میلی‌متری و کورس پیستون ۹۴.۶ میلی‌متری است.

این ویژگی قابلیت افزایش تراکم را ایجاد کرده است. این پیشرانه به‌لطف نصب ساختار تویین-توربو می‌تواند حداکثر نسبت تراکم ۱۱ به‌یک را فراهم آورد. ناگفته نماند که نوع طراحی ساختار سیلندر closed-deck construction است. این نوع طراحی سبب عدم وجود فضای خالی میان سیلندرها شده و حالت یکپارچه‌ای ایجاد می‌کند و با ماشین‌کاری دقیق و ریخته‌گری کاملا نوین، شکل گرفته است.

اگرچه ساختار closed-deck construction از نظر هزینه تولید در سطح بالایی قرار دارد، اما امکان افزایش توان را به‌خوبی فراهم می‌کند. موتور B۴۸ با سیستم تایمینگ متغیر هوشمند سوپاپ‌ها با لیفت کردن آن ولوترونیک و ونوس‌های دوبل همراه است. همچنین سیستم پاشش سوخت مستقیم GDI و ساختار تویین-اسکرول-توربو می‌تواند توان و گشتاور بالایی را در این موتور فراهم آورد.

موتور B۴۸ تا پیش از به‌روزرسانی و ایجاد تغییرات در بخش فنی، از توان ۱۵۴ تا ۲۵۵ اسب‌بخاری در دور ۶۵۰۰ آرپی‌ام و از گشتاور ۲۵۰ نیوتون‌متری در دور ۴۳۰۰آرپی‌ام (دور در دقیقه) تا گشتاور ۳۵۰ نیوتون‌متر در دور ۴۵۰۰ آرپی‌ام برخوردار بود.

نکته مهم درباره موتور B۴۸ این است که حداکثر فشار سوخت در سیستم سوخت‌رسانی ۲۰۰ بار (معادل ۲.۹۰۱ psi ) است. برای این پیشرانه پمپ فشار بالا بوش HDEV۵ EVO در نظر گرفته شده است.

به‌روزرسانی در بخش فنی B۴۸

این پیشرانه از سال ۲۰۱۸ میلادی به بعد با نام B۴۸TU شناخته می‌شود. پیستون‌های فورج، میل‌لنگ فورجینگ و استفاده از متریال آلومینیوم در بخش بلوک سیلندر و سرسیلندر (همانند نسخه پیش از به‌روزرسانی)، سبب کاهش وزن یک کیلوگرمی شده است.

هرچند نسخه قبلی نیز دارای بلوک و سرسیلندر آلومینومی است، اما نکته مهم درباره B۴۸TU این است که از پمپ با فشار بالا (high pressure) برای سیستم سوخت‌رسانی جدید (به نام بوش HDP۶) و انژکتورهای بوش HDEV۶ (که از موتور P۴۸ توربو در نمونه پروتوتایپ وام گرفته شده)، استفاده شده است.

ناگفته نماند که حداکثر فشار سوخت به ۳۵۰ بار (۵.۰۷۶ psi) می‌رسد.همین تغییرات سبب شده است در محصولات باواریایی با موتور B۴۸TU شاهد ارتقای توان به ۳۰۲ تا ۳۱۲ اسب‌بخار در دور ۶۲۵۰ آرپی‌ام (دور در دقیقه) و گشتاور ۴۰۰ تا ۴۵۰ نیوتون‌متر در دور ۴۵۰۰ آرپی‌ام باشیم.

تکنولوژی منحصربه‌فرد ب‌ام‌و در B۴۸

کمپانی ب‌ام‌و به منظور ارتقای موتور و راندمان حدود ۷ درصدی در موتور B۴۸ از واتر پمپ (پمپ‌آب) الکتریکی بهره گرفته است. این واترپمپ به‌دلیل عدم وابستگی به موتور، سبب ارتقای توان و گشتاور پیشرانه نیز می‌شود. از طرفی برای احتراق باکیفیت‌تر از سیستم جرقه‌زنی بوش Di-Motronic بهره گرفته شده که عملکرد موتور را ارتقا می‌دهد.

موتور B۴۸ در فهرست Ward's ۱۰ Best Engines

سال ۲۰۲۱ میلادی بود که موتور B۴۸ ب‌ام‌و توانست در فهرست ۱۰ پیشرانه برتر سال قرار گیرد. از دلایلی که سبب انتخاب این موتور شد می‌توان به: کیفیت بالای ساخت قطعات، نسبت توان به حجم، راندمان بالا، سطح آلایندگی پایین و مصرف سوخت بهینه اشاره کرد. همین موضوع سبب شد مرسدس‌بنز برای سال ۲۰۲۶ میلادی موتور B۴۸ را برای نصب در محصولات اسپرت خود انتخاب کند.

از شایعه تا حقیقت درباره موتور B۴۸ ب‌ام‌و

این روزها در فضای مجازی برخی افراد سعی در انتشار مطالب غیراصولی و غیر علمی درباره موتور برخی از کمپانی‌های مطرح، مانند ب‌ام‌و و مرسدس‌بنز دارند. این افراد مطالبی درباره نشتی روغن موتورهای این کمپانی‌ها مطرح کرده که علت این مساله را ضعف موتور B۴۸ ب‌ام‌و ذکر می‌کنند.

در این زمینه لازم است به این نکته توجه شود که عدم نگهداری اصولی و توجه نکردن به سیال مهم موتور یعنی روغن‌موتور، سبب می‌شود تا باکیفیت‌ترین قوای محرکه جهان هم از حرکت بایستند! بر این اساس موتور B۴۸ ب‌ام‌و حداکثر تا ۱۰۰ هزار کیلومتر کم‌استهلاک خواهد بود. این موتور بر اساس استانداردهای اروپا طراحی شده و بنابراین حداکثر تا ۱۰۰ هزار کیلومتر کارکرد، موتور بی‌آزاری است.

اما بد نیست به نکات مهمی درباره این پیشرانه اشاره کنیم. کمپانی ب‌ام‌و همواره به‌کاهش وزن در محصولات خود و استفاده از متریال جدید و فناوری‌های مدرن معروف است. به‌همین دلیل هم کارتر موتور B۴۸ از جنس پلاستیک است؛ اگرچه برخی افراد این موضوع را یک نقطه‌ضعف می‌دانند، اما در صورت نگهداری صحیح از خودرو، هیچ‌گونه اشکالی برای این قطعه به‌وجود نمی‌آید.

همچنین سیستم تویین-اسکرول-توربو موتور B۴۸ ب‌ام‌و وابستگی نسبتا زیادی به کیفیت روغن‌موتور دارد. به‌عبارت دیگر باید گفت که روغن‌موتور پیشرانه B۴۸ با توجه به کیفیت سوخت موجود در کشور ما بهتر است هر ۵ هزار کیلومتر تعویض شود.

اگر تردد خودرو در ترافیک‌های شهری زیاد است، لازم است روغن‌موتور هر ۴ هزار کیلومتر تعویض شود؛ چراکه کارتریج توربوشارژ (که مهم‌ترین بخش در سیستم پرخوران است و به‌صورت مستقیم با گازهای خروجی اگزوز در ارتباط است)، با تاخیر در زمان تعویض روغن‌موتور، معیوب شده و هزینه‌های هنگفتی را برای مالک خودرو ایجاد می‌کند. از این رو همواره به‌مالکان آن دسته از محصولات ب‌ام‌و که برخوردار از چنین پیشرانه‌ای هستند، از جمله ۵۳۰i اتاق جی‌۳۰، ۳۲۰آی اتاق (F۳۰) و ۳۳۰آی اتاق اف۳۰ و ۷۳۰Li اتاق (G۱۲)، توصیه می‌شود که از روغن‌موتور اورجینال ب‌ام‌و یا از روغن‌موتور ادینول‌اورجینال استفاده کنند.

یکی دیگر از ایرادات شایع در موتور B۴۸ ب‌ام‌و، کم کردن آب است. این مشکل به دو عامل مربوط می‌شود. رادیاتور آب در این موتور دارای عمر مفید حداکثر ۱۰۰ هزار کیلومتری است که در صورت عدم توجه به این نکته، شاهد کم شدن سطح آب موتور خواهیم بود. همچنین شلنگ‌های سیستم خنک‌کننده که به رادیاتور متصل است، دارای اتصالاتی است.

این اتصالات دارای کوپلینگ بوده که داخل آن‌ها، اورینگ طراحی شده است. عدم‌توجه به کارکرد این قطعات، موتور را با نشتی آب روبه‌رو می‌کند. بر این اساس رادیاتور آب هر ۱۰۰ هزار کیلومتر و اورینگ‌های داخل شلنگ‌های اتصالات مدار آب هر ۵۰ هزار کیلومتر باید تعویض شوند. در صورت رعایت این موارد، دیگر موتور B۴۸ با نشتی آب همراه نخواهد شد.

لازم به‌ذکر است که بسیاری از مالکان خودروهای ب‌ام‌و که دارای موتور B۴۸ است، از آب شهری در خودرو استفاده می‌کنند؛ اما توجه به این نکته ضروری است که باید از مایع خنک‌کننده اصلی کمپانی یا اصطلاحا کولانت مورد تایید کمپانی در خودرو استفاده شود.

درباره آخرین نقطه‌ضعف موتور B۴۸ باید گفت این پیشرانه دارای دو اویل ماژول (قطعه‌ای که هم‌زمان آب و روغن را به منظور کاهش استهلاک از کنار یکدیگر عبور می‌دهد) است؛ یکی اویل ماژول روغن‌موتور و دیگری اویل ماژول روغن گیربکس.

اگر مالکان خودروهای ب‌ام‌و دارای پیشرانه B۴۸ به‌دنبال کاهش استهلاک و خرابی‌های خودروی‌شان هستند، لازم است اویل ماژول روغن‌موتور و اویل ماژول گیربکس را پس از هر ۱۰۰ هزار کیلومتر کارکرد تعویض کنند.

بر این اساس دیگر موتور و گیربکس با ایراد مواجه نخواهد شد. اگر مالک خودروهای ذکرشده، اویل‌پمپ (پمپ روغن) را پس از کارکرد ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنند با هزینه‌های تعمیر تا ۵۰۰ میلیون‌تومانی مواجه نمی‌شوند. با تعویض این قطعه، موتور B۴۸ حداکثر تا ۲۰۰ هزار کیلومتر کم‌استهلاک خواهد بود.

اکتان برای موتور B۴۸ لازم است؟

براساس آخرین بررسی‌های انجام‌شده در آزمایشگاه‌های مرتبط، بالاترین عدد اکتان بنزین کشورمان، عدد ۸۰ است. چنین بنزینی در زمان احتراق در موتور B۴۸ به‌حدی احتراق ناقص و خودسوزی به‌وجود می‌آورد که هزینه‌های بسیار گزافی برای تعمیرات موتور ایجاد می‌کند.

بر این اساس همواره توصیه می‌شود که مالک خودرو، اکتان سوخت را در یک سطح استاندارد ثابت نگه دارد؛ زیرا تغییر میزان اکتان در سوخت، سبب متغیرسازی مقادیر سنسور ناک شده و این امر در نهایت باعث کاهش یا افزایش دمای کاری موتور می‌شود. این ویژگی‌ها درنهایت روی عملکرد توربوهای دوقلو تاثیر منفی می‌گذارد.

هزینه‌های نگهداری موتور B۴۸ ب‌ام‌و

انجام سرویس‌های دوره‌ای یعنی تعویض روغن‌موتور، فیلترهوای موتور، فیلتر روغن‌موتور در هر ۵ هزار کیلومتر، تعویض کارتر پلاستیکی، واشر اورینگ اویل ماژول در قالپاق سوپاپ و اورینگ شلنگ‌های اتصالی مدار آب در هر ۵۰ هزار کیلومتر و تعویض رادیاتور موتور، اویل‌پمپ، اویل ماژول روغن‌موتور و اویل ماژول روغن گیربکس در هر ۱۰۰ هزار کیلومتر سبب می‌شود B۴۸ به یک پیشرانه باکیفیت بدل شده و تا ۲۰۰ هزار کیلومتر کم‌استهلاک باشد.

براین اساس هزینه و اجرت تعویض کارتر ۱۴ میلیون‌تومان، هزینه تعویض و اجرت در قالپاق سوپاپ ۱۶ میلیون‌تومان، هزینه تعویض و اجرت اویل ماژول روغن‌موتور ۲۶ میلیون‌تومان، هزینه تعویض و اجرت اویل ماژول گیربکس ۳۲ میلیون‌تومان، هزینه روغن‌موتور با تعویض فیلتر هوا و فیلتر روغن ۱۰ میلیون‌تومان، هزینه تعویض و اجرت رادیاتور آب ۳۵ میلیون‌تومان و هزینه تعویض اورینگ‌های شلنگ و اجرت ۵ میلیون‌تومان است.